Δελτίο Τύπου της Άρσις – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, 3 Ιανουαρίου 2018

Μετά από ένα πολύ δύσκολο έτος για την υπεράσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μεταναστών/στριων και προσφύγων, το 2017 έκλεισε με ένα πολύ ευχάριστο νέο για τους ανήλικους αιτούντες διεθνή προστασία. Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών έκανε δεκτή αίτηση ακύρωσης που ασκήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ κατά απόφασης που είχε εκδοθεί από την Αρχή Προσφυγών και απέρριπτε το αίτημα ασύλου ασυνόδευτου παιδιού από το Μαρόκο.

Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ότι η απόφαση που εξέδωσε η Επιτροπή πάσχει από έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας, αφού δεν εξετάστηκαν ενδελεχώς οι ισχυρισμοί του προσφεύγοντος περί της κακοποίησης και της βίας που δέχτηκε ως παιδί στο Μαρόκο. Η απόφαση επίσης κρίθηκε ακυρωτέα επειδή δεν τηρήθηκαν οι διαδικαστικές εγγυήσεις για τους ανηλίκους-αιτούντες άσυλο και παραβιάστηκε το δικαίωμα ακρόασης, αφού δεν εκλήθη σε ακρόαση στον δεύτερο βαθμό.

Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι ενδεχόμενη επιστροφή του παιδιού στο Μαρόκο θα συνιστούσε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ που ορίζει ότι κανένα πρόσωπο δεν υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία. Μια τέτοια απόφαση έχει μεγάλη σημασία σε μια περίοδο που τα δικαιώματα ιδιαίτερα των παιδιών καταστρατηγούνται καθημερινά, οι συνθήκες υποδοχής και ένταξης (πχ. στέγαση, πρόσβαση στη μόρφωση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) χειροτερεύουν και επιλέγονται από την ελληνική κυβέρνηση πολιτικές εγκλεισμού και μαζικών επιστροφών.

Άλλωστε, οι εξελίξεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι πολύ ανησυχητικές, ενώ πρόσφατα σχέδια του Υπουργείου Εσωτερικών της Γερμανίας για επιστροφές παιδιών σε «καταφύγια» στο βόρειο Μαρόκο προμηνύουν ακόμη πιο αρνητικές εξελίξεις.

Από άποψη ουσίας, είναι απόφαση – σταθμός καθώς σε πληθώρα δευτεροβάθμιων απορριπτικών αποφάσεων όλο το ιστορικό δίωξης των παιδιών υποβιβάζεται σε «οικονομικούς λόγους» που δε χρήζουν προστασίας. Το αποτέλεσμα είναι να αποφασίζεται η επιστροφή ασυνόδευτων ανηλίκων στις χώρες καταγωγής τους χωρίς μάλιστα καμία διερεύνηση για το αν θα βρεθούν ξανά στο κακοποιητικό περιβάλλον απ’ το οποίο ξέφυγαν ή αν θα έχουν υποστηρικτικό δίκτυο για να ζήσουν αξιοπρεπώς, όπως ρητά αναφέρεται στις κατευθυντήριες οδηγίες της ΥΑ/ΟΗΕ και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

Επιπλέον, υπογραμμίζουμε τη μεγάλη σημασία των διαδικαστικών εγγυήσεων στη διαδικασία του ασύλου, καθώς οι συνεντεύξεις στις περιπτώσεις των ανηλίκων διενεργούνται χωρίς να έχει διοριστεί Επίτροπος και χωρίς να έχουν ληφθεί μέτρα για παροχή νομικής συνδρομής.

Απ’ την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε αυτά τα ζητήματα, να προτείνουμε τεκμηριωμένες εναλλακτικές και να στεκόμαστε έμπρακτα στο πλευρό όσων το έχουν ανάγκη. Η πρόσφατη απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών είναι ένα ενθαρρυντικό μήνυμα ότι η δουλειά μας μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα.