Η μεγάλη σημασία του εργαστηρίου «Βιομηχανία όπλων και Ηθική: Πώς να επιβάλλεις την ηθική σε μία υψηλά κερδοφόρα επιχείρηση», που δόθηκε από την Pressenza στο Διεθνές Φόρουμ για τα Μέσα Ενημέρωσης της Deutsche Welle στη Βόννη, εμφανίστηκε την ίδια μέρα στα νέα: στρατιωτικές εικόνες επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη με παιδιά να κρατάνε πυροβόλα όπλα σε μια προπαγανδιστική καμπάνια του γερμανικού στρατού και έπειτα τα νέα από το SIPRI: η Γερμανία είναι και πάλι στην τρίτη θέση ανάμεσα στα κράτη που εξάγουν όπλα. Η κατάσταση αντικατοπτρίζει ξεκάθαρα αυτά που συζητήθηκαν στο εργαστήριο.
Εμπόριο όπλων στη Μέση Ανατολή – «απλά μια μεγάλη επιχείρηση»
Η καταθλιπτική εντύπωση που έμεινε μετά το εργαστήριο: Είμαστε στη μέση μιας στρατιωτικοποίησης που περικυκλώνει όλο τον κόσμο. Οι ομιλητές από τη Γερμανία, την Αίγυπτο, τις ΗΠΑ και την Τσέχικη Δημοκρατία διαφώτισαν το ίδιο φαινόμενο από διαφορετικές πλευρές: Σε όλα τα μέρη ο πληθυσμός εναρμονίζεται με την παρουσία του στρατού και της κανονικότητας των όπλων στον δρόμο. Ο αυξανόμενος εθνικισμός και οι εικόνες εχθρότητας, όπως παρουσιάζονται από τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης, τροφοδοτούν αισθήματα φόβου και μίσους που δίνουν νομιμοποίηση σε αυτό το μιλιταρισμό. «Όταν μελέτησα τα δεδομένα σκέφτηκα: θεέ μου, πώς θα το σταματήσουμε αυτό; Όλο αυτό είναι μια μεγάλη επιχείρηση. Δεν έχει να κάνει καθόλου με την ηθική», είπε ο David Andersson, ο οποίος μίλησε για τη βιομηχανία των όπλων στις ΗΠΑ. Το κοινό επίσης σοκαρίστηκε καθώς όλα αυτά ήταν τελείως καινούρια.
Ο Jürgen Grässlin, εδώ και δεκαετίες ακτιβιστής κατά της γερμανικής βιομηχανίας όπλων, μας έδειξε το μέγεθος των εξαγωγών της Γερμανίας που παραδίδει όπλα σε εμπόλεμες ζώνες και σε χώρες που μαστίζονται από εμφύλιο πόλεμο: τανκς στη Σαουδική Αραβία, υποβρύχια στο Ισραήλ, πολεμικά πλοία στην Αλγερία και πυροβόλα όπλα στο Μεξικό.
Αλλά ο επόμενος ομιλητής, ο Baher Kamal, έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι η Γερμανία, ενώ είναι ένας μεγάλος εξαγωγές, δεν είναι η μόνη χώρα που εξάγει κατά προτίμηση σε χώρες της Μέσης Ανατολής. «Ο Μπαράκ Ομπάμα, που έχει κερδίσει το Νόμπελ Ειρήνης, έχει κάνει οπλικές συμφωνίες με τη Σαουδική Αραβία αξίας 5 με 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων», μας ενημέρωσε. Η Αίγυπτος έχει επιδοτήσει από 100 μέχρι 250 δισεκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσει όπλα από αμερικανικές εταιρείες όπλων. «Η Αίγυπτος [μιλώντας για τους ανθρώπους της] δεν έχει δει τίποτα από αυτά τα χρήματα. Ο στρατός πηγαίνει και ψωνίζει στις ΗΠΑ και η αμερικανική διοίκηση πληρώνει». Ο κόσμος στη Μέση Ανατολή – 400 εκατομμύρια που ζουν σε 22 δικτατορίες, «δημοκρατικές δικτατορίες», όπως είπε ο Kamal με ένα πικρό χαμόγελο – είναι φοβισμένοι και αβοήθητοι: «Πρέπει να αγοράσουμε όπλα γιατί αλλιώς οι γείτονές μας θα έρθουν και θα μας σκοτώσουν», φοβούνται.
Φτάνοντας στα μέσα ενημέρωσης
Ο Grässlin ήταν σε θέση να μας δώσει κάποιες θετικές εξελίξεις. Με την καμπάνια «Action Outcry – Stop weapon exports!», που πραγματοποιείται από 100 οργανώσεις και μέσω της δίωξης μελών της Heckler&Koch – λόγω των εξαγωγών πολυβόλων όπλων σε περιοχές του Μεξικού που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα – τα μέσα ενημέρωσης ενδιαφέρθηκαν για αυτό το παραμελημένο θέμα. Ο γενικός πληθυσμός ήταν αποτροπιασμένος: «80% του γερμανικού πληθυσμού, σύμφωνα με έρευνες, είναι κατά οποιασδήποτε εξαγωγής όπλων».
Ο Kamal από την άλλη πλευρά μας είπε ότι τα μέσα ενημέρωσης στη Μέση Ανατολή δεν έχουν καμία ανεξαρτησία και ότι το 78% των ειδήσεων προέρχεται από διεθνή πρακτορεία ειδήσεων όπως το BBC, το Reuters, το Agence France-Presse (AFP). «Έχουμε κολλήσει σε αυτήν την κατάσταση. Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια ελπίδα. Εδώ στην Γερμανία εσύ [Grässlin] λες ότι είστε 100 οργανώσεις. Αλλά τι γίνεται με το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ ή τη Νορβηγία που επίσης πουλάνε όπλα στη Μέση Ανατολή;»
Ο Grässlin σχεδιάζει να διεθνοποιήσει αυτήν την καμπάνια. Τον ενδιαφέρει περισσότερο να καταγράψει τα θύματα των γερμανικών όπλων. «Τι θα γινόταν εάν τα θύματα διεκδικούσαν τα έξοδα νοσηλείας και ιατρικής φροντίδας;»
Αυτή είναι επίσης η κατεύθυνση που πρότεινε ο David Andersson: «Αυτή η επιχείρηση πρέπει να γίνει ασύμφορη. Αλλιώς δεν θα σταματήσει ποτέ». Αυτό φάνηκε σαν πραγματική πρόκληση καθώς έβλεπες τα απίστευτα ποσά που κινούνται από το στρατό των ΗΠΑ, όπως έδειξε στην παρουσία του ο Andersson.
Στρατιωτικοποιήση στη Δημοκρατία της Τσεχίας – «Είναι σαν να είμαστε σε πόλεμο»
Φωτογραφία: Marin Vorac
Η Dana Feminová από την Τσέχικη Δημοκρατία ανέφερε πόσο παροδική μπορεί να είναι μία επιτυχία εναντίον του στρατού. Οι ΗΠΑ ήθελαν να χτίσουν ένα ραντάρ και μία στρατιωτική βάση στην Ανατολική Ευρώπη, υποτίθεται για να προστατεύεται η Ευρώπη από πυραύλους από το Ιράν. Ο κόσμος της Τσεχίας αντιστάθηκε με επιτυχία σε μια τέτοια βάση το 2009 με μαζικές διαμαρτυρίες. Αλλά η ευτυχία τους δεν κράτησε πολύ. Εν τω μεταξύ οι ΗΠΑ έχτισαν μία βάση στη Ρουμανία. Και η Feminová έδειξε νέες φωτογραφίες από αμερικανικά τανκς να διασχίζουν την Τσέχικη Δημοκρατία και να ανεμίζουν τις αμερικανικές τους σημαίες – μία καμπάνια προπαγάνδας από τους Τσέχους και ως μία επίδειξη δύναμης για τη Ρωσία. Επιπρόσθετα ο τσέχικος στρατός γυρνάει τα δημοτικά σχολεία και αφήνει τα παιδιά να χειρίζονται όπλα. «Είναι σαν να είμαστε σε πόλεμο», είπε η Feminová περιγράφοντας το συναισθηματικό κλίμα που επικρατεί στη χώρα της.
Παρόλο που δόθηκαν λίγες λύσεις, η συζήτηση στο πάνελ έδειξε ότι οι ακτιβιστές παντού συνδέονται όλο και περισσότερο. Τον Οκτώβριο αυτού του χρόνου θα πραγματοποιηθεί το Παγκόσμιο Συνέδριο για την Ειρήνη στο Βερολίνο, όπου η Pressenza θα αναπαραγάγει το εργαστήριο και θα μιλήσει ξανά με περισσότερες λεπτομέρειες για το τι μπορεί να γίνει για να τερματιστεί η κατασκευή των όπλων και οι εξαγωγές τους καθώς και η στρατιωτικοποίηση.
