Αναλαμβάνοντας τη νέα κυβέρνηση η Νέα Δημοκρατία, μία από τις πρώτες κινήσεις της ήταν η κατάργηση του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και η υπαγωγή του στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Με Δελτίο Τύπου οι οργανώσεις-μέλη της Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο εκφράζουν την ανησυχία τους και της αντίθεσή τους για αυτήν την κίνηση και επισημαίνουν ότι είναι μια απόφαση η οποία είναι οπισθοδρομική καθώς τα ζητήματα ασύλου και μετανάστευσης είναι ζητήματα διεθνούς προστασίας, υποδοχής κοινωνικής ένταξης και κράτους δικαίου. Παρακάτω ολόκληρο το Δελτίο Τύπου της Καμπάνιας για την Πρόσβαση στο Άσυλο.
Οι οργανώσεις που υπογράφουμε -μέλη της Καμπάνιας για την Πρόσβαση στο Άσυλο- και δραστηριοποιούμαστε στο πεδίο προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, εκφράζουμε την ανησυχία και την επί της αρχής έντονη αντίθεσή μας για τη θεσμική οπισθοδρόμηση που σηματοδοτεί η κατάργηση του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και κυρίως η, εκ νέου, υπαγωγή του χαρτοφυλακίου της μετανάστευσης και του ασύλου στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη[1], δηλαδή στο Υπουργείο το οποίο είναι κατ’ αρχήν αρμόδιο για ζητήματα δημόσιας τάξης και ασφάλειας.
Υπενθυμίζουμε ότι:
– Η δημιουργία, το 2015, ξεχωριστού υπουργικού χαρτοφυλακίου, για ζητήματα ασύλου και μετανάστευσης, υπαγόμενου αρχικά στο Υπουργείο Εσωτερικών και η, εν συνεχεία, σύσταση αυτοτελούς Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής το 2016, χαιρετίστηκε από διεθνή και ευρωπαϊκά όργανα[2] ως ένα θετικό βήμα για την αντιμετώπιση των σοβαρών ελλειμμάτων και διαρθρωτικών δυσλειτουργιών που είχε δημιουργήσει η προβληματική διαχείριση κυρίως του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, και μάλιστα προ της «προσφυγικής κρίσης», με καταγραφή σοβαρών παραβιάσεων που είχαν οδηγήσει σε κριτική από διεθνή και ενωσιακά όργανα και καταδίκες της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)[3].
– Συγκεκριμένα, οι μακροχρόνιες ανεπάρκειες του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα, την περίοδο κατά την οποία τη σχετική αρμοδιότητα είχε το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, είχαν καταγραφεί και ευρέως στηλιτευτεί και από εθνικούς[4] και διεθνείς[5] οργανισμούς, οργανώσεις και ΜΚΟ[6], συνιστάμενες σε:
α. αδυναμία πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου,
β. ανυπαρξία μηχανισμών εντοπισμού και προστασίας των ευάλωτων ομάδων (ασυνόδευτων ανηλίκων, θυμάτων βασανιστηρίων, εμπορίας ανθρώπων κλπ),
γ. αυθαίρετη και πολύμηνη κράτηση αιτούντων άσυλο και μεταναστών σε συνθήκες απάνθρωπες,
δ. αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος με επαναλαμβανόμενες «επιχειρήσεις σκούπας» της αστυνομίας, στη διάρκεια των οποίων σημειώνονταν εκτεταμένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
ε. έλλειψη διαδικαστικών και ουσιαστικών εγγυήσεων, παραβιάσεις στην πρόσβαση και στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου,
στ. έλλειψη πλαισίου υποδοχής και πρόσβασης στην άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων, με δυσμενείς συνέπειες, ιδίως για τις πιο ευάλωτες ομάδες.
Επισημαίνουμε επίσης ότι υπό τη συνθήκη που διαμορφώθηκε μετά το 2015, με την είσοδο μεγάλου αριθμού προσφύγων στην Ελλάδα ως χώρα πρώτης εισόδου στην Ε.Ε., κατέστη επείγουσα και επιτακτική η ανάθεση του ζητήματος σε ένα ιδιαίτερο Υπουργείο και η δημιουργία και ενίσχυση κατάλληλων δομών τόσο υποδοχής και ασύλου όσο και ένταξης προσφύγων και μεταναστών. Και αυτό κατέστη ακόμη πιο αναγκαίο μετά το κλείσιμο του «βαλκανικού» δρόμου και τη Δήλωση αρχηγών κρατών της ΕΕ -Τουρκίας, που επέτειναν τα προβλήματα με τον εγκλωβισμό μεγάλου αριθμού αιτούντων άσυλο στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου σε απαράδεκτες συνθήκες.
– Οι οργανώσεις που υπογράφουμε επισημαίνουμε ότι τα ζητήματα ασύλου και μετανάστευσης δεν είναι ζητήματα δημόσιας τάξης και ασφάλειας, τα οποία αποτελούν τα κατεξοχήν ζητήματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αλλά ζητήματα διεθνούς προστασίας, υποδοχής κοινωνικής ένταξης και κράτους δικαίου, όπως έχει επισημανθεί, μεταξύ άλλων, και από την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ)[7]. Η αντίληψη αυτή άλλωστε καταγράφεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την υπαγωγή των ζητημάτων αυτών στην αρμοδιότητα είτε ειδικού χαρτοφυλακίου μεταναστευτικής πολιτικής σε Υπουργεία Εσωτερικών είτε σε Ανεξάρτητες Αρχές[8]. Οι πρόσφυγες και μετανάστες είναι κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως κίνδυνος για τη δημόσια τάξη. Η αναγωγή τους σε ζήτημα δημόσιας τάξης στιγματίζει τις κατηγορίες αυτές και τις εκθέτει, καλλιεργώντας και ενισχύοντας ρατσιστικές και βίαιες συμπεριφορές εναντίον τους.
Με βάση τα παραπάνω καλούμε την ελληνική κυβέρνηση:
- Να επανεξετάσει και να αναθεωρήσει την υπαγωγή του χαρτοφυλακίου της μετανάστευσης και του ασύλου στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, το οποίο είναι, εκ του αντικειμένου του, το πλέον θεσμικά ακατάλληλο για να διαχειριστεί την υποδοχή και κοινωνική ένταξη μεταναστών και προσφύγων.
- Να διασφαλίσει ότι οι διαθέσιμοι ευρωπαϊκοί πόροι θα διατεθούν πραγματικά για τους σκοπούς της ορθής και δίκαιης διαχείρισης του ασύλου και της ένταξης και όχι για ενίσχυση στρατιωτικών και αστυνομικών σωμάτων με αποστολή την αποτροπή.
Επαναφέρουμε, δε, τις πάγιες θέσεις μας, για τα ζητήματα προστασίας μεταναστών και προσφύγων, με σεβασμό στο εθνικό και διεθνές κεκτημένο ως προς τα δικαιώματα του ανθρώπου. Συγκεκριμένα:
- Συνιστά προτεραιότητα η διασφάλιση της απρόσκοπτης πρόσβασης στο άσυλο και των εγγυήσεων για δίκαιη και ποιοτική διαδικασία ασύλου -χωρίς λογικές σύντμησης της διάρκειάς της- και γρήγορη επανένωση των οικογενειών. Η εφαρμογή «ταχύρρυθμων» διαδικασιών ασύλου δυναμιτίζουν μια δίκαιη και αποτελεσματική διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων, ιδίως με την εφαρμογή της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας».
- Η Κοινή Δήλωση αρχηγών κρατών ΕΕ-Τουρκίας, πλέον των ζητημάτων προστασίας των προσφύγων, τα οποία έχουμε ήδη επισημάνει καθ’ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης, είναι η αιτία σοβαρών προβλημάτων που ταλανίζουν τους πρόσφυγες και τις τοπικές κοινωνίες των νησιών.
- Πολιτικές περί «προσωρινών δικαιωμάτων των προσφύγων» αντιβαίνουν στα αναγνωρισμένα και κατοχυρωμένα, διεθνώς αλλά και σε εθνικό επίπεδο, δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών (υγεία, εκπαίδευση, εργασία) και επιπλέον δυναμιτίζουν και τις διαδικασίες ένταξης ανθρώπων που δικαιούνται προστασία από τη χώρα μας.
- Είναι αναγκαία η ενίσχυση των δομών υποδοχής και προστασίας, με έμφαση στις ευάλωτες ομάδες και η διασφάλιση συνθηκών υποδοχής συμβατών με τα προβλεπόμενα στο διεθνές δίκαιο.
- Είναι αναγκαία η εξασφάλιση ομαλής ροής χρηματοδότησης από τους ευρωπαϊκούς πόρους, η οποία καταγράφει συνεχείς καθυστερήσεις που έχουν δραματικές συνέπειες στη συνέχιση λειτουργίας δομών και υπηρεσιών, λόγω και των συνεχών αλλαγών των αρμόδιων δημοσίων φορέων – με μέχρι τώρα αρμόδιο το Υπουργείο Οικονομικών.
- Πολιτικές επιλογές κλειστών κέντρων υποδοχής αιτούντων άσυλο είναι αντίθετες με το διεθνές και ενωσιακό πλαίσιο.
- Τέλος, εκφράζουμε την ανησυχία μας ως προς τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων με σύγχρονα τεχνικά μέσα και ένταση των περιπολιών, χωρίς οιαδήποτε αναφορά στις διεθνείς και εθνικές υποχρεώσεις διάσωσης και ιδίως στην τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης προσφύγων.
- Υπενθυμίζουμε ότι η Καμπάνια για την Πρόσβαση στο άσυλο έχει εκφράσει επανειλημμένα την εντονότατη ανησυχία των οργανώσεων σχετικά με την, ως άνω, διαμορφωθείσα κατάσταση σε Ελλάδα και Ευρώπη, καθώς αυτή οδηγεί σε ανατροπή του νομικού κεκτημένου σε σχέση με την προστασία του πρόσφυγα και το σεβασμό της ανθρώπινης αξίας[9].
Η Καμπάνια για την Πρόσβαση στο Άσυλο και οι οργανώσεις επισημαίνουν τις χρόνιες ελλείψεις της μεταναστευτικής πολιτικής, τις οποίες η Πολιτεία οφείλει να αποκαταστήσει, καθώς και την αποτυχία όλων των κατά καιρούς κατασταλτικών πολιτικών, που μόνο αποτέλεσμα έχουν την αύξηση ξενοφοβικών αντιλήψεων στην κοινωνία και την προσβολή των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου.
ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΝΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ (αλφαβητικά)
Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων & Μεταναστών
Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες
“ΛΑΘΡΑ;” – Επιτροπή Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες Χίου
Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών
Πρωτοβουλία για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων
Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
[1] Με το ΠΔ 81/2019 (ΦΕΚ Α’ 119/08-07-2019)
[2] COMMISSION RECOMMENDATION, C(2016) 871 final, 10.2.2016,http://www.statewatch.org/news/2016/feb/eu-greece-commission-recommendation-transfers-871-16.pdf
https://rm.coe.int/compilation-decisions-2014-2018-en-/168077bad6
Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, 6/4/2016, Συστάσεις της Ύπατης Αρμοστείας προς τη νέα ελληνική κυβέρνηση,
https://www.unhcr.org/gr/3626-
Full text of the press statement delivered by the United Nations Special Rapporteur on Contemporary Forms of Racism, Racial Discrimination, Xenophobia and Related Intolerance M. Mutuma Ruteere on 8 May 2015 in Athens, Greece, https://www.ohchr.org/en/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=15943&LangID=E
[3]Διεθνείς και εθνικοί οργανισμοί είχαν συστηματικά εκφράσει την ανησυχία τους για σχετικές παραβιάσεις που αφορούσαν στη νομιμότητα και στις συνθήκες κράτηση, τις διαδικασίες ασύλου και υποδοχής ως μη ανταποκρινόμενες στα διεθνή και ενωσιακά πρότυπα Βλ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΣΚΛΗΡΗΣ, ΑΠΑΝΘΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΤΑΠΕΙΝΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Η ΤΙΜΩΡΙΑΣ (CPT), Έκθεση για την Ελλάδα βασισμένη στην επίσκεψη της στην Ελλάδα την Ιανουαρίου 2011, CPT/Inf (2012) 1, 10 Ιανουαρίου 2012, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.cpt.coe.int/documents/grc/2012-01-inf-eng.pdf ; ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑ, Δημόσια Δήλωση, Ένας χρόνος από την υπόθεση M.S.S.- Η Ελλάδα συνεχίζει να παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, EUR 25/002/2012, 26 Ιανουαρίου 2012,http://www.amnesty.org /; ΔΙΕΘΝΗΣΕΠΙΤΡΟΠΗΝΟΜΙΚΩΝ (ICJ) ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΣΤΩΝ (ECRE), Κοινή αναφορά προς την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης στην υπόθεση Μ..S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας, Μάιος 2012,http://www.ecre.org/component/content/article/64-elena-publications/280-joint-submission-of-the-international-commission-of-jurists-and-of-the-european-council-on-refugees-and-refugees-and-exiles-to-the-committee-of-ministers-of-the-council-of-europe-in-the-case-of-mss-v-belgium-a-greece-application-no-3069609.html . ; EΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΩΝ, Καταληκτικές παρατηρήσεις – Ελλάδα, CAT/C/GRC/CO/5-6, 7 Μαΐου – 1 Ιουνίου 2012,http://www2.ohchr.org/english/bodies/cat/cats48.htm .
Σε πολυάριθμες υποθέσεις του ΕΔΔΑ, μεταξύ άλλων: Υπόθεση S.D. κατά Ελλάδας (προσφυγή υπ’ αρ. 53541/07), 11 Ιούνιος 2009; Υπόθεση Tabesh κατά Ελλάδας (προσφυγή υπ’ αρ. 8256/07), 26 Νοέμβριος 2009; Υπόθεση A.A. κατά Ελλάδας (προσφυγή υπ’ αρ. 12186/08), 22 Ιουλίου 2010; Υπόθεση M.S.S. κατά Βελγίου και Ελλάδας, βλ. Ανωτέρω σημείωση20, Υπόθεση Rahimi κατά Ελλάδας (προσφυγή υπ’ αρ. 8687/08), 5 Απριλίου 2011; Υπόθεση R.U. κατά Ελλάδας (προσφυγή υπ’ αρ. 2237/08), 7 Ιουνίου 2011.
[4]Βλ, π.χ., ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, Ειδική έκθεση: Η προστασία των προσώπων που ζητούν πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα: Προβλήματα ερμηνείας και εφαρμογής, Αθήνα, Φεβρουάριος 2007, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.synigoros.gr/?i=foreigner.el.prosbasi-asylo.50319; ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, Παρατηρήσεις επί της διαδικασίας ασύλου και ζητήματα εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας, Αθήνα, 17 Ιανουαρίου 2008, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.nchr.gr/category.php?category_id=233&page=2; ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, Αναστολή της διαδικασίας παραλαβής αιτημάτων από το Τμήμα Ασύλου της Δ/νσης Αλλοδαπών Αττικής, Αθήνα, 27 Οκτωβρίου 2008, μια παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με την αναστολή της λειτουργίας του Τμήματος Ασύλου Αττικής από τον Σεπτέμβρη έως τέλη Οκτωβρίου 2008, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.synigoros.gr/?i=foreigner.el.prosbasi-asylo.50263. Σε αναφορά του, ο Συνήγορος του Πολίτη επανέλαβε τις σοβαρές ανησυχίες του για το σύστημα ασύλου στην Ελλάδα: «Όσον αφορά την διαδικασία ασύλου, των ενδιαφερομένων αλλοδαπών, ο Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει ότι οι δυσκολίες και τα προβλήματα εξακολουθούν να υφίστανται σε έντονο βαθμό. Τα προβλήματα αυτά εστιάζονται ιδίως σε πρακτικές που αφορούν την περιορισμένη και επιλεκτική παραλαβή αιτημάτων ασύλου, την υπέρμετρη καθυστέρηση στη λήψη της συνέντευξης, την πλημμελή λειτουργία των Επιτροπών Ασύλου, την καθυστέρηση στις ανανεώσεις ή αντικαταστάσεις των ειδικών δελτίων και τέλος την ελλιπή στελέχωση της αρμόδιας υπηρεσίας.»Βλ ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, Διαπιστώσεις της από16.11.2010 διενεργηθεiσας αυτοψίας του Συνήγορου του Πολίτη στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής (Π.Ράλλη 24), Αθήνα, 25 Ιανουαρίου 2011, σελ.2, διαθέσιμο στην διεύθυνσηhttp://www.synigoros.gr/resources/8957_2_eggrafostp.pdf.
[5]Βλ., π.χ., Eυρωπαικο κοινοβουλιο, Αναφορά της Αντιπροσωπείας της Επιτροπής Ατομικών Ελευθεριών για την Επίσκεψη στην Ελλάδα (Σάμος και Αθήνα), Βρυξέλλες, 2 Ιουλίου 2007,PV\675423EN.doc;ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ της ΕΥΡΩΠΗΣ, Αναφορά του Thomas Hammarberg, Επιτρόπου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, μετά από την επίσκεψή του στην Ελλάδα, 8-10 Δεκεμβρίου 2008, Στρασβούργο, 4 Φεβρουαρίου 2009, CommDH(2009)6, διαθέσιμο στην διεύθυνση:https://wcd.coe.int/; ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΝΑΝΤΙΑΣΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑ, Έκθεση της EΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΙΑ για την Ελλάδα (τέταρτος κύκλος επιτήρησης), 15 Σεπτεμβρίου 2009, CRI(2009)31, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.coe.int/t/dghl/monitoring/ecri/Country-by-country/Greece/GRC-CbC-IV-2009-031-ENG.pdf; YπΑΤΗ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ, Παρατηρήσεις σχετικά με την Ελλάδα ως χώρα ασύλου, Δεκεμβρίου 2009, σελ.6-7, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.unhcr.gr/fileadmin/Greece/General/Greece/Observations2009EN.pdf; yΠατη αρμοστεια του οηε για τουσ προσφυγεσ, Η κατάσταση ασύλου στην Ελλάδα, περιλαμβανομένων και των μεταφερόμενων βάσει του Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ», 31 Ιανουαρίου 2011, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.unhcr.org/refworld/pdfid/4d76103e2.pdf; υπατη αρμοστεια του οηε για τουσ προσφυγεσ, Η κατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, Παρατηρήσεις και προτάσεις, 16 Ιουνίου 2011,διαθέσιμο στην διεύθυνση :http://www.unhcr.gr/fileadmin.
[6]Βλ, π.χ., PROASYL & ΟΜΑΔΑ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ, Η αλήθεια μπορεί να είναι σκληρή, αλλά πρέπει να ειπωθεί: Η κατάσταση των Προσφύγων στο Αιγαίο και οι πρακτικές του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος, Οκτώβριος 2007, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.proasyl.de/fileadmin/proasyl/fm_redakteure/Kampagnen/Stoppt_das_Sterben/Griechenlandbericht_Engl_01.pdf; ΝΟΡΒΗΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΙΤΟΥΝΤΕΣ ΑΣΥΛΟ (NOAS), Η ΝΟΡΒΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΣΙΝΚΙ (NHC) & ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝΣΥΜΦΩΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΛΣΙΝΚΙ (gHM), Θέμα τύχης το δικαίωμα στο άσυλο στην Ευρώπη: Η ελληνική πολιτική ασύλου και ο Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ, Όσλο & Aθήνα, 9 Aπριλίου 2008, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://noas.org/file.php?id=53; PROASYL, Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι εκτός ελέγχου: Έρευνα για την κατάσταση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, Οκτώβριος 2008, διαθέσιμο στην διεύθυνση: http://www.proasyl.de/fileadmin/proasyl/fm_redakteure/Asyl_in_Europa/Griechenland/Out_of_contol_Eng_END.pdf; ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, Εγκλωβισμένοι σε μια περιστρεφόμενη πόρτα: Ιρακινοί και άλλοι αιτούντες άσυλο και μετανάστες στην Είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τα Ελληνο-Τουρκικά σύνορα, 26 Nοεμβρίου 2008, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.hrw.org/reports/2008/11/26/stuck-revolving-door-0; ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, βλ. Ανωτέρω σημείωση NHC, ΝOAS& Aitima, Aπό την πίσω πόρτα: Ο Κανονισμός ΔουβλίνοII και οι παράνομες απελάσεις από την Ελλάδα, Όσλο&Αθήνα, Oκτώβριος 2009,διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.aitima.gr/aitima_files/Out%20the%20Back%20Door.pdf; Διεθνησ αμνηστια, Η παγίδα ΔΟΥΒΛΙΝΟ ΙΙ: Επιστροφές αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, 22 Mαρτίου 2010,διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.amnesty.org/en/library/info/EUR25/001/2010;ΔΙΕΘΝΗΣΑΜΝΗΣΤΙΑ, Ελλάδα: Συστηματική κράτηση παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο σε υποτυπώδεις συνθήκες, 27 Ιουλίου 2010, διαθέσιμο στην διεύθυνση:http://www.amnesty.org/en/library/asset/EUR25/002/2010/en/07291fb2-dcb8-4393-9f13-2d2487368310/eur250022010en.pdf.
[7] Παρατηρήσεις στα σχέδια νόµου του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη «Ίδρυση Υπηρεσίας Ασύλου και Υπηρεσίες Πρώτης Υποδοχής, προσαρµογή της ελληνικής νοµοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ «σχετικά µε τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη µέλη για την επιστροφή των παρανόµως διαµενόντων υπηκόων τρίτων χωρών» και λοιπές διατάξεις»http://www.nchr.gr/images/pdf/apofaseis/prosfuges_metanastes/EEDA_asylo_epistrofes_2010.pdf
[8] AIDA COUNTRY REPORTS 2019
[9] Δελτία τύπου Καμπάνιας για την πρόσβαση στο Άσυλο, ενδεικτικά: http://asylum-campaign.blogspot.com/2016/02/ , http://asylum-campaign.blogspot.com/2017/ , http://asylum-campaign.blogspot.com/2018/10/24102018.html#more
