Γράφει το Zαϊκλόνι*

 

Η δημιουργία μνημών είναι μια λειτουργία την οποία δύσκολα θα χαρακτηρίζαμε “προαιρετική” για αυτό που ονομάζουμε “ανθρώπινη ευφυΐα και τα έργα της”, ακόμα και σε μια κοινωνία όπου η πληροφορία βρίσκεται κυριολεκτικά μερικά χτυπήματα των δαχτύλων μακριά, χρειάζεσαι ένα μίνιμουμ μνημονικό για να ανταπεξέλθεις.

Surprise, surprise, ίσως η ικανότητα δημιουργίας μνήμης να είναι ένα “δώρο” του βασιλείου των ιών προς εμάς. Πρόσφατη μελέτη έδειξε κάτι αρκετά “παράξενο”: το γονίδιο Arc βρίσκεται στους νευρώνες μας και κωδικοποιεί την ομώνυμη πρωτεΐνη, η οποία από ό,τι φαίνεται σε ποντικούς (πιθανόν και σε εμάς) είναι σημαντική για την παγίωση των μνημών – πείραξέ την, και το ποντίκι σου δεν θυμάται τον χθεσινό λαβύρινθο στον οποίο το εκπαίδευσες. Τίποτα παράξενο προς το παρόν, το παράξενο ήρθε όταν κοίταξαν σε μικροσκόπιο τι ακριβώς κάνει αυτή η πρωτεΐνη. Μπορεί και βγαίνει από τα κύτταρα, μεταφέροντας RNA από το ένα νευρικό κύτταρο στο άλλο, το οποίο “κλείνει” σε ένα καψίδιο… ύποπτα όμοιο σε δομή με αυτό ρετροϊών, όπως ο HIV (οι ρετροϊοί είναι “χοντρικά” RNA κλεισμένο σε πρωτεϊνικό καψίδιο!). Όχι, δεν ήταν ιδέα τους, ούτε τους γελούσαν τα μικροσκόπια και τα μάτια τους, όταν επανέλαβαν τα πειράματα και έδειξαν τις φωτογραφίες σε ιολόγους και αυτοί είχαν την ίδια εντύπωση. Επειδή όμως στην επιστήμη, αντιθέτως με την “καθημερινή ζωή”, δεν αρκεί το “μοιάζει” για να αποφανθείς πως “είναι”, προχώρησαν σε περαιτέρω έρευνα. Έτσι, διαπιστώθηκε πως το γονίδιο Arc πιθανότατα είναι ιικής προέλευσης λόγω της μεγάλης λειτουργικής και μορφολογικής συγγένειας με το γονίδιο που φτιάχνει την πρωτεΐνη Gag στους…ρετροϊούς.

Δεν έχουν βρει ακόμα το πως ακριβώς λειτουργεί το RNA “φορτίο” αυτού του πρωτεϊνικού καψιδίου. Αυτό που όμως αρχίζει να φαίνεται είναι πως εμπλέκεται στην παθολογία διαφόρων νόσων (αυτισμός, σύνδρομο εύθραυστου Χ, Alzheimer) μιας και φαίνεται να κατέχει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία της συναπτικής πλαστικότητας (τον τρόπο που ο εγκέφαλός σου “προσαρμόζεται” και “μαθαίνει”) και κατά συνέπεια της νόησης.

Το ‘χουμε ξαναπεί και στο παρελθόν: Είσαι “λιγότερο” από όσο νομίζεις το άτομο που νομίζεις πως είσαι… και αυτό με άνω του ενός τρόπους.

 

Ψάχνεις “The Neuronal Gene Arc Encodes a Repurposed Retrotransposon Gag Protein that Mediates Intercellular RNA Transfer”.

——-
* Το Ζαϊκλόνι ασχολείται με θετικές επιστήμες, οι οποίες αποτελούν «επάγγελμα» και χόμπυ συνάμα. Τα κύρια ενδιαφέροντά του περιλαμβάνουν βιολογικές επιστήμες, φυτολογία / εθνοβοτανολογία, γενετική, νευροεπιστήμες και συσσώρευση μαγικών τίτλων με τρία γράμματα πριν από το όνομά του, που -όπως χαρακτηριστικά λέει- κάνουν τους ασήμαντους να νιώθουν λίγο πιο σημαντικοί.