Σύμφωνα με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) οι μετατοπίσεις λόγω πολέμων και διώξεων έχουν αυξηθεί σε πρωτοφανή επίπεδα. Σε μια νέα έκθεση, με τίτλο Παγκόσμιες Τάσεις (Global Trends), που καταγράφει τις αναγκαστικές μετατοπίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ύπατη Αρμοστεία διαπίστωσε ότι 65,3 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίστηκαν το 2015, σε σύγκριση με τους 59 εκ. το 2014. Είναι η πρώτη φορά που το όριο των 60 εκατομμυρίων ξεπεράστηκε στην ιστορία του Οργανισμού.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, 1 ανά 113 ανθρώπους είναι αιτών ασύλου, εσωτερικά εκτοπισμένος ή πρόσφυγας. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν σε ένα πληθυσμό μεγαλύτερο του Ηνωμένου Βασίλειου ενώ θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν την 21η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι εκτοπίζονται λόγω των πολέμων και των διώξεων και αυτό είναι από μόνο του ανησυχητικό, αλλά οι παράγοντες που θέτουν σε κίνδυνο τους πρόσφυγες έχουν πολλαπλασιαστεί γενικότερα» δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Filippo Grandi, κατά την παρουσίαση της έκθεσης.
Αν και η συριακή σύγκρουση συνεχίζει να παράγει ένα μεγάλο ποσοστό των προσφύγων και προσελκύει τη διεθνή προσοχή, έχουν αναθερμανθεί και άλλες συγκρούσεις που συμβάλλουν στην άνευ προηγουμένου αύξηση των εκτοπίσεων, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στο Ιράκ.
Το Ιράκ κατέχει πλέον την τρίτη θέση στις εσωτερικές μετακινήσεων όπου μαζί με την Υεμένη και τη Συρία οδηγούν τη Μέση Ανατολή να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ όλων των νέων εσωτερικών μετατοπίσεων.
Μέχρι το τέλος του 2015, υπήρχαν 4,4 εκ. Ιρακινών εκτοπισμένων σε σύγκριση με 3,6 εκ. στο τέλος του 2014. Τουλάχιστον ένα εκατομμύριο αυτών των εκτοπίσεων συντελέστηκαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στα μέσα της δεκαετίας του 2000.
Οι εκτοπίσεις αυξήθηκαν έτι περαιτέρω λόγω της κυβερνητικής στρατιωτικής επίθεσης εναντίον του ισλαμικού κράτους τον Μάιο, με περισσότερους από 85.000 Ιρακινούς πολίτες να διαφεύγουν από την ιρακινή πόλη Φαλούτζα και τις γύρω περιοχές. Περίπου 60.000 από αυτούς μετατοπίστηκαν σε μια περίοδο μόλις τριών ημερών, από 15 έως 18 Ιουνίου.
Η Ύπατη Αρμοστεία συνεχίζει να αγωνίζεται για την εξασφάλιση χρηματοδότησης για την κάλυψη των αναγκών των Ιρακινών παρά τις εξελίξεις. Έως τώρα, το μέσο του έτους, ο Οργανισμός έχει λάβει μόνο το 21% των κεφαλαίων που απαιτούνται για το Ιράκ και τη γύρω περιοχή.
«Απαιτούνται απεγνωσμένα χρηματοδοτήσεις για να διευρύνουμε τον αριθμό των στρατοπέδων και να παράσχουμε επειγόντως τις αναγκαίες προμήθειες ανακούφισης για τους εκτοπισμένους ανθρώπους που έχουν ήδη υπομείνει μήνες στέρησης και κακουχίες, χωρίς αρκετή τροφή ή φάρμακα» δήλωσε η εκπρόσωπος της UNHCR, Ariane Rummery.
Αν και έξι στρατόπεδα έχουν ήδη κατασκευαστεί και η κατασκευή τριών ακόμα βρίσκεται σε εξέλιξη, η Ύπατη Αρμοστεία εκτιμά ότι θα χρειαστούν 20 επιπλέον στρατόπεδα μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Στο στρατόπεδο Debaga στο βόρειο Ιράκ, διαμένουν και πρόσφατα εκτοπισμένοι άμαχοι σε ένα νέο κέντρο υποδοχής που ξεπερνάει τις δυνατότητές του κατά 7 φορές.
Και οι εκτοπίσεις μπορεί να κλιμακωθούν, πρόσθεσε. «Υπολογίζεται ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν σε Μοσούλη και κάθε μεγάλη επίθεση ενάντια στην πόλη θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την μετατόπιση έως και 600.000 ακόμη περισσότερων ανθρώπων».
Σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για το Συντονισμό των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA), το Ιράκ είναι διαβαθμισμένο ως επίπεδο 3 έκτακτης ανάγκης, που σηματοδοτεί την πιο σοβαρή, μεγάλης κλίμακας ανθρωπιστική κρίση.
