Mentre si avvicina la data del referendum del 5 luglio sull’accettazione o meno delle richieste europee di continuare con l’austerity– una consultazione che sembra riguardare sempre di più l’eventuale uscita della Grecia dall’euro – la nostra corrispondente da Atene Marianella Kloka ci racconta com’è la vita nel bel mezzo di una crisi bancaria.
Terza parte: “Non sono d’accordo con quello che dici, ma difenderò fino alla morte il tuo diritto a dirlo”*.
E’ solo il terzo giorno di questa estenuante settimana e mi sembra di aver già sopportato tutto quello che ho dovuto sopportare durante le precedenti campagne elettorali. Credevo di aver vissuto l’esperienza più violenta della mia vita sei mesi fa, durante l’ultima campagna elettorale e invece non è così. Oggi, a tre giorni e poche ore di distanza dall’annuncio della sospensione delle attività bancarie mi sento come in gennaio, quando non riuscivo a vedere la fine di quel tormento. Questa volta è ancora peggio. Ora mi spiego.
Episodio n. 1: Telefonata con un amico per fissare una cena la settimana prossima. Mi chiede come mi sento, visto che sembro molto calma. Glielo spiego, ma lui è frustrato e si chiede se non voglio mai più fare un viaggio all’estero, visto che è quello che succederà se domenica al referendum vincerà il No. Irritata da questa paranoia rispondo con cinismo: “Ho già viaggiato così tanto prima e dopo “Schengen” che non m’importa se succederà, anche se non credo che le cose andranno così”. Siamo riusciti a fatica a fissare una data per la cena…
Episodio n. 2: Ho postato lo slogan “Le banche sono chiuse, è ora di aprire i nostri cuori”. Non era una dichiarazione militante tipo “Domenica voto NO.” Un amico con cui ho avuto per anni un rapporto di complicità risponde chiedendomi di ricordarlo quando i malati di cuore chiederanno le loro medicine. Replico con una rassicurante dichiarazione ufficiale, ma passo l’ora seguente con il mal di testa.
In quasi ogni paese con un alfabeto latino la parola “dialogo” è compresa da tutti. Nel mio paese però in questi giorni sono circondata da riflessi inattesi – nel vero senso del termine. Non apriamo il dialogo per capire come la pensano gli altri, per comprendere le ragioni o anche le paure che spingono una persona ad adottare un punto di vista diverso dal nostro. Giochiamo allo stesso tempo in difesa, attacco e contrattacco e le parole vengono lanciate come spade negli sms, nei tweets, nelle telefonate e nelle conversazioni faccia a faccia. “Non m’importa di quello che pensi, mi interessa solo che tu faccia quella che secondo me è l’unica cosa giusta da fare”. Questa “Patria della democrazia” è impreparata a un referendum. Non abbiamo bisogno solo del Referendum di questa domenica, ma di molti referendum la domenica. Una mia amica, Sofia Raptopoulou, chiede su Facebook quando votare è pericoloso.
- Quando il risultato viene alterato
- Quando il risultato non viene rispettato
- Quando non si vota
Nel frattempo, nel campo sociale:
E’ stato diffuso un documento ufficiale distorto, anche da parte di “affidabili” agenzie stampa, secondo cui Tsipras aveva accettato tutte le richieste fatte. E io borbotto per il “dialogo” tra di noi. Il premier appariva calmo e risoluto nel suo discorso alla nazione e va avanti con il referendum, ma lo faremo davvero?
Il Ministro degli Interni ha emesso una dichiarazione riguardo al pagamento senza problemi degli assegni di previdenza sociale per maggio-giugno 2015.
Il gestore dell’edicola del mio quartiere ha “nascosto” dei giornali perché la situazione gli ricordava le scene di Omonia negli anni Ottanta, quando la gente litigava per temi politici.
*Attribuita spesso a Voltaire, la frase compare in realtà nel libro “The Friends of Voltaire” di Evelyn Beatrice Hall.
Versione in greco:
Μέρος 3: Διαφωνώ μαζί σου αλλά θα υπερασπιστώ με τη ζωή μου το δικαίωμά σου να λες την άποψή σου.
Τρίτη μέρα αυτής της εξαντλητικής εβδομάδας, νιώθω ήδη σαν να έχω καταπιεί όλο τον εκλογικό μήνα των περασμένων εκλογών. Έξι μήνες πριν έζησα τη βιαιότερη εμπειρία σε προεκλογική περίοδο. Σήμερα, μόλις 3 μέρες και κάτι ώρες από την ανακοίνωση της αργίας των τραπεζών, νιώθω όπως τις τελευταίες ώρες του Γενάρη που δεν έβλεπα τη στιγμή να τελειώσει αυτό το μαρτύριο. Εκείνη ήταν η βιαιότερη εμπειρία μέχρι τη σημερινή. Μπορούμε ακόμα χειρότερα. Εξηγούμαι:
Επεισόδιο 1. Τηλεφωνική επικοινωνία με φίλο, κανονίζουμε να φάμε την ερχόμενη εβδομάδα. Με ρωτά πώς είμαι γιατί με ακούει, λέει ψύχραιμη. Του εξηγώ. Γίνεται έξαλλος και με ρωτά αν δεν επιθυμώ να ταξιδέψω ποτέ ξανά στη ζωή μου, γιατί αυτό θα συμβεί αν η Κυριακή δείξει ΟΧΙ. Ενοχλούμαι με την παράνοια και κυνικά απαντώ: έχω ταξιδέψει τόσο πολύ και πριν και μετά την Shengen που δεν με νοιάζει ακόμα κι αυτό να συμβεί. Άσε που δεν το νομίζω. Με το ζόρι κλείσαμε μέρα και ώρα δείπνου…
Επεισόδιο 2. Αναρτώ το σύνθημα «έκλεισαν οι τράπεζες, καιρός να ανοίξουν οι καρδιές». Ούτε καν ένα του τύπου «την Κυριακή ψηφίζω ΟΧΙ». Φίλος και συναγωνιστής ετών μου γράφει να το πω αυτό στους δεκάδες καρδιοπαθείς όταν με ρωτήσουν για τα φάρμακά τους. Απαντώ με καθησυχαστική ανακοίνωση αλλά μένω με πονοκέφαλο για την επόμενη ώρα.
Σχεδόν σε κάθε χώρα με λατινικό αλφάβητο αν πω τη λέξη διάλογος, γίνεται κατανοητό γιατί πράγμα μιλάω. Αυτές τις μέρες όμως με κυκλώνουν ξένα – ως προς την ουσία της λέξης – αντανακλαστικά. Δεν βρίσκομαι σε διάλογο για να καταλάβω τη σκέψη του άλλου, για να κατανοήσω τους λόγους ή ακόμα και τους φόβους που τον φέρνουν να υιοθετεί μια άποψη, ακόμα κι αν είναι διαφορετική από τη δική μου. Παίζουμε άμυνα, επίθεση ή αντεπίθεση και τα λόγια πετάγονται σα σπαθιά στα sms, στα tweets, στα τηλέφωνα, στις προσωπικές συζητήσεις. Δεν με ενδιαφέρει τι σκέφτεσαι, με ενδιαφέρει να κάνεις αυτό που σκέφτομαι εγώ. Το σωστό. Ο λαός της δημοκρατίας είναι απαίδευτος στο δημοψήφισμα. Δεν έχει ανάγκη το δημοψήφισμα της Κυριακής, έχει ανάγκη πολλά δημοψηφίσματα τις Κυριακές.
Ρωτά μια φίλη στο διαδίκτυο: Πότε οι ψηφοφορίες είναι επικίνδυνες;
- όταν αλλοιώνεται το αποτέλεσμα
- όταν δεν γίνεται σεβαστό το αποτέλεσμα
- όταν δεν υπάρχουν ψηφοφορίες
Εν τω μεταξύ στο κοινωνικό επίπεδο:
Κυκλοφόρησε λίγο μετά το μεσημέρι και μάλιστα από «σοβαρά» ειδησεογραφικά πρακτορεία ότι ο Τσίπρας είπε σε όλα ΝΑΙ, με επίσημο έγγραφο διαστρεβλωμένο. Μετά μουρμουρίζω εγώ για το διάλογο μεταξύ μας.
Ο Πρωθυπουργός παρουσιάστηκε ήρεμος και αποφασιστικός στο διάγγελμά του, φαίνεται να πηγαίνουμε ολοταχώς προς δημοψήφισμα. Για να δούμε, θα το ζήσουμε πραγματικά;
Το Υπουργείο Εσωτερικών έβγαλε ανακοίνωση για την ομαλή καταβολή των προνοιακών επιδομάτων Μαίου – Ιουνίου 2015.
Ο εφημεριδοπώλης κοντά στη δουλειά μου έβγαλε τις εφημερίδες από το περίπτερό του γιατί μπροστά το περίπτερό του θύμιζε σκηνές της δεκαετίας του 80 στην Ομόνοια, που μάλωναν για τα πολιτικά.
Le altre testimonianze “Verso il #GReferendum”
Referendum in Grecia: “L’economia non è un tema per esperti”
#2/ Verso il #GReferendum: gli occhi del mondo sono puntati su di noi
#4/ Verso il #GReferendum: ritorno al futuro
#5/ Verso il #GReferendum: sorrisi dalla serratura dell’universo
