Η Pressenza πήρε συνέντευξη από τον Javier Arcentales Illescas, Σύμβουλο για την ανθρώπινη κινητικότητα στο Γραφείο του Συνηγόρου του Πολίτη του Εκουαδόρ, ένας θεσμός που μίλησε σήμερα για τη σύλληψη του Τζούλιαν Ασάνζ στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο. Εδώ, η συνέντευξη.
P: Ο υπουργός εξωτερικών του Εκουαδόρ, η υπουργός εσωτερικών και εκπρόσωποι της κυβέρνησης δήλωσαν σήμερα σε συνέντευξη Τύπου ότι η απόφαση για την απομάκρυνση του Τζούλιαν Ασάνζ από την πρεσβεία του Λονδίνου είναι σύμφωνη με το νόμο και ανέφεραν ορισμένα νομικά μέσα, αναφέροντας ότι η Ασάνζ δεν τήρησε συμφωνίες της Σύμβασης του Καράκας. Ποια είναι η θέση σου σχετικά με αυτόν τον ισχυρισμό;
J.A: Ένα από τα κυριότερα στοιχεία ανησυχίας της απόφασης της κυβέρνησης είναι η μη τήρηση της νόμιμης διαδικασίας και συγκεκριμένα το άρθρο 81 του Οργανικού Νόμου για την Ανθρώπινη Κινητικότητα που ισχύει στο Εκουαδόρ, όπου αναφέρεται η διαδικασία ανάκλησης της ιθαγένειας ενός πρόσωπο από άλλη χώρα που είναι εδώ ή που έχει εθνικοποιηθεί ως Εκουαδοριανός. Σύμφωνα με το νόμο, το άτομο πρέπει να έχει ειδοποιηθεί προηγουμένως, να έχει την ευκαιρία να αμφισβητήσει την εν λόγω ειδοποίηση, να υπάρχει αιτιολογημένη απόφαση και το άτομο να έχει την ευκαιρία να απαντήσει σε αυτήν την αιτιολόγηση. Από ό,τι φαίνεται, τίποτα από αυτά δεν έγινε στην περίπτωση του Τζούλιαν Ασάνζ. Στην πραγματικότητα, ο υπουργός εξωτερικών, ακόμη και στην παρουσίασή του στη Συνέλευση, δεν το δικαιολόγησε. Ως εκ τούτου, υπάρχει παραβίαση της νόμιμης διαδικασίας, που αναφέρεται στο άρθρο 81 του ίδιου του νόμου μας, χωρίς να λάβουμε υπόψη άλλα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ειδικά η Διαμερικανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δήλωσαν ότι πρέπει να τηρούνται οι εγγυήσεις περί νόμιμης διαδικασίας καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας που συνεπάγεται την απώλεια της εθνικότητας ή την αναγνώριση της νομικής ιδιότητας του προσώπου και στην περίπτωση αυτή φαίνεται ότι δεν έχει ακόμη συμβεί.
Όσον αφορά το ζήτημα του ασύλου, ανησυχούμε επίσης διότι, παρόλο που ο Τζούλιαν Ασάνζ βρισκόταν υπό το καθεστώς του διπλωματικού ασύλου, το οποίο διέπεται από τη Σύμβαση του Καράκας, είναι εξίσου αληθές ότι είναι άτομο που χρήζει διεθνούς προστασία και, κατά συνέπεια, υπάρχουν πολλές αρχές που θα πρέπει να τηρηθούν: η μη επαναπροώθηση, για παράδειγμα. Η κατάσταση ενός ατόμου που χρήζει διεθνούς προστασίας σημαίνει την εγγύηση του δικαιώματός του στη ζωή, την ελευθερία ή την ακεραιότητα, διότι αποτελούν δικαιώματα που βρίσκονται σε κίνδυνο. Συνεπώς, για να αποσυρθεί το καθεστώς ασύλου, θα ήταν αναγκαία μια αυστηρή εξέταση από την κυβέρνηση του Εκουαδόρ, η οποία θα επέτρεπε να διαπιστώσει ότι κανένα από τα δικαιώματα αυτά δεν βρίσκεται σε κίνδυνο. Αυτή η εξέταση δεν έχει γίνει από την κυβέρνηση.
P: Ο Πρόεδρος Μορένο, στην επίσημη δήλωσή του, είπε ότι η κυβέρνηση ζήτησε από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να μην σταλεί ο Ασάνζ σε άλλη χώρα όπου θα μπορούσε να υποστεί βασανιστήρια ή θανατική ποινή. Μπορεί η κυβέρνηση του Εκουαδόρ να απαιτήσει κάτι τέτοιο από το Ηνωμένο Βασίλειο;
J.A: Από τη στιγμή που ο Ασάνζ απομακρύνθηκε από την πρεσβεία του Εκουαδόρ, το κράτος του Εκουαδόρ δεν διαθέτει κάποιο μέσο για να εγγυηθεί την ελευθερία, τη ζωή και την ακεραιότητα του Τζούλιαν Ασάνζ. Έτσι, αυτή η δήλωση είναι βασικά μια δήλωση καλής πρόθεσης. Το κράτος του Εκουαδόρ δεν μπορεί να πει στο Ηνωμένο Βασίλειο «δεν κάνατε αυτό που μας υποσχεθήκατε», αυτό δεν θα έβγαζε κάποιο νόημα. Δεν υπάρχει μηχανισμός με τον οποίο να μπορεί να απαιτηθεί μια τέτοια δέσμευση.
P: Η απόφαση του Εκουαδόρ μπορεί να έχει συνέπειες για τη χώρα, πέρα από την κοινή γνώμη, ενώπιον διεθνών οργανισμών;
J.A: Θα έλεγα πως ναι. Θα μπορούσε να υπάρξει κρατική ευθύνη για όλες τις παραβιάσεις της νόμιμης διαδικασίας και άλλων διεθνών προτύπων. Θα μπορούσε να περιλαμβάνει παρατηρήσεις τόσο από τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών όσο και από το Διαμερικανικό Σύστημα. Αυτό θα εξαρτηθεί επίσης από την κατεύθυνση που η υπεράσπιση του Ασάνζ αποφασίζει να πάρει, αλλά, όπως φαίνεται τώρα, οι αδυναμίες του Εκουαδόρ μπορεί να συνεπάγονται διεθνή ευθύνη.
P: Υπάρχει πιθανότητα να αναστραφεί αυτό που έχει συμβεί από νομική άποψη; Ποιες είναι οι εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσε να έχει ο Ασάνζ;
J.A: Οι εναλλακτικές λύσεις που έχει τώρα ο Τζούλιαν Ασάνζ είναι πολύ λίγες, έχει ακόμη ειπωθεί ότι έχει ήδη δικαστεί από δικαστήριο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το περιθώριο ελιγμών του μειώνεται. Ίσως οι φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη να μπορούν να αποτελέσουν μια εναλλακτική λύση.
P: Ποια είναι η βασική θέση του Γραφείου του Συνηγόρου του Πολίτη σε σχέση με αυτή την κατάσταση;
J.A: Τα κεντρικά σημεία είναι: ανησυχία για την απουσία εγγυήσεων στη νόμιμη διαδικασία, ανησυχία για τη χρήση του ζητήματος της εθνικής κυριαρχίας ως μορφή παραβίασης των δικαιωμάτων. Υπογραμμίζουμε ότι η υιοθέτηση αποφάσεων εθνικής κυριαρχίας ενός κράτους δεν μπορεί ποτέ να υποδηλώνει την παραβίαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων οποιουδήποτε ατόμου, πόσο μάλλον ενός ατόμου το οποίο το κράτος έχει χαρακτηρίσει ότι χρήζει διεθνούς προστασίας.
Λέμε ότι θα έπρεπε να υπάρξει μια αυστηρή εκτίμηση των κινδύνων για την άρση του ασύλου ή τέλος να δούμε τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με ένα άλλο κράτος για να τον δεχτεί, ανεξάρτητα από το πόσο περίπλοκο είναι κάτι τέτοιο.
Μετάφραση από τα Ισπανικά: Pressenza Athens