Άρθρο του Enric Duran
Το σημερινό διεθνές πολιτικό πλαίσιο μας επιτρέπει να δούμε ξεκάθαρα τα ανελαστικά όρια που μπαίνουν στις δυνατότητες κοινωνικής αλλαγής μέσω θεσμικών οδών.
Από τη μία πλευρά, οι νέες αριστερές πολιτικές εμπειρίες της Λατινικής Αμερικής είχαν ελάχιστες θετικές επιπτώσεις στην πραγματική πολιτική ζωή των χωρών, όπου τους δόθηκε η ευκαιρία να κυβερνήσουν. Υπάρχει μια ιδιαίτερα μεγάλη δυσκολία στη διατήρηση μιας μακροχρόνιας διαδικασίας, δεδομένου της εξάρτησης των ομάδων/κομμάτων αυτών μέσω της εκλογικής διαδικασίας, όπου εταιρικά λόμπι και ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιούν τις γνωστές στρατηγικές που κάθε άλλο παρά δίκαιες είναι. Αντίθετα, οι διαδικασίες αυτές χρησιμοποιούνται για να ανατρέψουν μη αρεστές κυβερνήσεις· δείτε μόνο τι συνέβη στη Βραζιλία πριν από λίγες εβδομάδες.
Από την άλλη πλευρά, η πορεία της ελληνικής κυβέρνησης κατά το περασμένο έτος είναι ένα “αριστούργημα” αν θέλουμε να μάθουμε ότι το να είσαι στην κυβέρνηση δεν είναι καθόλου το ίδιο με το να έχεις τον έλεγχο και να αποφασίζεις. Η περίπτωση αυτή αναλύεται λεπτομερέστερα στο ακόλουθο άρθρο: https://fair.coop/el/interview-on-diagonal-newspaper/
Εν τω μεταξύ, στο ισπανικό κράτος, η μια εκλογική διαδικασία μετά την άλλη έχει συνεισφέρει ελάχιστα στην πρόοδό μας ένα βήμα παραπέρα. Αυτό αποδεικνύει ότι οι σαφείς πλειοψηφίες στους δρόμους και στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι τόσο χρήσιμες στη δημιουργία ενεργών πολιτικών πλειοψηφιών.
Όταν το κίνημα 15M ξεκίνησε καταλαμβάνοντας ισπανικές πλατείες το 2011, χρειάστηκαν μόλις 30 ημέρες για να ανατρέψει εντελώς το πολιτικό φαντασιακό πολλών γενεών. Η πολιτική του συνέχεια όμως δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα θεσμικό σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα για περισσότερο από δύο χρόνια.
Στην Ισπανία, κατά το πρώτο έτος των λεγόμενων “πόλεων της αλλαγής“, είδαμε ότι ο λόγος και η διάθεση του κόσμου είχε βελτιωθεί σημαντικά. Παρά το γεγονός αυτό όμως, όταν πρόκειται για σημαντικές αποφάσεις που αγγίζουν το καπιταλιστικό σύστημα και την κρατική ιεραρχία δεν έχει καταφέρει να ενδυναμώσει τη δημιουργία ανθρωπιστικών μέτρων ενάντια στην αύξηση των εξώσεων ή υπέρ της υποδοχής προσφύγων. Ας σταματήσουμε λοιπόν να μιλάμε για διαρθρωτικά μέτρα.
Σε αντάλλαγμα των εν λόγω μεταρρυθμίσεων, μια ολόκληρη γενιά έμπειρων και γνωστών ακτιβιστών άφησε τους δρόμους και έχει βυθιστεί σε μια θεσμική δυναμική που περιορίζει δραματικά την ικανότητά τους να ξεφύγουν από τις καθιερωμένες πρακτικές και να ασκήσουν ανυπακοή προς το σύστημα.
Η πραγματικότητα επομένως είναι ότι βρισκόμαστε πολύ μακριά από τον ελευθεριακό κοινοτισμό που περιγράφει ο Μάρεϊ Μπούκτσιν. Όταν κερδίζεται η δημοτική εξουσία, ο Μπούκτσιν πρότεινε τη διάλυσή της και ένα κάλεσμα για μια λαϊκή συνέλευση. Αντίθετα, οι αποκαλούμενοι κληρονόμοι του κινήματος 15M συμβιβάζονται προκειμένου να εντάξουν τους εαυτούς τους σε γραφειοκρατίες και ιεραρχίες εντός των κυβερνητικών οργάνων. Πρόκειται για ένα πολύ συμπαγές σύστημα.
Παράλληλα, οι μεγάλης κλίμακας κινήσεις ανυπακοής δεν έχουν ακόμη αναπτύξει στέρεη ικανότητα δράσης, ώστε να αφήσουν το κίνημα 15M πίσω τους. Ένα καλό παράδειγμα του τί είναι δυνατόν να γίνει ήταν η επίδραση των καταλήψεων της πλατφόρμας (PAH) για όσους επλήγησαν από τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια του ισπανικού κράτους.
Εδώ υπάρχουν δύο στρατηγικά ζητήματα που θα ήθελα να θέσω υπό διαπραγμάτευση.
Πρώτον, τι είναι πιο εφικτό: να λάβουν περισσότερο από το 50% των ψήφων του πληθυσμού τα κόμματα που αμφισβητούν την καθεστηκυία τάξη μέσω των προγραμμάτων τους; Ή το 5% των ανθρώπων που αμφισβητούν αυτή την πρακτική να οργανωθούν αυτόνομα και αντισυστημικά, δείχνοντας στην πράξη πως μοιάζει το όραμά μας για έναν διαφορετικό κόσμο που κουβαλάμε μέσα μας;
Δεύτερον, πώς μπορούμε να αποκτήσουμε πραγματικά τη δύναμη να αλλάξουμε τα πράγματα; Μήπως προσπαθώντας να μεταρρυθμίσουμε την οικονομία μέσω κυβερνήσεων που δεν ελέγχουν καν τις τράπεζες ή τη δημιουργία χρήματος, εξουσίες που η Συνθήκη της Λισαβόνας κατοχύρωσε στην ΕΚΤ; ή μήπως προσπαθώντας να δημιουργήσουμε μια διαφορετική οικονομία που θα ενσωματώνει νέες τραπεζικές και νομισματικές εξουσίες;
Προσθέτοντας άλλες προοπτικές, μπορούμε να αναλύσουμε το πώς διεργασίες βάσης σε διαφορετικά μέρη του κόσμου, που βασίζονται στη σταδιακή οργάνωση από τα κάτω, κατασκευάζουν τη δημοκρατική αυτονομία τους. Οι Ζαπατίστας στην επαρχία Τσιάπας και οι Κούρδοι της Rojava και του Bakur είναι παραδείγματα μιας σταθερά συνεχιζόμενης και ισχυρής ανάπτυξης, παρά τις κρατικές δυνάμεις καταστολής που χρησιμοποιούν άγρια βία εναντίον τους όλο αυτό το διάστημα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ιστορικά οι πιο ριζοσπαστικές και εμπνευσμένες διαδικασίες κοινωνικής αλλαγής μοιράζονται ένα κοινό στοιχείο· δημιουργούνται εκτός των ορίων του κράτους. Στην Ευρώπη, τα εκατομμύρια των αντι-καπιταλιστών προτιμούν όμως να κτυπούν το κεφάλι τους κατ’ επανάληψη εναντίον του κράτους και του κοινοβουλευτικού συστήματος, χωρίς τελικά να παίρνουν αυτό που θέλουν και χάνοντας στην πορεία ένα τεράστιο μέρος των αξιών τους και τις δυναμικής τους. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη δημιουργία και την υποστήριξη αυτο-οργανωμένων πρωτοβουλιών που χρησιμοποιούν τη δυναμική αυτή από τα κάτω για τη μετάβαση σε μια μετα-καπιταλιστική κοινωνία.
Αυτός ο αιώνας, σε πλανητικό επίπεδο, ξεκίνησε με κινήματα αντίστασης ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, συνέχισε με τα κοινωνικά φόρουμ που έδειξαν ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, και σήμερα, στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, είμαστε στην εποχή όπου κατασκευάζουμε αυτούς τους άλλους κόσμους.
Ακόμη και στην Ευρώπη, οι πρωτοβουλίες που αντιστέκονται στις κρατικές δομές δεν έχουν απλά πετύχει, παρά την τεράστια πίεση της κοινοβουλευτικής ιεραρχίας που τις συμπιέζει τα τελευταία χρόνια, αλλά μπορούν επίσης να συνεχίσουν την εξάπλωσή τους επικεντρωμένες στην εξεύρεση νέων προκλήσεων.
Ο Καταλανικός Ολοκληρωμένος Συνεταιρισμός (C.I.C.), για παράδειγμα, είναι μια ενοποιημένη πραγματικότητα που μετά από 6 χρόνια έχει δημιουργήσει περισσότερα από 700 εγχειρήματα με πολλές χιλιάδες συμμετέχοντες. Επίσης, άλλοι ολοκληρωμένοι συνεταιρισμοί και παρόμοια εγχειρήματα δημιουργούνται και επεκτείνονται, κυρίως σε περιοχές στο νότο της Ευρώπης. Κινήσεις όπως η κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία, η εργατική αυτο-διαχείριση εργοστασίων και οι εμπειρία της κοινοτικής οικονομίας, δημιουργούν πρακτικές στις οποίες η ανταλλαγή και το δώρο κυριαρχούν έναντι των δυνάμεων της αγοράς.
Αυτές οι πραγματικότητες προεικόνισης, αν και βρίσκονται στο αρχικό τους στάδιο, ενισχύονται μέσω της on-line δικτύωσής τους, καθιστώντας τις τοπικές μεταξύ τους σχέσεις ένα κυρίαρχο κανόνα.
Υπάρχουν εκατοντάδες κοινωνικά νομίσματα που χρησιμοποιούνται στην πράξη, ομάδες καταναλωτών, αυτοδιαχειριζόμενα κοινωνικά κέντρα, ελεύθερα και αυτόνομα σχολεία, ομάδες αλληλεγγύης για τους πρόσφυγες και άλλους εκτοπισμένους χωρίς κρατικά έγγραφα, που αψηφούν το καπιταλιστικό μοντέλο και τον κυρίαρχο ρόλο του κράτους και τον νόμων. Είναι ένα γόνιμο έδαφος για την επέκταση ενός κινήματος που διασπά την καθεστηκυία τάξη και είναι ανυπάκουο προς τα κράτη, προκειμένου να οικοδομήσει μια νέα συλλογική κυριαρχία που θα βασίζεται στην αυτοδιάθεση και την αυτο-οργάνωση των κοινοτήτων ελεύθερων ανθρώπων.
Ο FairCoop δημιουργήθηκε για να ενισχύσει τον χώρο της διεθνούς (ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, αυτόνομης και διακοινοτικής) συνεργασίας. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο και πολυ-τοπικό οικοσύστημα που συμβάλλει στη διαδικασία της οικοδόμησης μιας άλλης οικονομίας και κατ’ επέκταση μιας άλλης κοινωνίας. Μοιράζεται τις αξίες της ολοκληρωμένης επανάστασης, όπως τις διαδικασίες της συνέλευσης, την ανοιχτή συμμετοχή, τη μη αναγνώριση των κρατών ως νόμιμη οντότητα, και ως εκ τούτου προβάλλει την κατασκευή άλλων μορφών συμβίωσης βασισμένες στην αυτοδιαχείριση.
Ο Faircoop αντιλαμβάνεται τις αρχές της ολοκληρωμένης επανάστασης ως διαδικασίες ενός ριζικού μετασχηματισμού στο περιθώριο του σημερινού συστήματος, που περιλαμβάνει όλες τις πτυχές της ζωής μας και χτίζει ένα συνεκτικό οικοσύστημα των επιμέρους εγχειρημάτων, πόρων και εργαλείων. Έχει ως κύριο στόχο να ενδυναμώσει τη διαδικασία της ολοκληρωμένης επανάστασης σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, ενισχύοντας έργα αυτο-οργάνωσης και δημοκρατικής αυτονομίας που μπορεί να οικοδομηθούν σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.
Μεταξύ αυτών των εργαλείων βρίσκεται το Faircoin, ένα ομότιμο (p2p) κοινωνικό νόμισμα που επιδιώκει να χρηματοδοτήσει όλες αυτές τις αυτοδιαχειριζόμενες διαδικασίες, καθώς και να συνδέσει πρωτοβουλίες εναλλακτικής οικονομίας (από την αλληλέγγυα οικονομία μέχρι την οικονομία για το κοινό καλό), ενισχύοντας την πραγματική κινηματική δράση που γίνεται συνήθως σε τοπικό επίπεδο όπου χρησιμοποιούνται και γίνονται συναλλαγές με κοινωνικά νομίσματα. Επιπρόσθετα, το Faircoin προσπαθεί να εξελίξει την τεχνολογία που χρησιμοποιείται σε αυτά τα εναλλακτικά νομισματικά συστήματα, ώστε να καταστεί πιο ισχυρή και πιο ανθεκτική στις πιθανές θεσμικές επιθέσεις. (Παρακάτω, στο παράρτημα για το FairCoin 2, θα βρείτε περισσότερες σχετικές λεπτομέρειες)
Είναι καιρός να υλοποιήσουμε την εικασία του Γκαλεάνο, ότι «Πολλοί μικροί άνθρωποι, σε μικρούς χώρους, κάνουν μικρά πράγματα, που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο», και να την εφαρμόσουμε σε μεγαλύτερα πράγματα, όπως τη δημιουργία εργαλείων για τη σύνδεση όλων αυτών των μικρών πραγμάτων και την αναπαραγωγή μεθοδολογιών που έχουν αποδειχθεί επιτυχείς και μπορούν να σεβαστούν την ποικιλομορφία όλων των συμμετεχόντων, όπως ο δημοκρατικός συνομοσπονδισμός που ενώ είναι μια παλιά μορφή πολιτικής οργάνωσης σε μέρη όπως η Ιβηρική χερσόνησο, τώρα ξαναγεννιέται και εκλαϊκεύεται από τους Κούρδους.
Μετά από τόσες προσπάθειες αφιερωμένες στο θεσμικό τρόπο αντίδρασης, γιατί να μην δώσουμε μια μεγάλη ώθηση στην πρόταση της αυτοδιαχείρισης;
Και ξέρετε κάτι; Η θετική απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα μας πάει πολύ μακρύτερα από ότι μια ψήφος. Σημαίνει ότι θέλετε να κάνετε τη ζωή σας ένα υπαρκτό παράδειγμα του κόσμου που μεταφέρετε μέσα σας, αναμιγνύοντας τη θεωρία με την πράξη. Απαντώντας ναι σε αυτή την ερώτηση, εισέρχεστε σε μια διάσταση στην οποία η επιτυχία δεν εξαρτάται πλέον από το ποιοι είναι περισσότεροι· είτε είμαστε χιλιάδες, είτε γίνουμε εκατομμύρια, θα βασιστούμε στους εαυτούς μας και στο πόσο μακριά είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε ώστε να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα. Τολμάτε;
Παράρτημα – FairCoin 2
Στο παράρτημα αυτό θέλουμε να αναφέρουμε συμπληρωματικά κάποιες περισσότερο τεχνικές λεπτομέρειες, χωρίς να δημιουργείται εμπόδιο στην κατανόηση του παρόντος κυρίως άρθρου. Η εφεύρεση της blockchain τεχνολογίας και οι επιπτώσεις της στα νομισματικά συστήματα και τις συμβάσεις γενικότερα, μας οδηγούν ολοένα κοντύτερα σε ένα σενάριο στο οποίο τα συγκεντρωτικά κράτη, οι δικαστικές αίθουσες και οι κεντρικές τράπεζες δεν θα είναι πλέον τα μόνα μέσα για να δημιουργηθεί ένα αυτόνομο οικονομικό, νομικό και πολιτικό σύστημα.
Η τεχνολογία του blockchain μας επιτρέπει να καταγράφουμε οικονομικές δραστηριότητες με έναν τρόπο που είναι σχεδόν αδύνατο να διαφθαρεί και να χειραγωγηθεί. Αυτό είναι εφικτό λόγω του συνδυασμού της κρυπτογράφησης και της αποκέντρωσης των δεδομένων του συστήματος σε εκατοντάδες υπολογιστές που τα διαμοιράζονται.
Φυσικά, ο σύγχρονος τεχνολογικός καπιταλισμός δε μένει άπραγος προσπαθώντας να επενδύσει σε οτιδήποτε σχετίζεται με την τεχνολογία blockchain, ενσωματώνοντάς τη τάχιστα στη στρατηγική ανανέωσης του τραπεζικού και οργανωτικού μοντέλου των επιχειρήσεων. Εκεί στρέφονται οι περισσότερες από τις πρωτοβουλίες που αφορούν το blockchain, δημιουργώντας ένα εξελιγμένο σχέδιο ενός νέου on-line καπιταλισμού που τόσο ευχαριστεί τους αναρχο-καπιταλιστές στην κοιλάδα του πυριτίου.
Σε αυτόν τον καπιταλισμό αιχμής δεν φαίνεται σημαντικό το γεγονός ότι, όπως στην περίπτωση του Bitcoin, η κατανάλωση ενέργειας και σπάνιων βιομηχανικών ορυκτών (κάτι που προφανώς δεν ωφελεί τον πλανήτη) έχει εκτιναχθεί στα ύψη, γιατί είναι προς το συμφέρον των επενδυτών, ή ότι η διανομή αυτών των ψηφιακών νομισμάτων ωφελεί περισσότερο εκείνους που κατέχουν περισσότερα.
Αλλά στον Faircoop και σε αντίστοιχες αυτο-οργανωμένες ή αυτόνομες πρωτοβουλίες, νοιαζόμαστε πολύ για αυτά τα πράγματα, όπως το blockchain και άλλες συναφείς τεχνολογίες, ώστε να είναι πραγματικά εργαλεία για το κοινό καλό. Έτσι ο FairCoop έχει σχεδιάσει και εργάζεται για το Faircoin 2, τη δεύτερη έκδοση του νομίσματος που διαθέτει ένα συνεργατικό και κατανεμημένο blockchain με σκοπό να προσαρμόσει την εν λόγω τεχνολογία στις αξίες των κοινωνικών κινημάτων, όπως την επέκταση των κοινών ή την αλληλέγγυα, συνεργατική και κοινοτική οικονομία.
Όμως το Faircoin δεν μπορεί να επιζητά τα χρήματα που επενδύονται από κάποια οικονομική ελίτ, αφού στηρίζεται στα κοινά και όχι το ιδιωτικό κέρδος. Χρειαζόμαστε αυτούς που είναι εντός του 99% του πληθυσμού να κατανοήσουν τη σημασία των εξελίξεων αυτών για την κοινωνική αλλαγή, και ότι όλοι μας συμμετέχουμε σε μια συνεργατική διαδικασία, καθιστώντας την έτσι δυνατή. Αυτός είναι ο λόγος που η εκστρατεία πληθοχρηματοδότησης (crowdfunding) για το Faircoin 2 θα είναι ενεργή μέχρι την 7η Ιουλίου.
Το Faircoin φέρνει αυτές τις καινοτομίες στον κόσμο των κοινών. Αν θέλετε να συνεργαστείτε βοηθώντας μας να πετύχουμε και να συνεχίσουμε να στηριζόμαστε σε ανθρώπους με συνεργατικές και αλληλέγγυες αξίες, όπως τις δικές σας, μπορείτε ακόμη να συνεισφέρετε και να αποκτήσετε τα πρώτα σας Faircoins άμεσα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την καμπάνια μας: https://coopfunding.net/en/campaigns/faircoin-2-crowdinvestment/
