Την Κυριακή 10 Νοεμβρίου το αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο ΕΜΠΡΟΣ φιλοξενεί μια ιδιαίτερη παράσταση για ένα θέμα που εκρήγνυται στην ευρωπαϊκή μας γειτονιά αλλά και σε άλλα σημεία στον πλανήτη: τον πόλεμο. Υπό τον τίτλο “Ιστορίες κατά Μέτωπο” καλλιτέχνιδες και καλλιτέχνες επί σκηνής θα μας καλέσουν να προβληματιστούμε και να προτείνουμε λύσεις εσωτερικές και εξωτερικές, κοινωνικές και πολιτικές για τη βία και αυτό που μπορεί να την ξεπεράσει. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο της 3ης Παγκόσμιας Πορείας για την Ειρήνη και τη Μηβία που έχει ήδη ξεκινήσει από την Κόστα Ρίκα και “βαδίζει” αυτή τη στιγμή στην Ασία, συναντώντας προσωπικότητες και πρόσωπα που ενδιαφέρονται να απαντήσουν στο πώς η ανθρωπότητα θα “γυρίσει σελίδα” και θα αρχίσει να συνεργάζεται αντί να πολώνεται, να χτίζει αντί να γκρεμίζει. Εκ μέρους του ελληνικού γραφείου του πρακτορείου pressenza η Μαριανέλλα Κλώκα μίλησε με την Μαρία Λεμπιδαρά, εμπνεύστρια και μέλος αυτής της καλλιτεχνικής πρωτοβουλίας “Humanist Artists Net”, την παράσταση της οποίας θα κληθούμε να παρακολουθήσουμε και να συμμετέχουμε την Κυριακή από τις 7μμ και μετά.
Τι είναι οι «Humanist Artists Net» και τι είναι «αυτό που σας ενώνει;»
Το Humanist Artists Net είναι ένα όραμα που έχει ξεκινήσει εδώ και μερικούς μήνες από καλλιτέχνες που μας ενώνουν οι βασικές αρχές της μηβίας, της αλληλεγγύης και της μη διάκρισης. Ξεκίνησε μέσα από τον προβληματισμό μας για τη σημερινή κατάσταση και στο πως θα μπορούσε η τέχνη να συνεισφέρει στο μεγάλο βήμα που καλείται να κάνει η ανθρωπότητα για να ξεπεράσει τους κινδύνους που η ίδια της η εξέλιξη προκαλεί. Σε αυτό το όραμα υπάρχει μια βαθύτερη πεποίθηση ότι η κάθε ανθρώπινη ζωή είναι κάτι πολύ πιο ιδιαίτερο και μοναδικό από αυτό που αντιλαμβάνεται ο πολιτισμός μας σήμερα και ο κάθε άνθρωπος ένα μοναδικό σύμπαν με δυνατότητες που δεν έχουν κατανοηθεί μέχρι τώρα. «Αυτό που μας ενώνει» είναι μια καλλιτεχνική ομάδα, μια παρέα ανοιχτή σε όσους μοιράζονται τις ίδιες αξίες. Αυτό που μας ενώνει είναι οι αξίες του ανθρωπισμού και οι καλλιτεχνικοί πειραματισμοί. Ξεκινήσαμε με το δεδομένο πως δε ξέρουμε τι ακριβώς θα κάνουμε και πως θα το κάνουμε, αλλά θα το ψάξουμε και θα το βρούμε. Μας αρέσει να συνδυάζουμε τις τέχνες, να αλληλεπιδρούμε με το κοινό μας, στο τέλος να γινόμαστε όλοι μια παρέα και να βγαίνει ένα αποτέλεσμα από όλους και όλες μας. Επίσης μας αρέσει η έρευνα. Κυρίως η έρευνα πάνω στον άνθρωπο γενικότερα αλλά και πάνω στους εαυτούς μας. Πώς θα αντιδρούσαμε σε μια κατάσταση; Γιατί θα αντιδρούσαμε έτσι; Πώς θα μπορούσα να αντιδράσω καλύτερα, με μια εσωτερική συνοχή και με ένα αποτέλεσμα που ίσως θα ήταν πιο ενδιαφέρον;
Κάτι άλλο που μας αρέσει πολύ είναι η αλληλεγγύη. Γιατί δε βγήκαμε όλοι οι καλλιτέχνες έξω για το κοριτσάκι στο Κολωνό; Για τις φωτιές; Για τους άστεγους; Για την ακρίβεια που μας έχει επιβληθεί; Ξέρω πως οι διοργανώσεις απαιτούν κόστος και χρόνο αλλά γιατί να μη γίνουν έστω πολλά μικρά «πανηγύρια αλληλεγγύης»; Πιστεύουμε ότι η λύση στους καιρούς που έρχονται είναι να εντοπίσουμε αυτά που μας ενώνουν και να ενωθούμε. Δεν μπορούμε να διαχωριζόμαστε άλλο και να χάνουμε την ενέργεια μας εκεί. Τουλάχιστον εμείς που έχουμε ξεκάθαρο το τι πρέπει να αλλάξει στις κοινωνίες μας.
Είναι η πρώτη σας εμφάνιση την Κυριακή 10/11 στο ΕΜΠΡΟΣ;
Ναι, είναι η πρώτη μας και ξεκίνησε έτσι σαν ιδέα στη παρέα, μέσα από τον ενθουσιασμό μας για την 3η παγκόσμια πορεία ειρήνης και μηβίας που βρίσκεται σε εξέλιξη, μιας και μας πνίγουν όλα αυτά που βιώνουμε γύρω μας. Είπαμε «και δε το κάνουμε;» και κάπως έτσι, ξεκινήσαμε τη πρώτη μας παράσταση λίγο πιο γρήγορα από ότι υπολογίζαμε αλλά τελικά βγήκε πολύ όμορφα! Ήταν σαν να ήταν πάντα έτοιμο στο μυαλό και στην καρδιά μας και περίμενε απλά να το αποτυπώσουμε στο χαρτί και στη σκηνή.
Οι ιστορίες κατά μέτωπο θα περιλαμβάνουν και ιστορίες από το μέτωπο των πολέμων;
Ναι όλη η παράσταση έχει να κάνει με τον πόλεμο. Στη παράσταση υπάρχουν δύο μαρτυρίες αντιρρησίων συνείδησης σε βίντεο, καθώς και ένα κομμάτι από την ομιλία της Σέλια Λατούφ από την Παλαιστίνη, ακτιβίστριας του μηνύματος του Σίλο και ιδρύτριας του Αραβικού Ανθρωπιστικού Κέντρου. Ήταν πολύ δύσκολο να διαλέξουμε μαρτυρίες. Θα μπορούσε να γίνει μια ολόκληση παράσταση μόνο με μαρτυρίες, ισραηλινών και παλαιστίνιων, ατόμων και οργανώσεων, που αγωνίζονται για την ειρήνη. Μας έκανε εντύπωση το πόσες πολλές δράσεις βρήκαμε. Γονείς που έχουν χάσει τα παιδιά τους και οργανώνονται για την παύση των εχθροπραξιών, στρατιώτες που παραιτήθηκαν και καταγγέλλουν τις καταστάσεις που βίωσαν, γυναίκες, θρησκευόμενοι, μαθητές/τριες… Είναι πολύ λανθασμένη η εικόνα που μας δίνουν σε έναν πόλεμο – πως υπάρχουν μόνο τέρατα και θύματα, τα οποία φυσικά δεν αμφισβητεί κανείς. Είναι τόσο δυνατές αυτές οι εικόνες των βομβαρδισμών και των θυμάτων, τόσο επαναλαμβανόμενες που δεν μένει χώρος και δεν αναδεικνύεται καθόλου η πλευρά όλων αυτών των ανθρώπων που εναντιώνονται αμφίπλευρα σε αυτή την τρέλα του πολέμου. Το δε κυρίαρχο αφήγημα είναι η εκδίκηση και το μίσος. Οι πιο πολλοί δέκτες μη μπορώντας να διαχειριστούν το σοκ και την οδύνη αυτών των καταστροφών ακολουθούν τυφλά τις «οδηγίες του μίσους». Εμάς μας ενδιαφέρει να αναδειχθούν οι άνθρωποι που μέσα από την άβυσσο, βρίσκουν το δρόμο και βγαίνουν μεταμορφωμένοι.
Τι σε κάνει να πιστεύεις πως μεταμορφώνονται θετικά μόνο όσοι ακολουθούν το δρόμο της ειρήνης και της μη βίας;
Είναι η ποιότητα της πράξης που το δείχνει. Φαίνεται πως αυτοί οι άνθρωποι έχουν βουτήξει βαθιά μέσα τους και έχουν βγει μεταμορφωμένοι, σαν να έχουν κάνει τον κύκλο της άρνησης και του θυμού που ακολουθεί το πένθος και έχουν δει το πρόβλημα σφαιρικά, σαν να έχουν δει τον κόσμο από ένα ψηλότερο σημείο και με αυτό το τρόπο επιστρέφουν με μια πράξη που μπορεί να χτίσει το μέλλον και όχι να εκδικηθεί το παρελθόν.
Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να ακουστεί ηχηρά με αυτή την “αντιπολεμική, διαδραστική εικαστική και μουσικοθεατρική παράσταση” όπως την χαρακτηρίζετε;
Τελικά αυτό που θελήσαμε να δώσουμε σε αυτή τη παράσταση, εκτός από το παράλογο του πολέμου, και πως θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα μας τελικά, είναι μια ερώτηση που μας απασχολεί όταν βλέπουμε τέτοια οδύνη γύρω μας «Τι συμβαίνει όταν ξαφνικά σε πετούν στην άβυσσο» και αλλάζουν τόσο δραματικά οι συνθήκες της ζωής σου. Προσπαθήσαμε να ερευνήσουμε τι γίνεται στην ανθρώπινη συνείδηση σε αυτές τις συνθήκες. Το θεατρικό δρώμενο προσπαθεί να εκφράσει την αντίληψη μιας τόσο ιδιαίτερης πραγματικότητας, η μουσική αντιπροσωπεύει τα συναισθήματα, και η εικαστική δημιουργία – που εξελίσσεται ταυτόχρονα – συμβολίζει το πεδίο αναπαράστασης της συνείδησης, που αγωνίζεται να αφομοιώσει και να ανταποκριθεί μετατρέποντας τελικά σε πράξεις την απάντησή μας. Το εικαστικό θα ολοκληρωθεί μέσα στον κόσμο καθώς τελικά στα βάθη του πεδίου αυτού είμαστε όλοι και όλες συνδεδεμένοι και συνδεδεμένες.
Τι είναι αυτό που βαθύτερα σας εμπνέει;
Νομίζω ο Άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος μεμονωμένα με τη μοναδική ιστορία και ευθραυστότητά του, με τα όνειρα και τους φόβους του, με τα τραύματα και τις μεταμορφώσεις του. Μας εμπνέει και η ίδια η ανθρωπότητα, με τα συλλογικά λάθη αλλά και τα όνειρα που έκανε ανά εποχές, με το παράδοξο του θανάτου να την στοιχειώνει και τη βαθιά της ανάγκη να αναπτυχθεί, να ξεπεράσει τα όρια της και να μεταμορφώσει τον κόσμο.