Τα «ήσυχα» νερά των τελευταίων ημερών (αν υπάρχει αυτό σε μια χώρα που πραγματικά βράζει, περνώντας «προαπαιτούμενα μέτρα» στο Κοινοβούλιό της μέσα σε διάστημα 10 ημερών που τόσο ως προς το περιεχόμενό τους όσο και ως προς τη διαδικασία με την οποία αυτό γίνεται μετατρέπονται σε καταπάτηση της εθνικής κυριαρχίας και του σεβασμού των δημοκρατικών μας διαδικασιών) ήρθε να ταράξει η οικονομική έκθεση Oxford Economics/Haver Analytics, που εκπονήθηκε στα τέλη του Μαΐου 2015. Γιατί εμένα, που δεν είμαι οικονομολόγος ώστε να μπορώ εύκολα να την μελετήσω αλλά είμαι ένα απλό αλλά ενεργό μέρος της κοινωνίας των πολιτών να με ενδιαφέρει μια τέτοια μελέτη;
Αρχικά, γιατί είναι μια έκθεση που μετρά τις επιπτώσεις που θα έχει η πιθανή έξοδος από την ευρωζώνη στην ελληνική κοινωνία. Αυτόματα ο διάλογος μπαίνει σε άλλο πλαίσιο, τουλάχιστον για την περίπτωση της συντεταγμένης εξόδου. Από την έκθεση αυτή και μετά κάθε συζήτηση οφείλει να γίνει ακόμα πιο τεχνική, να αφήσει στην άκρη τον τρόπο με τον οποίο μέχρι στιγμής αντιμετωπιζόταν η έξοδος από την ευρωζώνη, από παρατρεχάμενους, βουλευτές, Υπουργούς ακόμα και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό (με εκείνο το ανεκδιήγητο τα 800 ευρώ θα γίνουν 800 δραχμές που μας σέρβιρε στην τελευταία του συνέντευξη στην ΕΡΤ). Οφείλει να εξετάσει προσεκτικά κάθε σχέδιο που υπάρχει ή υπήρξε αντί να το απειλεί με ειδικά δικαστήρια, οφείλει να αφήσει στην άκρη τα σλόγκαν και να μπει στην ουσία. Το κίνημα που υποστηρίζει την έξοδο από το ευρώ ως την πιο βιώσιμη λύση για τις χώρες που στραγγαλίζονται από το νόμισμα πρέπει να θεωρεί ότι από αυτή την έκθεση και μετά (η οποία μάλιστα συντάχθηκε πριν ψηφιστούν τα προαπαιτούμενα για νέο μνημόνιο μέτρα από τη Βουλή των Ελλήνων), το σενάριο αυτό μπαίνει για τα καλά στο τραπέζι των συζητήσεων. Ο διάλογος μεταξύ των οικονομικών αναλυτών και των πολιτικών που εκπροσωπούν τις αντίστοιχες θέσεις δυναμώνει, τα επιχειρήματα και οι οπτικές γωνίες της ανάλυσης πληθαίνουν.
Δεύτερον, γιατί δίνεται στην κοινωνία των πολιτών η δυνατότητα να αντιληφθούμε τις διαστάσεις μιας εξόδου από το ευρώ, να ξεκινήσουμε να σκεπτόμαστε σοβαρά γύρω από αυτές και να προετοιμαστούμε, πριν βρεθούμε αντιμέτωποι με καταστάσεις σαν αυτές που ζήσαμε εδώ και 5 χρόνια που βασίστηκαν στη θεωρία του σοκ και προκάλεσαν μια άνευ προηγουμένου αδυναμία απάντησης στη βροχή των γεγονότων και μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση (τουλάχιστον για τα χρόνια που η ευρωπαϊκή ιδέα ευημερεί). Μας δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε να σκεφτόμαστε τις καταναλωτικές μας συνήθειες που σίγουρα θα υποστούν ακόμα μεγαλύτερο πλήγμα, τη σημερινή παραγωγή της χώρας και το φιλί της ζωής που χρειάζεται, τα πιθανά επαγγέλματα του μέλλοντος, μια ορθότερη επένδυση στην ποιότητα των τουριστικών υπηρεσιών μας που θα είναι σίγουρα φτηνότερες στην περίπτωση εξόδου σε σύγκριση με άλλες χώρες της ευρωζώνης, άρα θα αυξηθεί η ζήτηση. Να δράσουμε οργανωμένα συγκεντρώνοντας δυνάμεις για να μην διαλυθεί τελείως ότι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό και το κράτος πρόνοιας, να φροντίσουμε όσους/ες θα μείνουν έξω από το σύστημα κυρίως όσον αφορά τις καθημερινές τους ανάγκες και τα σημαντικά ζητήματα υγείας, περίθαλψης και φάρμακου. Ό,τι δηλαδή κάνουμε εδώ και 5 χρόνια, αλλά πιο σοβαρά, πιο «συντεταγμένα» κι εμείς, πιο οργανωμένα και ίσως και με μια προοπτική ανάκαμψης (όπως τουλάχιστον προβλέπει ότι θα συμβεί από το δεύτερο χρόνο και μετά και η ίδια η έκθεση Oxford Economics/Haver Analytics).
Τρίτον, γιατί με τον τρόπο που πλασαρίστηκε η έκθεση στο ελληνικό κοινό από τα mainstream ΜΜΕ που στηρίζουν το σύστημα ξεσκεπάστηκε το πρόσωπο της φτηνής προπαγάνδας για μια ακόμα φορά. Είναι η ίδια αηδιαστική προσέγγιση που βιώσαμε στις ευρωεκλογές, στις εθνικές εκλογές τον περασμένο Ιανουάριο, που είδαμε στο δημοψήφισμα του Ιουλίου και που κορυφώνεται από το δημοψήφισμα και μετά. Επιστρατεύτηκε μια άλλη εταιρία, που εξειδικεύεται στην παροχή συμβουλών σε πολυεθνικές εταιρείες και με τη βοήθεια των παχιών τίτλων και της καλλιέργειας του φόβου παρουσίασε μέρος της έκθεσης, υπερτονίζοντας το βραχυπρόθεσμο διάστημα, χρονικό περιθώριο που ακόμα και οι υποστηρικτές του Grexit εξηγούν ότι δεν θα είναι ένας περίπατος. Η ίδια αυτή εταιρεία είχε αναδείξει το 2007 σε επιχειρηματία της χρονιάς τον Λ. Λαυρεντιάδη, ο οποίος τρία χρόνια μετά κρίθηκε προφυλακιστέος για το σκάνδαλο παροχής επισφαλών δανείων ύψους 700 περίπου εκατομμυρίων ευρώ της Proton Bank[1] σε μια ογκώδη δικογραφία που εμπλέκονται συνολικά 42 άτομα. Και αντί να μάθει από το λάθος αυτό ή να δεχθώ ότι έστω δεν μπορούσε να το προβλέψει έρχεται τώρα να μας επιβάλλει με έναν τουλάχιστον κακόγουστο επικοινωνιακά τρόπο, το μέρος της έκθεσης της Oxford Economics / Haver Analytics που αυτή επιθυμεί, πλασάροντάς το μάλιστα για δικό της, ωσάν την επόμενη κόλασή μας. Χωρίς για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, που δεν έχει ποτέ συμβεί ξανά εντός ευρωζώνης (άρα με το φτωχό μου το μυαλό εγώ καταλαβαίνω ότι όση άσκηση επί χάρτου και να κάνεις σίγουρα θα υπάρξουν παράγοντες που δεν θα μπορέσεις να προβλέψεις, θετικοί και αρνητικοί, οικονομικοί, γεωπολιτικοί και ανθρώπινοι) να κρατά επιφυλάξεις.
Ψιθυριστά
Η αρχική έκθεση δεν είναι προσβάσιμη δωρεάν στο κοινό, εκτός αν αγοραστεί με 1500 ευρώ το κομμάτι,[2] κάτι που ναι μεν συνηθίζεται όταν εκπονούνται αντίστοιχες εκθέσεις αλλά μας αφήνουν έρμαια της πληροφορίας που θα μας μεταφέρει όποιος οργανισμός την αγοράσει ή τη χρηματοδοτήσει και στη συνέχεια την επικοινωνήσει.
Διαβάζω στο website της Oxford Economics λίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση της έκθεσης: πάνω από 70 χώρες και περιοχές έχουν βγει από νομισματικές ενώσεις από το 1945 μέχρι σήμερα. Μόνο σε ένα μικρό νούμερο περιπτώσεων αυτή η κίνηση είχε ως αποτέλεσμα απότομες απώλειες στην παραγωγή, ορισμένες δε από αυτές μπορούν να εξηγηθούν από άλλους παράγοντες, όπως εμφύλιοι πόλεμοι ή μετάβαση από κατευθυνόμενες οικονομίες σε οικονομίες αγοράς. Βασισμένοι στην ιστορία και στο γεγονός ότι μια έξοδος από το ευρώ για την Ελλάδα δεν είναι εφικτό να είναι ιδιαίτερα απαλή, η χώρα μπορεί να δει αρχικά μια πτώση του ΑΕΠ της στο 10% (σ.τ.σ. υπάρχουν οικονομολόγοι που είναι πιο απαισιόδοξοι αν και υπέρ του εθνικού νομίσματος και την υπολογίζουν έως και 30%), όμως η απώλεια στην παραγωγή μπορεί να είναι κάπως χαμηλότερη αν γίνει μια ορθή διαχείριση της εξόδου.[3]
Αναρωτιέμαι τίνος δουλειά θα είναι η ορθή διαχείριση τυχόν εξόδου από την ευρωζώνη όπως αντίστοιχα αναρωτιέμαι τίνος δουλειά είναι η «ορθή» διαχείριση ενός νέου Μνημονίου, ειδικά όταν ψηφίζεται υπό αυτές τις συνθήκες κατάλυσης της Δημοκρατίας και καλείται να υλοποιηθεί από μια κυβέρνηση της οποίας ο Πρωθυπουργός δηλώνει ανοιχτά ότι δεν το πιστεύει;
Credits στον Κωνσταντίνο Κουλαξή (για ορισμένες πληροφορίες που μου έστειλε και έκανα χρήση για τη συγγραφή αυτού του άρθρου)
[1] http://www.thepressproject.gr/article/74802/Ksekina-i-diki-gia-to-skandalo-tis-Proton-bank
[2] http://costaslapavitsas.blogspot.gr/
[3] http://www.oxfordeconomics.com/releases/2015-04-28/must-grexit-be-a-disast
