Μια φορά το χρόνο, υπάρχει μια μέρα που τα επτά δισεκατομμύρια κατοίκων του Πλανήτη Γη θα έπρεπε να νιώθουν ευτυχισμένα ή τουλάχιστον καλούνται να το κάνουν –η Παγκόσμια Ημέρα Ευτυχίας, που γιορτάζεται στις 20 Μαρτίου. Ως εδώ, όλα καλά.
Αλλά τι είναι η ευτυχία; Και ποιοι είναι οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι του κόσμου… ή τουλάχιστον οι ευτυχισμένοι;
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της συγκεκριμένης Ημέρας, δηλαδή, τα Ηνωμένα Έθνη «αυτή είναι –κυριολεκτικά- μια μέρα για να είμαστε ευτυχισμένοι! Και έτσι, ο παγκόσμιος φορέας γιορτάζει, από το 2013, τη Διεθνή Ημέρα της Ευτυχίας «ως ένα μέσο αναγνώρισης της σημασίας της ευτυχίας στις ζωές των ανθρώπων παγκοσμίως».
Πριν λίγο καιρό τα ΗΕ κυκλοφόρησαν τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης με τους οποίους επιδιώκεται «να μπει τέλος στη φτώχια, να μειωθεί η ανισότητα και να προστατευτεί ο πλανήτης μας- τρεις βασικές πτυχές που οδηγούν στην ευημερία και την ευτυχία».
Και καθώς αυτό είναι μια πολύ σωστή ιδέα, τα ΗΕ καλούν κάθε άτομο «οποιασδήποτε ηλικίας, καθώς και κάθε σχολική τάξη, επιχείρηση και κυβέρνηση να γιορτάσουν τη Διεθνή Ημέρα της Ευτυχίας χρησιμοποιώντας το hashtag #SmallSmurfsBigGoals.”
Και μας ζητούν, επίσης, να δεσμευτούμε να δημιουργήσουμε περισσότερη ευτυχία στον κόσμο και να μοιραστούμε την ευτυχία μας με τον κόσμο.
Καλά όλα αυτά. Αλλά πώς και πότε συνέλαβαν τα ΗΕ την ιδέα να γιορτάζουν την παγκόσμια ημέρα ευτυχίας; Ποιές χώρες είναι οι πιο ευτυχισμένες; Και, κυρίως, είναι άραγε οι άνθρωποι πραγματικά ευτυχισμένοι;
Δύο ευτυχισμένες μαθήτριες από τη Σχολή Παραστατικών Τεχνών Kulturama της Στοκχόλμης φωτογραφίζονται κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Γενικού Γραμματέα Μπαν Κι-μουν στη σχολή τους. UN Photo/Eskinder Debebe
Η ιδέα, σύμφωνα με τον πρώην γενικό γραμματέα των ΗΕ Μπαν Κι-μουν στην ομιλία του τον Απρίλιο του 2012 σε μια Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου με θέμα «Ευτυχία και Ευημερία»: Ορίζοντας ένα νέο Οικονομικό Μοντέλο είναι ότι ο κόσμος «χρειάζεται ένα νέο οικονομικό μοντέλο που αναγνωρίζει την ισοτιμία ανάμεσα στα τρία θεμέλια της βιώσιμης ανάπτυξης. Κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ευημερία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Και οι τρεις μαζί ορίζουν την παγκόσμια Ακαθάριστη Εγχώρια Ευτυχία».
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε μια μικρή (770.000 κάτοικοι) αλλά σπουδαία Ασιατική χώρα, το Μπουτάν, που σχεδόν από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70- έχει αναγνωρίσει την «υπεροχή» της εθνικής ευτυχίας επί του εθνικού εισοδήματος και έχει υιοθετήσει το στόχο της Εθνικής Ακαθάριστης Ευτυχίας (ΕΑΕ) αντί του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), που μετρά τη συνολική αξία αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται από μια χώρα μέσα σε ένα χρόνο, συμπεριλαμβανομένων των κερδών που πέτυχε σε άλλες χώρες.
Το Ευτυχισμένο Βασίλειο των Ιμαλαΐων…
Αυτό το βουδιστικό Βασίλειο που βρίσκεται στο ανατολικό άκρο των Ιμαλαΐων και που είναι γνωστό για τα μοναστήρια του, τα κάστρα του (ή Ντζονγκ) και τα δραματικά τοπία του που περιλαμβάνουν υποτροπικές πεδιάδες, απόκρημνα βουνά και κοιλάδες, είναι ως τώρα η πρώτη χώρα που εφάρμοσε την υπεροχή της ευτυχίας των ανθρώπων- την οποία υπολογίζει σε όρους ανθρώπινης ευτυχίας και όχι μακρο-οικονομικούς δείκτες.
Παιδιά από το στρατόπεδο για εσωτερικούς εκτοπισθέντες Abu Shouk παρουσίασαν το 2015 παραδοσιακούς χορούς τη Διεθνή Ημέρα Διαμεσολαβητών των ΗΕ, El Fasher, Σουδάν. UN Photo/Albert Gonzalez Farran
Εκείνη την περίοδο, το 1970, οι ανεπτυγμένες χώρες εστίαζαν στην αύξηση της οικονομικής επιτυχίας που ως συνέπεια θα αύξανε την ευημερία. Ωστόσο, ο Βασιλιάς του Μπουτάν, ο Jigme Singye Wangchuck, θεώρησε ότι μια οικονομική προσέγγιση απανθρώπιζε τη διαδικασία αύξησης της ευημερίας. Έτσι, αποφάσισε να εστιάσει σε μια ιδέα που ο ίδιος ονόμασε «Εθνική Ακαθάριστη Ευτυχία».
Για το σκοπό αυτό υπάρχει ένα ίδρυμα -το Κέντρο Μελετών και Έρευνας της ΕΑΕ του Μπουτάν, που δουλεύει ακριβώς πάνω στο θέμα της Εθνικής Ακαθάριστης Ευτυχίας. Είναι μια αυτόνομη κυβερνητική οργάνωση, που ασχολείται με την έρευνα της ΕΑΕ. Η πρώτη της πιλοτική έρευνα για την ΕΑΕ έγινε το 2006 σε 350 άτομα.
Το ερωτηματολόγιο βελτιώθηκε περαιτέρω μετά την πιλοτική έρευνα και δόθηκε σε 950 άτομα από 12 ντζονγκχαγκς. Αναθεωρήθηκε και βελτιώθηκε εκ νέου για μια εθνικής εμβέλειας Έρευνα για την ΕΑΕ που πραγματοποιήθηκε το 2010.
Τα αποτελέσματα της Έρευνας χρησιμοποιήθηκαν για να αναπτυχθούν οι δείκτες και να οριστούν τιμές αναφοράς για τους διάφορους δείκτες που χρησιμοποιήθηκαν για το Συντελεστή της ΕΑΕ. Η επόμενη εθνική Έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2015. Τα αποτελέσματα από τις δύο έρευνες είναι διαθέσιμα εδώ, και δείχνουν ότι οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι.
… Τα Ευτυχισμένα Εμιράτα του Κόλπου
Υπάρχει μια ακόμα μικρή (περίπου 6 εκατομμύρια κάτοικοι) αλλά πλούσια χώρα (η δεύτερη πλουσιότερη του Κόλπου μετά τη Σαουδική Αραβία) –τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που έχει συστήσει ένα Υπουργείο Ευτυχίας.
Είναι μια ομοσπονδία επτά εμιράτων: Αμπού-Ντάμπι, Ατζμάν, Ντουμπάι, Φουτζάιρα, Ρας αλ-Καϊμά, Σάρια και Ουμ αλ-Καϊγιάν, που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Αραβικής Χερσονήσου. Και αποφάσισε πριν ένα χρόνο να δημιουργήσει αυτό το Υπουργείο Ευτυχίας ως μέρος του ευρύτερου στα χρονικά κυβερνητικού ανασχηματισμού που περιελάμβανε το διορισμό ενός συμβουλίου 30 υπουργών και γραμματέων, μεταξύ των οποίων 8 γυναικών.
Η νεότερη γυναίκα υπουργός –μόλις 22 χρονών, η Ohoud al-Roumi, διορίστηκε Υφυπουργός Ευτυχίας. Αποστολή της να ορίσει πολιτικές «για τη δημιουργία κοινωνικής ευημερίας και ικανοποίησης».
Το 2016, η κυβέρνηση του Ντουμπάι ίδρυσε το Υπουργείο Ευτυχίας και παρέπεμψε στην ΕΑΕ ως υπόβαθρο γι’ αυτήν την πρωτοβουλία.
Επίσης, δημιουργήθηκε μια νέα θέση, αυτή του Υφυπουργού Ανεκτικότητας με σκοπό «την προαγωγή αυτής της αρετής» ως βασικής αξίας της κοινωνίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων». Μια ακόμα γυναίκα, η Sheikha Lubna bint Khalid Al Qasimi, ηγείται αυτού του υπουργείου.
Τον ίδιο χρόνο, 2016, η Ταϊλάνδη ξεκίνησε τη δική της Πρωτοβουλία ΕΑΕ.
… Και οι Ευτυχισμένες Γυναίκες της Βραζιλίας
Η ιδέα της ΕΑΕ εξελίχθηκε μέσω των συνεισφορών διεθνών και τοπικών μελετητών και ερευνητών για να γίνει μια πρωτοβουλία που πέρασε τα σύνορα του Μπουτάν.
Η ιδέα της μέτρησης της ευτυχίας των ανθρώπων επεκτάθηκε βαθμιαία και σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα, το 2012, μελέτες έδειξαν ότι οι Βραζιλιάνες είναι ευτυχισμένες. Όχι μόνο ευτυχισμένες –δήλωσαν ότι ειναι πιο ευτυχισμένες από τους άντρες.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν πέντε χρόνια από τη Brazilian Bubble, που προσφέρει στην επιχειρηματική και οικονομική κοινότητα μια οικονομική και επενδυτική άποψη της Βραζιλίας, σε μια κλίμακα από το 0 ως το 10, ζητήθηκε στις Βραζιλιάνες να βαθμολογήσουν τη σημερινή τους αίσθηση ευτυχίας και τις προσδοκίες τους για μελλοντική χαρά.
Ένα 8.98 των Βραζιλιάνων γυναικών (σε σχέση με το 8.51 των Δανών γυναικών -δεύτερη θέση), δήλωσαν τη χαρά τους και την αισιοδοξία τους για τη ζωή. Να σημειώσουμε ότι ο μέσος όρος διεθνώς ήταν 6.74. Στην τελευταία θέση ήταν οι γυναίκες της Ζιμπάμπουε με 4.04.
