Τα έχουμε χιλιοακούσει και τα έχουμε δει στον κινηματογράφο αλλά από κοντά είναι διαφορετικά: πώς τους έφερναν με τα βαγόνια, πώς τους ξεχώριζαν σε γυναίκες και άνδρες, σε ικανούς ή ανίκανους για εργασία, πώς εξόντωναν όποιους δεν μπορούσαν να αποδώσουν, ποια ήταν η προαποφασισμένη τύχη των παιδιών και των αδύναμων. Οι διανοούμενοι της εποχής ήταν οι πρώτοι που κυνηγήθηκαν, ακολούθησαν, ομοφυλόφιλοι, ρομά, εβραίοι κι έτσι γέμισε το Άουσβιτς 1 και χρειάστηκαν και άλλα στρατόπεδα. Μετά το 1942 ήρθε το σχέδιο “Τελική λύση” και σταμάτησαν πια να διαλέγουν, εξόντωναν μαζικά.
Μια από τις σκοτεινότερες στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας έρπει λίγα χιλιόμετρα έξω από την Κρακοβία, στα στρατόπεδα Άουσβιτς. Έχουν συγκεντρώσει τα παπούτσια τους, τα γυαλιά μυωπίας τους, τις βούρτσες τους, το γυαλιντικό των παπουτσιών τους, τα κιούπια τους, τα ιερά τους αντικείμενα. Ένα συγκεκριμένο τμήμα περιλαμβάνει τα μαλλιά τους, όσα σώθηκαν δηλαδή, γιατί πολλά κιλά μαλλιά, που συνέλεγαν πριν την εξόντωση στο θάλαμο αερίων, τα έβαζαν σε σάκους και τα έστελναν πίσω στις βιοτεχνίες για την παραγωγή υφασμάτων για το εμπόριο.
Πώς έφταναν εκεί όλοι αυτοί οι άνθρωποι; μέσω των σιδηροδρόμων όλων σχεδόν των κρατών της Ευρώπης, που τότε ήταν υπό κατοχή. Η Ελλάδα για παράδειγμα έστειλε 31 αμαξοστοιχίες, συγκεντρώνοντας εβραίους από Ρόδο, Αθήνα, Κέρκυρα και Θεσσαλονίκη, συνολικά και από τις 24 κοινότητες. Βασικά σημεία εκκίνησης η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα. Πολλά στοιχεία και πληροφορίες για την ελληνική εμπλοκή στο ολοκαύτωμα, παρουσιάζονται στο άρθρο του Ι. Χανδρινού, “Τα “τρένα του θανάτου”: από τη Θεσσαλονίκη στο Άουσβιτς”, στο περιοδικό Σιδηροτροχιά (τεύχος 43-44, Δεκέμβριος 2013). Μόλις πριν μερικές μέρες οι Ολλανδικοί σιδηρόδρομοι ζήτησαν συγνώμη για τη συμμετοχή τους και αποφάσισαν να αποζημιώσουν όσους μεταφέρθηκαν με τα βαγόνια τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τους επιζώντες και τους απόγονούς τους. Την ίδια στιγμή που ορισμένοι στην Ελλάδα μιλήσαμε πριν μερικά χρόνια για τις γερμανικές αποζημιώσεις και μας είπαν γραφικούς.
Ο φασισμός είναι μια ανοιχτή πληγή. Η σημερινή εικόνα της Ευρώπης δυστυχώς το πιστοποιεί. Και μπορεί στην Ελλάδα η ΧΑ να έχασε ψήφους και δύναμη στις ευρωεκλογές, όμως ο φασιστικός λόγος, διακατέχει δυστυχώς και άλλα κόμματα που ζήτησαν την ψήφο μας και τα στείλαμε στην Ευρωβουλή. Άλλους από αυτούς τους έχουμε ήδη στις Περιφέρειες. Και μερικές ακροδεξιές και φασιστικές φυσιογνωμίες, κόμματα εξουσίας τις έχουν σε περίοπτες θέσεις αντιπροέδρων, συγκυβερνώντων, πρώην και μελλοντικών Υπουργών. Αυτοί δεν είναι “λιγότερο φασίστες”. Και έχουν ονοματεπώνυμα.
Ο πολιτικός βίος έχει γεμίσει από εκπροσώπους της ρητορικής μίσους, από ακροδεξιούς και νεοναζιστές. Μια ώριμη εσωτερική διαδικασία πριν τις εθνικές εκλογές προϋποθέτει να “μαζέψει” κανείς το θυμικό του και να σκεφτεί σοβαρά και ψύχραιμα, επιστρέφοντας νοερά στο επίκεντρο των όσων συνέβησαν στη ναζιστική Ευρώπη. Οι εκλογές δεν είναι αρένα, ούτε γήπεδο, ούτε ιππόδρομος για στοιχήματα και πασατέμπο. Πάντα υπάρχουν εναλλακτικές. Και αν δεν υπάρχουν, οφείλουμε να τις δημιουργήσουμε.
