Σχετικά με το τραγικό, βίαιο και ντροπιαστικό για τον πολιτισμό μας τρομοκρατικό επεισόδιο που έγινε στη Νέα Ζηλανδία, σε δύο τζαμιά, από τον 28χρονο Μπρέντον Τάραντ και κόστισε τις ζωές πολλών συνανθρώπων μας, υπάρχει πάντα ένα ερώτημα: πώς αντιδρούν η Πολιτεία και η κοινωνία. Όλοι/ες γνωρίζουμε πώς αντέδρασαν ΗΠΑ και ΕΕ στα αντίστοιχα τρομοκρατικά χτυπήματα που δέχθηκαν από το 2011 μέχρι πριν λίγους μήνες: έκαναν Πατριωτικούς Νόμους, βρήκαν αφορμή για στρατιωτικές επεμβάσεις, έκλεισαν περισσότερο τα σύνορα, διαμόρφωσαν πολιτικές που μετέτρεψαν τις ΗΠΑ και την Ευρώπη σε φρούρια, με περισσότερα τείχη. Παράλληλα αναπτύχθηκε μια ρητορική απειλής, μίσους και ισλαμοφοβίας, την οποία υπηρέτησαν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και ορισμένες μορφές, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αποτελούν σήμερα διαμορφώτριες της κοινής γνώμης. Πρόκειται για τις ίδιες αυτές μορφές που αρκετές μέρες μετά από το τραγικό αυτό περιστατικό στη Νέα Ζηλανδία, έχουν καταπιεί τη γλώσσα τους. Ή έχουν μετατρέψει τον λευκό Τάραντ σε θύμα των ψυχικών του διαταραχών.
Προσπαθώντας να βοηθήσω στη συζήτηση “της επόμενης μέρας” θα δανειστώ το διάλογο του Μάικλ Μουρ με τον Τροντ Μπλάντμαν, έναν υδραυλικό από τη Νορβηγία, πατέρα ενός από τα 69 παιδιά που δολοφονήθηκαν στο νησί της Νορβηγίας Utøya από έναν άλλον “μακελάρη”. Η συζήτηση γίνεται στο πλαίσιο του ντοκιμαντέρ του αμερικανού Μουρ με τίτλο “Where do we invade next?” (πού να επέμβουμε μετά;). Σας προτείνω να το βρείτε και να το δείτε όλο, αλλά αν δεν έχετε χρόνο, δείτε τι απαντά ο πατέρας του δολοφονημένου γιου του στις ερωτήσεις περί εκδίκησης, δικαιοσύνης και “επόμενης μέρας”, σε 4 λεπτά (από το 9:50 μέχρι 13:30).
Το νησί Utøya κομμένο στα δύο, για το Μνημείο Πληγής (Memory Wound) στη Νορβηγία.
(κείμενο συνομιλίας στα ελληνικά, ακολουθεί το βίντεο με αγγλικούς υπότιτλους)
Τροντ Μπλάντμαν: Ο γιος μου με πήρε τηλέφωνο από το νησί και είπε “Μπαμπά, μπαμπά είναι κάποιος και μας πυροβολεί στο νησί. Τι θα κάνουμε;” Δεν είχα πάει στο νησί οπότε δεν ήξερα το μέρος και έτσι του είπα: “Είσαι μαζί με άλλους ανθρώπους, άλλα παιδιά; Κρύψου και μείνετε μαζί, να φροντίζετε ο ένας τον άλλον και να προσέχεις.” Με πήρε στις 5.20μμ και ήταν νεκρός μέχρι τις 6.00μμ.
Μάικλ Μουρ: Θα ήθελες ο γιος σου να είχε όπλο μαζί του αντί για κινητό εκείνη τη μέρα;
ΤΜ: Αυτό που θα ήθελα να έκανε ήταν να κολυμπούσε, γιατί αυτοί που κολύμπησαν, επέζησαν. Δεν έχουμε θανατικές ποινές εδώ στη Νορβηγία. ‘Ετσι είπαμε “Αυτός ο ψυχρός δολοφόνος τόσων ανθρώπων θα έχει την ίδια μεταχείριση όπως όλοι οι άλλοι, θα τον κρίνει η δικαιοσύνη και θα εκτίσει την ποινή του.”
Σε ενδιέφερε δηλαδή το να έχει μια δίκαιη δίκη;
Ναι.
Δεν θα ήθελες εσύ ο ίδιος να τον σκοτώσεις αν είχες την ευκαιρία;
Όχι.
Μα σκότωσε το γιο σου…
Ναι, αλλά όχι. Δεν θέλω να πέσω στο ίδιο επίπεδο και να πω ότι έχω το ίδιο δικαίωμα όπως νόμιζες πως είχες εσύ να σκοτώσεις..
Παρόλο που είναι απλά ένα σκέτο κάθαρμα;
Ναι, το ξέρω ότι είναι ένα κάθαρμα, αλλά αυτό δεν μου δίνει το δικαίωμα να τον πυροβολήσω ή να τον σκοτώσω.
Έτσι μετά από αυτή την απαίσχυντη τρομοκρατική πράξη η Νορβηγία δεν άλλαξε το σύστημά της, δεν θέλετε να υιοθετήσετε έναν Πατριωτικό Νόμο, ή να αφαιρέσετε ελευθερίες;
Όχι.
Σκέφτεστε να δώσετε όπλα στην αστυνομία, αλλά ακόμα και αυτό είναι ενοχλητικό και φέρνει ανησυχία… Γιατί δεν αντιδράσατε όπως εμείς μετά την 11η Σεπτεμβρίου;
Να σας το θέσω έτσι: Ολόκληρο το καθεστώς, από τον Πρωθυπουργό μέσω της βασιλικής οικογένειας και όλων των αξιωματούχων στη Νορβηγία, όλος ο Τύπος και τα ΜΜΕ είπαν: “Ας φροντίσουμε τώρα τη Νορβηγία, όπως έχουμε συνηθίσει να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον, τώρα θα φροντίσουμε τη Νορβηγία. Γι αυτό είμαστε μαζί, ανοίγουμε τις καρδιές μας και την κοινωνία μας. Θα παρέχουμε περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη ελευθερία λόγου, επειδή δεν θα μας βοηθούσε να κλειδωνόμασταν. Αυτό θα έφερνε περισσότερο μίσος.”