Δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο: όχι στην ξενοφοβία, ψήφος υπέρ της αλληλεγγύης και της παραμονής στην ΕΕ

Σε δύο ημέρες οι κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου θα αποφασίσουν με την ψήφο τους για την ΠΑΡΑΜΟΝΗ ή ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η καμπάνια κινήθηκε σε πολύ υψηλούς τόνους με το κυβερνόν Συντηρητικό Κόμμα, υπό την ηγεσία του Ντέιβιντ Κάμερον, να παρουσιάζεται διχασμένο. Πριν λίγες ημέρες η χώρα έγινε μάρτυρας της σχεδόν απίστευτης δολοφονίας της Τζο Κοξ, βουλευτού του Εργατικού Κόμματος, που πυροβολήθηκε και μαχαιρώθηκε στην εκλογική της περιφέρεια στην κομητεία του Γιορκσάιρ από έναν ακροδεξιό εξτρεμιστή με δεσμούς με νεοναζιστικές ομάδες και ιστορικό ψυχικής ασθένειας.

Ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, τα αντιμεταναστευτικά αισθήματα και η χείριστη ανθρώπινη ικανότητα για μίσος και μισαλλοδοξία έκαναν την εμφάνισή τις τελευταίες 6 εβδομάδες, εμπνεόμενα κατά κύριο λόγο από την προσπάθεια των δεξιών ΜΜΕ να υποστηρίξουν τις εγωιστικές οικονομικές επιδιώξεις των ιδιοκτητών τους να μετατρέψουν το ΗΒ σε μια χώρα χωρίς ανθρώπινα, εργασιακά ή περιβαλλοντολογικά δικαιώματα.

Υπάρχει κάποιο οικονομικό επιχείρημα υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ;

Από οικονομική άποψη, πρέπει να είμαστε σαφείς – και σε όσους αφιβάλλουν συνιστώ να διαβάσουν το βιβλίο του πρώην Υπουργού Οικονομικών της Ελλάδας Γιάνη Βαρουφάκη “And the Weak Suffer What They Must?” – ότι το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα έχει χτιστεί με τέτοιο τρόπο που είναι σχεδιασμένο να αποτύχει. Κανείς δε δίνει προσοχή στο γεγονός αυτό, επειδή τα ΜΜΕ δε θέλουν να το καταλάβει κανείς, καθώς δεν εξυπηρετεί τα οικονομικά συμφέροντα των ιδιοκτητών τους.

Αλλά όποιος προσέξει λίγο καλύτερα καταλαβαίνει πως αυτή η παγκόσμια, νεοφιλελεύθερη, κερδοσκοπική και τοκογλυφική οικονομία δεν υπηρετεί τα συμφέροντα όλων των κατοίκων του πλανήτη. Οι στατιστικές που δείχνουν ότι 100 άνθρωποι (αριθμός που τείνει να μειωθεί) κατέχουν το 50% του παγκόσμιου πλούτου και 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν με λιγότερα από 1 ή 2 δολλάρια τη μέρα αρκούν για να το αποδείξουν.

Αν έχεις περισσότερα από αυτά τότε είσαι από τους τυχερούς, αλλά ταυτόχρονα η πλειοψηφία των ανθρώπων που διαβάζουν αυτό το άρθρο είναι άνθρωποι που πνίγονται στα χρέη, πιστωτικές κάρτες, υποθήκες, φοιτητικά δάνεια, κ.λπ. Κυριολεκτικά δουλεύεις για να πληρώνεις δάνεια που κάνουν πιο πλούσιες τις τράπεζες και τους ιδιοκτήτες τους.

Έχει ειπωθεί πως σε ένα κλειστό σύστημα (όπως είναι ο πλανήτης Γη) ένα οικονομικό σχέδιο που έχει χτιστεί με βάση την οικονομική ανάπτυξη είναι μη βιώσιμο. Έχουμε πολλάκις δει στην ιστορία πώς αυτό το οικονομικό μοντέλο καταρρέει και προκαλεί χάος και φτώχεια στους λαούς που πλήττονται. Αυτό το μοντέλο οδήγησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και δεν είναι σύμπτωση πως οι ΗΠΑ βρίσκονται σε έναν διαρκή πόλεμο από τη στιγμή που τελείωσε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Το δολάριο εξαρτάται από το γεγονός αυτό.

Πώς, λοιπόν, όλ’ αυτά επηρεάζουν το δημοψήφισμα του ΗΒ;

Έχουμε ήδη δει κατά τη διάρκεια της καμπάνιας τις δεινές προειδοποιήσεις και από τις δυο πλευρές που προβλέπουν οικονομική καταστροφή αν η Βρετανία παραμείνει ή φύγει από την ΕΕ. Αλλά αργά ή γρήγορα η οικονομία της Βρετανίας είναι ούτως ή άλλως καταδικασμένη, λόγω της μεγάλης της εξάρτησης από τις οικονομικές υπηρεσίες  που παρέχονται από την Πόλη του Λονδίνου – του μεγαλύτερου παγκόσμιου υπεράκτιου φορολογικού παραδείσου.

Και είναι ενδιαφέρον πως στο ντιμπέιτ τόσο η ακροδεξιά όσο και η ακροαριστερή πτέρυγα καλούν το ΗΒ να φύγει από την ΕΕ, αλλά η καθεμιά για τελείως διαφορετικούς λόγους.

Η ακροαριστερά εκφράζει την ειλικρινή της ανησυχία ότι η ΕΕ έχει φτιαχτεί για να εξυπηρετεί τις γερανικές τράπεζες και τη γερμανική βιομηχανία, και πράγματι, αυτή ήταν μια από τις κινητήριες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως αυτή αναδύθηκε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα. Η έλλειψη δημοκρατίας και διαφάνειας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι σοκαριστική, και όπως είδαμε στην περίπτωση της Ελλάδας, η οικονομική πολιτική της ΕΕ δεν είναι μόνο κακοσχεδιασμένη αλλά είναι απόλυτα ανήθικη στον τρόπο που μεταχειρίζεται τους ανθρώπους. Μια νομισματική ένωση χωρίς μια αντίστοιχη πολιτική ένωση δεν μπορεί να λειτουργήσει, όπως έχουν ήδη διαπιστώσει οι Έλληνες με το σκληρότερο τρόπο.

Η ακροαριστερά του ΗΒ καταγγέλει ότι δεν υπάρχει επαρκής προστασία των εργατικών, ανθρώπινων και περιβαλλοντολογικών δικαιωμάτων στην ΕΕ, και έχει δίκιο. Ο μόνος τρόπος να διορθωθεί αυτό, υποστηρίζουν, είναι να φύγουν από την ΕΕ και να κάνουν τη νομοθεσία του ΗΒ ισχυρότερη σ’ αυτά τα θέματα.

Στην ακροδεξιά, έχουν τελείως διαφορετική ατζέντα: οικονομικός πλουτισμός για τους λίγους και αυτό το καλύπτουν πίσω από το επιχείρημα της ξενοφοβίας προς τους μετανάστες, από τους οποίους εξαρτώνται για να κρατούν τα κόστη εργασίας όσο το δυνατό χαμηλότερα. Και φυσικά μέσω της  χειραγώγησης της ατζέντας των ΜΜΕ η ακροδεξιά ελέγχει ουσιαστικά όλα τα ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένων και όσων αυτοχαρακτηρίζονται αριστερά (όπως η Guardian) και το BBC (που προσπαθεί να παραμείνει ουδέτερο – αλλά αυτό σημαίνει ότι τοποθετείται στη μέση ενός αριστερού-δεξιού φάσματος μηντιακών απόψεων που γέρνει υπερβολικά προς τα δεξιά διαστρεβλώνοντας την πραγματική του τοποθέτηση στο πολιτικό κέντρο).

Στην ακροαριστερά θέλουν την αποχώρηση από την ΕΕ επειδή φοβούνται πως η ΕΕ θα υπογράψει την απεχθή συμφωνία TTIP με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στην ακροδεξιά θέλουν την αποχώρηση από την ΕΕ επειδή φοβούνται πως η ΕΕ δε θα υπογράψει την αγαπημένη τους συμφωνία TTIP με τις ΗΠΑ.

Αλλά, τελικά, κανένα οικονομικό ντημπέιτ δε θα μπορέσει να προσφέρει κάποιο πειστικό επιχείρημα, επειδή αργά ή γρήγορα το σύστημα είναι καταδικασμένο να αυτοκαταστραφεί. Η παραμονή ή η αποχώρηση από την ΕΕ είναι μόνο μια απόφαση για τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στην οικονομία του ΗΒ.

Ποιο λοιπόν σημείο οπτικής να υιοθετήσουμε όταν αποφασίζουμε για την παραμονή ή την αποχώρηση;

Δεδομένου ότι το οικονομικό σύστημα είναι έτοιμο να καταρρεύσει ανεξαρτήτως του αποτελέσματος, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας άλλους παράγοντες που θα μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε. Καταρχάς πρέπει να σκεφτούμε σε τι κόσμο θέλουμε να ζούμε; Ποιο είδος κόσμου ανοίγει το μέλλον στην εξέλιξη των ανθρώπων;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απέχει παρασάγγας από το να είναι η Ευρώπη που οι λαοί θέλουν. Μπορούμε με ασφάλεια να πούμε πως όλοι οι λαοί της Ευρώπης (αλλά και παγκοσμίως) θέλουν καλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη, ποιοτική εκπαίδευση για τους ίδιους και τα παιδιά τους, μια αξιοπρεπή δουλειά που θα τους κάνει να νιώθουν πως συνεισφέρουν κάτι στην κοινωνία, αρκετό ελεύθερο χρόνο και ασφάλεια για τα γηρατειά τους. Οι άνθρωποι θέλουν να ζουν σε έναν κόσμο στον οποίο να είναι σίγουροι πως οι γενιές του μέλλοντος θα έχουν έναν πλανήτη στον οποίο θα αξίζει να ζήσουν. Οι άνθρωποι θέλουν έναν κόσμο χωρίς πολέμους και χωρίς βία, κι αυτό δε σημαίνει ότι δε θα υπάρχουν πάντα συγκρούσεις, αλλά οι άνθρωποι θέλουν ένα κόσμο όπου οι συγκρούσεις επιλύονται χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγουν σε πολέμους και βία.

Αυτό το είδος κόσμου, εξ ορισμού, πρέπει να είναι ένας διεθνιστικός κόσμος, ένα κόσμος σε ειρήνη με τους γείτονές του, ένας κόσμος που είναι αυτάρκης από κάθε άποψη: από τις τροφές που τρώμε μέχρι τα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται στα κινητά και τα αυτοκίνητά μας. Με άλλα λόγια, σαν ανθρωπότητα, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε καταναλώνοντας περισσότερα απ’ όσα ο πλανήτης μπορεί να μας παράσχει. Και αν ο πλανήτης δεν μπορεί να συνεχίσει να μας δίνει τις ποσότητες μετάλλων και πρώτων υλών που χρειαζόμαστε για να έχουμε ένα καλό επίπεδο ζωής, τότε πρέπει να διασφαλίσουμε πως θα ανακυκλώνουμε κάθε άτομο και μόριο αυτών των πρώτων υλών έτσι ώστε οι γενιές του μέλλοντος (και εδώ μιλάμε για χιλιάδες γενιές, όχι τις μια-δυο επόμενες) να μπορέσουν να συνεχίσουν να ζουν με το ίδιο επίπεδο άνεσης και ακόμη καλύτερο δεδομένης της εξέλιξης της τεχνολογίας. Και, φυσικά, αυτό το επίπεδο άνεσης που σήμερα απολαμβάνουν οι λαοί της Δύσης πρέπει να επεκταθεί σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη.

Ένας διεθνιστικός κόσμος σε ειρήνη με τους γείτονές του χρειάζεται περιφερειακό συντονισμό και περιφερειακή διανομή αγαθών και υπηρεσιών. Είτε μας αρέσει είτε όχι το ΗΒ δε θα μπορέσει ποτέ να φτιάξει τυρί φέτα όπως το φτιάχνουν οι Έλληνες, ούτε παρμεζάνα όπως τη φτιάχνουν οι Ιταλοί. Απ’ την άλλη, οι Ιταλοί και οι Έλληνες δε θα μπορέσουν ποτέ να φτιάξουν σκωτσέζικο ουίσκι όπως οι Σκωτσέζοι. Ζούμε σε έναν διεθνή κόσμο, ζούμε σε μια διασυνδεδεμένη περιοχή και χρειαζόμαστε περιφερειακά συντονιστικά σώματα που θα κάνουν τη ζωή όσο το δυνατό πιο άνετη για όλους μας.

Όχι, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι το συντονιστικό σώμα που έχουν ανάγκη οι λαοί της Ευρώπης, αλλά αυτό έχουμε, και αξίζει ο λαός του ΗΒ να μείνει εντός για να το κάνει καλύτερο.

Ζούμε σε μια ιστορική στιγμή που είναι εξαιρετικά επικίνδυνη: οι ΗΠΑ αυξάνουν την παγκόσμια ένταση και σπρώχνουν τη Ρωσία σε μια κούρσα εξοπλισμών, το οικονομικό σύστημα καταρρέει και πάλι, οι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή δημιουργούν προσφυγικές ροές που δεν έχουμε δει μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μπορούμε όντως να πούμε ότι βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή που έχει ομοιότητες με το τοπίο που προηγήθηκε του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή τη φορά, φυσικά, αν πάμε σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, θα είναι με πυρηνικά όπλα, και βεβαίως δε θα υπάρξει Τέταρτος Παγκόσμιος Πόλεμος, γιατί δε θα υπάρχει ανθρώπινο είδος για να τον ξεκινήσει.

Αυτή η διεθνής ένταση, αυτοί οι πόλεμοι, αυτό το υπό κατάρρευση οικονομικό σύστημα δεν είναι το αποτέλεσμα της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων αυτού του κόσμου, είναι το αποτέλεσμα μιας χούφτας άπληστων ατόμων που βγάζουν πολλά χρήματα από αυτά τα προβλήματα και που δε δίνουν δεκάρα για την ευημερία του παγκόσμιου πληθυσμού. Αυτοί που δημιουργούν αυτά τα προβλήματα χειραγωγούν τους ανθρώπους κατατάσσοντάς τους σε διαφορετικές εθνικότητες, θρησκείες, φύλα, σεξουαλικές προτιμήσεις, κ.λπ. Αυτή η διαφοροποίηση ανάμεσα στους ανθρώπους είναι ο σπόρος της διάκρισης, και αυτή η διάκριση τροφοδοτείται αυτή τη στιγμή. Το μίσος πυροδοτείται ενάντια στους μετανάστες από κάθε χώρα του κόσμου που ζουν στο ΗΒ, και ακριβώς η απόρριψη αυτού του αισθήματος της χειραγωγούμενης μισαλλοδοξίας πρέπει να είναι το βασικό στοιχείο για το πώς θα ψηφίσει την Πέμπτη ο λαός του ΗΒ.

Όταν θα ψηφίσουν την Πέμπτη, οι κάτοικοι της Βρετανίας θα πρέπει να αποφασίσουν με βάση την αλληλεγγύη τους προς τους άλλους ανθρώπους. Πρέπει να σκεφτούν: βοηθά η επιλογή μου να χτιστούν γέφυρες με τον υπόλοιπο κόσμο; Προάγει την ανοχή και την κατανόηση ανάμεσα στους ανθρώπους; Δείχνει αλληλεγγύη προς τους ανθρώπους από άλλες  χώρες που σε τελική ανάλυση θέλουν τα ίδια πράγματα που θέλω κι εγώ;

Το δημοψήφισμα είναι τελικά μια επιλογή ανάμεσα στο μίσος και τη μισαλλοδοξία προς τους ανθρώπους από άλλες χώρες, αφενός, και την αλληλεγγύη και τη βούληση να δουλέψουμε μαζί με τους ανθρώπους που είναι διαφορετικοί, αφετέρου. Παρά την τραγική κατάσταση της Ευρωπαϊκής  Ένωσης σήμερα, είναι καλύτερα από το να αφήσουμε πλήρως το ΗΒ στα χέρια μιας απομονωτικής, ξενοφοβικής, άπληστης, νεοφιλελεύθερης ελίτ που θα σπεύσει να διαλύσει όλα τα εναπομείναντα ανθρώπινα, εργασιακά και περιβαλλοντολογικά δικαιώματα που τόσο δύσκολα κατακτήθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Αντιθέτως, ο κόσμος πρέπει να ψηφίσει υπέρ της παραμονής και να αλλάξει τον τρόπο που δουλεύει η ΕΕ έτσι ώστε να κάνουμε ένα ακόμα βήμα στην κατεύθυνση ενός Παγκόσμιου Ανθρώπινου Έθνους, στο οποίο όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη και όλες οι μελλοντικές γενιές που θα ζήσουν στον πλανήτη να έχουν μια ζωή που να αξίζει να τη ζήσουν.