O Μακρόν επέλεξε να εκλεγεί και να κυβερνήσει, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, «συνομιλώντας απευθείας με τον λαό» αγνοώντας/παρακάμπτοντας/απαξιώνοντας όλους τους ενδιάμεσους φορείς της Γαλλικής κοινωνίας. Ήταν/είναι μια συνειδητή πολιτική στρατηγική, που αγνοεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο του κοινωνικού διαλόγου και που για πολλούς, παραπέμπει στις “ένδοξες” εποχές της Γαλλίας όταν ο αρχηγός κράτους διατυμπάνιζε: – l’etat c’est moi!
Το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» είναι μια ηχηρή απάντηση του συνομιλητή λαού:
-Μας είπες ψέματα! Να κρατήσεις τον λόγο σου και να μην αυξήσεις τα καύσιμα!
Είναι μια ηχηρή απαίτηση λογοδοσίας από πολίτες μεσαίου μορφωτικού επιπέδου και εισοδήματος, οι περισσότεροι των οποίων δεν μετείχαν στα κοινά και οι οποίοι είδαν τον μισθό τους να μην αρκεί. Οι αυξήσεις στις μισθώσεις ακινήτων τόσο στην Γαλλία όσο και στις βόρειες ευρωπαϊκές κοινωνίες, αναγκάζουν αυτή τη μεγάλη μάζα ανθρώπων να ζουν σε ολοένα μεγαλύτερη απόσταση από τον τόπο εργασίας τους, με το αυτοκίνητό τους ως μόνο μέσο μετακινήσεων και με ένα κοστοβόρο πλέον καύσιμο που φαίνεται να καταλαμβάνει μεγάλο ποσοστό του μισθού τους.
Ένα κοινωνικό κίνημα λοιπόν, που εμφανίζεται, όπως είναι φυσικό, πρώτα στη Γαλλία, της οποίας το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι αποτελεί το περισσότερο συνεκτικά αναδιανεμητικό κράτος της Ευρώπης με ισχυρές κοινωνικές βάσεις. Ένα ευρωπαϊκό κράτος το οποίο καλείται απότομα και άγρια να συνειδητοποιήσει ότι η Ευρώπη χάνει κύρος, εξουσία και κυρίως ταυτότητα, και σε μια εποχή που άλλες οικονομίες πιο μακρυνές, την αναγκάζουν σε συρρίκνωση.
Στην πραγματικότητα ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ είναι αυτό που ζητούν όλοι οι σκεπτόμενοι πολίτες του πλανήτη και οι οποίοι βλέπουν τον κόσμο να γυρνά αιώνες πίσω και τον αναγκάζουν να αρχίσει να αγωνίζεται πάλι για αξίες προηγούμενων μη «εξελιγμένων» εποχών. Το πρόβλημα είναι ότι οι ηγέτες της Ευρώπης, κωφεύουν και είναι κατώτεροι των περιστάσεων. Λογικά τέτοιου είδους κινήματα συνομιλίας με τον ηγέτη μιας χώρας θα έχει συνέχεια. Η απαξίωση εντέχνως και μη της πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο τουλάχιστον, θα οδηγήσει σε συχνές τέτοιες εκφάνσεις και αυθόρμητα κινήματα. Και είναι πολύ θετικό αν συμβεί και αλλού στο άμεσο μέλλον. Ο Μακρόν προχώρησε τις τελευταίες ώρες, σε αναδίπλωση επί του συγκεκριμένου φόρου. Φοβούμαι όμως ότι αυτό δεν θα αποτελέσει τον κανόνα.
Αντί όλων αυτών όμως, μετά από είκοσι ημέρες αγώνων, κάποιοι, μαινόμενοι, καταστρέφουν μνημεία φορώντας κίτρινα γιλέκα, και εν τέλει οι δυστοπικές αυτές εικόνες του φλεγόμενου Παρισιού και των ελεύθερων σκοπευτών να καταλαμβάνουν θέσεις στα ψηλά των κτηρίων έκαναν το γύρο του κόσμου. Η μάχη είναι άνιση και η ανάλυση των εξεγέρσεων του Παρισιού θα είναι – κατά τη γνώμη μου – η αρχή πολλών άλλων με παρεμφερή χαρακτηριστικά ανά την υφήλιο. Ταυτόχρονα, και για να διατηρείται το status σε σταθερά επίπεδα, το «αυγό του φιδιού» θα κάνει την υπόλοιπη δουλειά.
Σε αυτήν την αποκαρδιωτική κατάσταση ας προσθέσουμε το γεγονός ότι οι ηγεσίες των μεγαλύτερων συνδικάτων της Γαλλίας κράτησαν αποστάσεις από τους διαδηλωτές, Όρισαν πάντως την ημέρα κινητοποίησης του κινήματος ως ημέρα δικής τους διαδήλωσης. Προς το παρόν το αφήνω ασχολίαστο!
Παραμένει επομένως ένα κίνημα χωρίς (προς το παρόν τουλάχιστον) σαφή ιδεολογική ομπρέλα, εάν όμως συνεχίσει θα προκύψει και αυτή. Και ας προσθέσουμε επίσης την ανησυχία που εκφράζουν οι πολιτικοί επιστήμονες για το κατά πόσο, αλλά κυρίως με ποιο τρόπο, η νέα αυτή τομή στο κοινωνικό γίγνεσθαι της Γαλλίας αναμένεται να εξαχθεί συντόμως στον φτωχό και επίσης υπό αναβρασμό Νότο. Γιατί θα ήταν πραγματικά καταστροφικό για την Ευρώπη και για το ίδιο αν -ω μη γένοιτο- συνδεόταν για παράδειγμα με το κίνημα των «5 αστέρων» στην Ιταλία.
Ας προστατέψουμε επίσης τους εαυτούς μας από το να βλέπουν φαντάσματα. Το κίνημα των «κίτρινων γιλέκων» δεν διαθέτει τα ίδια χαρακτηριστικά ούτε καν με το κίνημα των banlieue, πόσο δε μάλλον με την κομμούνα του Παρισιού. Ερωτήματα του είδους απλά αποπροσανατολίζουν. Έχει το κίνημα σχέση με τον «Μάη του ’68»; Όχι για πολλούς λόγους και ευτυχώς για άλλους τόσους.
Σήμερα, η ηγεμονία πολιτικών μορφωμάτων τα οποία θα μπορούσαν να παίξουν ηγετικό ρόλο και να καθοδηγήσουν δημοκρατικά τους λαούς προς την κατεύθυνση της διασφάλισης δίκαιων αιτημάτων εκλείπει. Δυστυχώς, αν δεν υπάρξουν σημαντικές αλλαγές (και) στα προοδευτικά πολιτικά κόμματα, η γενίκευση ενός μόνο κινήματος αποκλείεται. Ταυτόχρονα, ένα τέτοιο κίνημα θα είναι τρωτό σε οποιαδήποτε διείσδυση οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων. Αντί λοιπόν να αναρωτιόμαστε κατά πόσο τα «κίτρινα γιλέκα» προσομοιάζουν με τον «Μάη του ΄68», είναι προτιμότερο να πιέζουμε τις πολιτικές δυνάμεις του παρόντος, και κυρίως τις προοδευτικές, να είναι αυτές που θα επιδείξουν την πολιτική ευαισθησία και θα ενστερνιστούν τα όποια θετικά προκύπτουν, εάν προκύπτουν, από τα κινήματα των πολιτών. Και να τα πλαισιώνουν ενισχύοντάς τα και όχι πνίγοντάς τα.
