Ενεργοποίηση_τώρα: το παράδειγμα μιας ομάδας διαφορετικού σχεδιασμού και δράσης με στόχο την αναδημιουργία του αστικού τοπίου και τη συμμετοχή των πολιτών στην Σπάρτη.
«Η οικονομία αυτονομήθηκε από την πολιτική και η πολιτική αυτονομήθηκε από την κοινωνία.»[1] Τώρα ξέρουμε πως ο καταναλωτισμός και η ανάπτυξη έχουν όρια. Η οικονομική κρίση κάλυπτε μια βαθιά ανθρωπιστική κρίση. Είμαστε πια αντιμέτωποι με την ίδια την ουσία του «είναι» μας. Κατά τον K. Jaspers η κρίση ως ειδική στιγμή, είναι μια οριακή κατάσταση όπου όλα είναι ρευστά κι όλα αμφισβητούνται. Ο ρόλος της είναι σημαντικός στη μεταβολή της ατομικής και κοινωνικής συνείδησης.
Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται στην Ευρώπη ομάδες πολιτών που εστιάζουν σε συμμετοχικά έργα αστικής αναγέννησης. Εγείρουν το αίτημα ενός επαναστατημένου υποκειμένου που με την εκφορά ενός διαφορετικού υποκειμενικού λόγου, θέτει επιτακτικά την ανάγκη επανεφεύρεσης της συλλογικότητας. Τέτοιες κοινωνικοπολιτικές ετεροτοπίες είναι σημαντικό να επισημαίνονται ως αξιοσημείωτες συμπράξεις που έχουν την δύναμη να θέσουν σε κίνηση τις δημιουργικές δυνάμεις κάθε πόλης. Με έμπνευση κι αναφορά σε αυτές τις ομάδες, η ομάδα Activate Now δρα στην Σπάρτη εδώ και δύο χρόνια. Μιλήσαμε μαζί τους.
Ποια είναι τα πρόσωπα που συγκροτούν την ομάδα και ποιο το έρεισμα της δράσης σας;
Ο πυρήνας της Activate now είναι νέοι άνθρωποι 28 έως 35 ετών, που μετά το τέλος των ακαδημαϊκών σπουδών τους, επανήλθαν στη γενέτειρά τους και δημιούργησαν μια ομάδα με βάση την ισότητα και την πίστη στη συλλογική προσπάθεια. Δρούμε με βάση τις ανάγκες, τις δυνάμεις και τα όνειρα μας. Επιδίωξη; Μια επικοινωνία μέσω της δράσης που εκπορεύεται από τις πεποιθήσεις και τις αναφορές των μελών της ομάδας για τις βαθύτερες ανθρώπινες ανάγκες πέρα από τις κοινωνικές συμβάσεις. Με οριζόντια ανοιχτή δικτύωση και έμφαση στο εδώ και τώρα.
Μιλάμε για μια ομάδα πολιτιστικής έκφρασης;
Αν και μοιάζει με μια ομάδα πολιτιστικής έκφρασης έχει πολιτική εκδοχή αφού μέσα από τις δράσεις απεργαζόμαστε νέους κώδικες κοινωνικής διάδρασης. Αντιπροσωπεύει μια ξεκάθαρη μορφή αντίστασης στο μηδενισμό. Στόχος η δημιουργία εκ των έσω, όχι εκ των άνω και μάλιστα δημιουργία υπό διαμόρφωση και εν αγνοία του αποτελέσματος. Επιχειρούμε να μάθουμε δρώντας. Να παράγουμε τόπους έκφρασης και ύπαρξης. Με μέσο την Τέχνη σε όλες τις εκφάνσεις της, αναζητείται η ανατροπή μιας κατά γενικής ομολογίας στασιμότητας. Έτσι μέσα από τις δράσεις διερευνούμε την τεχνογνωσία ενός ευ ζην που θεωρεί πως η ατομική συγκρότηση είναι κομμάτι της κοινωνικής – συλλογικής.
Ποιο είναι το όραμα της σύνδεσης της ομάδας με την πόλη αλλά και της σύνδεσης μεταξύ των μελών;
Επιθυμούμε να είμαστε σε μια δομική νευρωνική σχέση με την πόλη. Οι αλλαγές στην πόλη, οι άνθρωποι της πόλης και οι ιδέες τους, το τοπίο της πόλης, μας τροφοδοτούν και οι δράσεις μας ανατροφοδοτούν όλα αυτά τα στοιχεία και τις οντότητες προς ένα πιο ανοιχτό και διαλεγόμενο κοινωνικό σύνολο. Παράγοντας έργο που διαφέρει από τις κυρίαρχες παραστάσεις, ενεργοποιείται ένας μηχανισμός αμφισβήτησης μέσα κι έξω από την ομάδα που μέσα από την αυτοκριτική πραγματεύεται το αίτημα για ριζοσπαστική κοινωνική ανανέωση.
Ποιο είναι το πιο δυνατό αποτύπωμα της ομάδας στο εδώ και τώρα της πόλης;
Η αυτόνομη δράση για τη δημιουργία των χώρων και δραστηριοτήτων που δεν υπάρχουν αλλά θα θέλαμε να υπάρχουν στην πόλη. Οι παρεμβάσεις που στοχεύουν στην επανα-οικειοποίηση του δημόσιου χώρου – σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και την τοπική κοινότητα. Δράσεις που αναδεικνύουν το παρελθόν της πόλης με μια δυναμική ματιά προς το μέλλον. Επίσης η ανάδειξη τεχνιτών και τεχνουργημάτων με υψηλή αξία αισθητικής και χρήσης πέρα από τη στενή έννοια της ανταλλακτικής αξίας.
Εμπνέεστε από την φαντασία που μπορεί να υπάρξει σε έναν ενεργό μεν αλλά μη βίαιο δε αγώνα μετατροπής της σημερινής μας πραγματικότητας;
Η ενεργός προσπάθεια για αλλαγή, για βελτίωση της πραγματικότητας με βάση τις αξίες μας, είναι ένας από τους βασικούς μας στόχους. Σε ένα κοινωνικό πλαίσιο που ασφυκτιά, η αναζήτηση διεξόδων και λύσεων είναι ζήτημα ατομικό και συλλογικό. Γιατί αν υπάρχει κάτι στο οποίο πιστεύουμε είναι στη συλλογικότητα. Προτιμούμε την εμπειρία της δράσης από την πραγματικότητα όπως αυτή παρουσιάζεται ή επιβάλλεται. Η δράση για μας είναι αντίδραση.
Ο Γ. Σεφέρης σημείωνε: «..έπρεπε να φτάσω στο κατώφλι της αυτοκαταστροφής για να καταλάβω τουλάχιστο πως το σπουδαίο δεν είναι ν΄ αλλάξουμε τη ζωή μας ονειροπολώντας μιαν άλλη πιο ενδιαφέρουσα, αλλά να κάνουμε να λαλήσει τούτη η ζωή, όπως μας δόθηκε…».[2] Αυτός είναι ένας τρόπος πραγματωμένης ουτοπίας όπου μπορούμε να υπερβαίνουμε τις κρίσεις μαθαίνοντας να ζούμε μέσα από αυτές κι όχι απλά να επιζούμε αυτών. «Είμαστε ήδη ελεύθεροι ενώ μαχόμαστε για την ελευθερία, είμαστε ήδη ευτυχισμένοι ενώ μαχόμαστε για την ευτυχία, όσο δύσκολες κι αν είναι οι περιστάσεις.»[3] Η πολιτική αξία τέτοιων νησίδων κοινωνικής ετερότητας, όπως της ομάδας Activate Now, συνίσταται στο γεγονός ότι «το ουτοπικό μέλλον ούτε συντελείται πλήρως στο παρόν ούτε παραμένει μια μακρινή υπόσχεση. Γίνεται οιονεί απτό και ενεργό σε χρόνο ενεστώτα.» [3]
[1] ΑΝΤΙΚΟΥΛΤΟΥΡΑ – Η ανάδυση ενός νέου υποκειμένου μετά το 1980, εκδόσεις Ιδιομορφή, Σπάρτη 2012
[2] Γιώργος Σεφέρης,Μέρες Ά, εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 2003
[3] Κιουπκιολής Αλέξανδρος, Πολιτικές της Ελευθερίας, Εκκρεμές
