Δικαστές κύρους δημιούργησαν στο ευρωκοινοβούλιο ένα διεθνές δικαστήριο για να δικάσει τον οικονομικό, εμπορικό και χρηματοπιστωτικό αποκλεισμό που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ κατά της Κούβας, μια πολιτική που βρέθηκε κατηγορούμενη ότι έχει προκαλέσει μια σειρά ζημιών και παραβιάσεων. Η τελική απόφαση του άτυπου δικαστηρίου ήταν η ακόλουθη.
Οι εκτεταμένες πολιτικές και οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Δημοκρατία της Κούβας από το 1960 μέχρι σήμερα παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο. Σε αυτές περιλαμβάνονται, κυρίως, τα άρθρα 2(4) και 2(7) του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία της κυριαρχίας, της αυτοδιάθεσης και την απαγόρευση της επέμβασης, τα άρθρα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΟΔΑΔ) του 1948 και του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ΔΣΑΠΔ) του 1966, καθώς και οι διατάξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για την προστασία της ελευθερίας του εμπορίου και πολλές αρχές της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ, Συνθήκη του Μάαστριχτ).
Επί της ουσίας της υπόθεσης:
1.
Από το 1960, οι ΗΠΑ δημιούργησαν ένα όλο και πιο ολοκληρωμένο δίκτυο κυρώσεων κατά όλων των τομέων της κοινωνικής ζωής στην Κούβα, οι οποίες επηρεάζουν βαθιά τις συνθήκες διαβίωσης του κουβανικού πληθυσμού. Με βάση τον “Νόμο περί εμπορίας με τον εχθρό” του 1917, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέσπισε μια σειρά από περαιτέρω νόμους και κανονισμούς μετά την επανάσταση στην Κούβα το 1959. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο “Νόμος περί εξωτερικής βοήθειας” του 1961, οι “Κανονισμοί για τον έλεγχο των κουβανικών περιουσιακών στοιχείων” του 1993, ο “Νόμος για την κουβανική δημοκρατία” του 1992, ο λεγόμενος “Νόμος Torricelli”, ο “Νόμος για την ελευθερία και τη δημοκρατική αλληλεγγύη στην Κούβα” του 1996, ο λεγόμενος “Νόμος Helms Burton” και ο “Νόμος για τη μεταρρύθμιση των εμπορικών κυρώσεων και την ενίσχυση των εξαγωγών” του 2000. Στόχος όλων αυτών των μέτρων ήταν να καταστραφούν τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά επιτεύγματα της επανάστασης του 1959. Ήδη από το 1960, ο Lester Mallory, αναπληρωτής βοηθός υπουργός Εξωτερικών για τις Διαμερικανικές Υποθέσεις, διατύπωσε ανοιχτά τη στρατηγική της αμερικανικής κυβέρνησης: ο στόχος ήταν να αποδυναμωθεί η ζωτικότητα της κουβανικής οικονομίας, να προκληθεί πείνα και απελπισία και να σπείρει τη δυσαρέσκεια προκειμένου να διευκολυνθεί η αλλαγή του καθεστώτος. Κυριολεκτικά: “θα πρέπει να αναληφθεί άμεσα κάθε δυνατό μέσο για την αποδυνάμωση της οικονομικής ζωής της Κούβας… (με) άρνηση χρημάτων και προμηθειών στην Κούβα για να μειωθούν οι νομισματικοί και πραγματικοί μισθοί, να προκληθεί πείνα, απόγνωση και ανατροπή της κυβέρνησης”. Αυτές οι εγκληματικές αρχές καθοδηγούν την πολιτική κυρώσεων των ΗΠΑ κατά της Κούβας μέχρι σήμερα.
Το Δικαστήριο άκουσε πολυάριθμους μάρτυρες και συγκέντρωσε εκτεταμένα αποδεικτικά στοιχεία κατά τη διάρκεια των διήμερων ακροάσεων. Άκουσε το λεπτομερές κατηγορητήριο και εξέτασε τα επιχειρήματα υπεράσπισης της κατηγορούμενης αμερικανικής διοίκησης. Του παρουσιάστηκαν πολυάριθμα παραδείγματα για τις βαθιές παρεμβάσεις των κυρώσεων σε όλους σχεδόν τους τομείς της κοινωνικής ζωής, δίνοντας την εντύπωση ενός πλήρους αποκλεισμού της Κούβας με συνεχώς νέους περιορισμούς. Η μοναδική χαλάρωση των ταξιδιών και των μεταφορών χρημάτων από και προς την Κούβα επί προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, καταργήθηκε και πάλι από την κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ και ενισχύθηκε με περαιτέρω μέτρα. Ακόμη και η αλλαγή στην κυβέρνηση του προέδρου Μπάιντεν δεν έφερε ανακούφιση.
Οι κυρώσεις επηρεάζουν ολόκληρο τον οικονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα και στοχεύουν σε πλήγμα της τεχνολογικής κυριαρχίας της Κούβας, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη και την πρόσβαση σε τεχνολογικές καινοτομίες. Οι διεθνείς συναλλαγές πληρωμών είναι πρακτικά κλειστές για την Κούβα. Καμία χώρα δεν αντιμετωπίζει μια διαδικασία τεχνολογικού εκσυγχρονισμού υπό αυτές τις συνθήκες.
Οι κυρώσεις έχουν προκαλέσει τη σοβαρότερη ζημιά σε ολόκληρο τον τομέα της δημόσιας υγείας. Το σύστημα υγείας της Κούβας έχει κερδίσει παγκόσμια αναγνώριση για την υποδειγματική φροντίδα του πληθυσμού, αλλά και για τα εξαιρετικά αποτελέσματα της φαρμακευτικής έρευνας και των βιομηχανικών διαδικασιών της. Οι εξωεδαφικές επιπτώσεις του αποκλεισμού έχουν παρεμποδίσει σοβαρά και πολύ συχνά καταστήσει αδύνατη την εισαγωγή των απαραίτητων συστατικών για την παραγωγή φαρμάκων, καθώς και τη διεθνή ιατρική συνεργασία. Κατά την περίοδο από τον Απρίλιο του 2019 έως τον Μάρτιο του 2020, ο αποκλεισμός των ΗΠΑ προκάλεσε απώλειες στον τομέα της υγείας ύψους 239 εκατομμυρίων 803 χιλιάδων 690 δολαρίων, που είναι σχεδόν 80 εκατομμύρια περισσότερα από τις απώλειες που καταγράφηκαν την περίοδο πριν από την πανδημία COVID-19.
Ο αποκλεισμός έχει προκαλέσει ολοένα και μεγαλύτερη μείωση της προμήθειας καυσίμων, γεγονός που όχι μόνο εμποδίζει κάθε προσπάθεια για βιομηχανική πρόοδο, αλλά και ανεβάζει το κόστος των καθημερινών προμηθειών για τον πληθυσμό. Αυτό γίνεται έντονα αισθητό και στη γεωργία, για την οποία οι κυρώσεις έχουν δραματικές συνέπειες, είτε πρόκειται για την εισαγωγή λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων είτε για τη λειτουργία του αρδευτικού συστήματος.
Ο τομέας της εκπαίδευσης, διεθνώς αναγνωρισμένος ως υποδειγματικός, δεν γλιτώνει από τις κυρώσεις. Παρεμποδίζονται σοβαρά όλες οι ευκαιρίες διαδικτυακής εκπαίδευσης, οι διεθνείς ανταλλαγές και ο εφοδιασμός των σχολείων και των πανεπιστημίων με τον απαραίτητο εξοπλισμό και το διδακτικό υλικό λόγω της έλλειψης συναλλάγματος. Ο αποκλεισμός του τομέα των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής έχει αρνητικό αντίκτυπο στις δυνατότητες των Κουβανών να έχουν επαρκή υποδομή, μεγαλύτερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο και μηχανοργάνωση.
Συνολικά, τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από μάρτυρες, βίντεο και έγγραφα έχουν δώσει την εντύπωση μιας συγκεντρωτικής επίθεσης στις βασικές δομές της κουβανικής κοινωνίας, στα μέσα διαβίωσης και στις αναπτυξιακές της δυνατότητες, η οποία είναι μοναδική και πρωτοφανής στην ιστορία ως προς τη διάρκεια και το εύρος της.
2.
Αυτή η πρακτική των κυρώσεων κατά της Δημοκρατίας της Κούβας παραβιάζει το διεθνές δίκαιο από κάθε άποψη. Αυτό αναγνωρίστηκε επίσης πρόσφατα από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στα ψηφίσματά της της 23ης Ιουνίου 2021 (A/RES/75/289) και της 3ης Νοεμβρίου 2022 (A/RES/77/7) και στις 4 Νοεμβρίου 2023 κατόπιν αιτήματος της Κούβας (A/78/L.5) και κάλεσε την κυβέρνηση των ΗΠΑ να καταργήσει τους αυτούς τους νόμους.
1. Οι κυρώσεις παραβιάζουν σαφώς την κυριαρχία της Κούβας, η οποία προστατεύεται από το άρθρο 2 παράγραφος 1 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την απαγόρευση επέμβασης βάσει του άρθρου 2 παράγραφοι 4 και 7 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Στις 4 Νοεμβρίου 2023, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με συντριπτική πλειοψηφία 287 ψήφων υπέρ, 2 κατά και 1 αποχή, κάλεσε τα κράτη για 31η φορά “να απέχουν από τη θέσπιση και εφαρμογή νόμων και μέτρων του είδους που αναφέρεται στο προοίμιο του παρόντος ψηφίσματος (νόμος Helms-Burton)”. Το ψήφισμα βασίζεται στη σαφή απόφαση ότι οι μονομερείς κυρώσεις είναι παράνομες εάν τα αποτελέσματά τους υπερβαίνουν ένα ορισμένο επίπεδο σοβαρότητας. Αν και το όριο αυτό δεν καθορίζεται, η διάρκεια, το πεδίο εφαρμογής και ο στόχος των κυρώσεων δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ως προς την παρανομία τους. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν επίσης να επικαλεστούν δικαιολογίες. Οι κυρώσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν αντίδραση σε συμπεριφορά που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Αν εννοείται η εθνικοποίηση μετά την επανάσταση της ακίνητης περιουσίας που ανήκε σε Αμερικανούς πολίτες, ήταν σύμφωνη με την αρχή της κυριαρχίας κάθε κράτους επί των φυσικών του πόρων (UNGV Res. 1803v. 14 Δεκεμβρίου 1962) και ήταν δικαιολογημένη. Επιπλέον, ο νόμος Helms-Burton και οι κυρώσεις επιδιώκουν ρητά εντελώς διαφορετικούς στόχους, οι οποίοι δεν αποσκοπούν στην αποκατάσταση ή την αποζημίωση, αλλά στην αλλαγή καθεστώτος. Επίσης, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να επικαλεστούν την προστασία της ασφάλειας του κράτους τους. Αν και οι ΗΠΑ έχουν τοποθετήσει την Κούβα σε κατάλογο κρατών που φέρονται να υποστηρίζουν την τρομοκρατία, δεν έχουν ποτέ απειληθεί από την Κούβα.
2. Οι κυρώσεις που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στην Κούβα παραβιάζουν επίσης πολλά ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως αυτά που περιέχονται στο “Σύμφωνο των Ηνωμένων Εθνών για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα” (ICESCR) του 1966. Τα δικαιώματα αυτά είναι εξίσου δεσμευτικά και υποχρεωτικά με τα πολιτικά και πολιτικά δικαιώματα. Ήδη από το 1997, η Επιτροπή Οικονομικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Δικαιωμάτων δήλωσε ότι τα μονομερή οικονομικά μέτρα “συχνά προκαλούν σημαντικές διαταραχές στη διανομή τροφίμων, φαρμάκων και προμηθειών υγιεινής, θέτουν σε κίνδυνο την ποιότητα των τροφίμων και τη διαθεσιμότητα καθαρού πόσιμου νερού, παρεμβαίνουν σοβαρά στη λειτουργία των βασικών συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης και υπονομεύουν το δικαίωμα στην εργασία”.
Τα στοιχεία έχουν αποδείξει ότι αυτές οι βλαβερές συνέπειες έχουν επίπτωση στη ζωή των Κουβανών. Αυτό σημαίνει ότι παραβιάζεται το δικαίωμα στην εργασία (άρθρο 6 ICESCR) υπό δίκαιες και ευνοϊκές συνθήκες με μισθούς που επιτρέπουν μια αξιοπρεπή ζωή (άρθρα 7, 11 ICESCR). Ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού, μόνο μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2022, η μέση τιμή του καλαθιού αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε κατά σχεδόν 29%. Από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον Οκτώβριο του 2022, ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά σχεδόν 40%. Σε αυτή την κατάσταση, όχι μόνο ο πληθωρισμός που εισάγεται από τις τιμές της παγκόσμιας αγοράς παίζει καθοριστικό ρόλο, αλλά ουσιαστικά η έλλειψη διαθεσιμότητας ξένου συναλλάγματος, που επιδεινώνεται από τις εντεινόμενες επιπτώσεις του αποκλεισμού και την αδυσώπητη επιδίωξη της αμερικανικής κυβέρνησης για όλες τις πηγές εισοδήματος της χώρας
Ομοίως, το δικαίωμα στην υγεία (άρθρο 12 ICESCR) παραβιάζεται μόνιμα από την παρεμπόδιση της εισαγωγής ιατρικού εξοπλισμού για τις κλινικές και φαρμακευτικών προϊόντων για την παραγωγή δικών τους φαρμάκων.
Το δικαίωμα στην εκπαίδευση (άρθρο 13 ICESCR) και το δικαίωμα στην επιστήμη και τον πολιτισμό (άρθρο 15 ICESCR) τίθενται επίσης σε σοβαρό κίνδυνο και υποβαθμίζονται από την έλλειψη εξοπλισμού και διδακτικού υλικού και την παρεμπόδιση των διεθνών επιστημονικών και πολιτιστικών επαφών.
Σε αντίθεση με όλα τα μέλη της ΕΕ, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε η Κούβα ούτε η ΕΕ έχουν επικυρώσει το ICESCR. Ωστόσο, υπάρχει συναίνεση στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα ότι τα εν λόγω ανθρώπινα δικαιώματα είναι δεσμευτικά και για τα κράτη και τις συνομοσπονδίες κρατών βάσει του εθιμικού δικαίου.
3. Οι κυρώσεις αποσκοπούν στον περιορισμό του εμπορίου της Κούβας με άλλα κράτη, εμποδίζοντας την εισαγωγή και εξαγωγή βασικών αγαθών και καταστρέφοντας τις οικονομικές συναλλαγές. Συνεπώς, έρχονται σε αντίθεση με πολυάριθμες διατάξεις του διεθνούς εμπορικού δικαίου, όπως κωδικοποιούνται στο δίκαιο του ΠΟΕ. Για παράδειγμα, το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. XI της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT) του 1947, στην οποία οι ΗΠΑ είναι συμβαλλόμενο μέρος, απαγορεύει τον περιορισμό των εισαγωγών και των εξαγωγών. Απαγορεύεται επίσης η δέσμευση περιουσιακών στοιχείων και ο περιορισμός των διεθνών μεταφορών και πληρωμών. Το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. III τμήμα 2 του “Άρθρου της Συμφωνίας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου” της 22ας Δεκεμβρίου 1945 ορίζει επίσης ότι τα μέλη πρέπει να απέχουν από όλους τους περιορισμούς στις τρέχουσες πληρωμές και τις πρακτικές διακρίσεων στο νόμισμα. Το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. XVI (1) της GATS ορίζει ότι τα μέλη του ΠΟΕ, όπως οι ΗΠΑ, πρέπει να παρέχουν στα φυσικά πρόσωπα ελεύθερη κυκλοφορία σε διάφορους τομείς υπηρεσιών. Και εδώ υπάρχουν εξαιρέσεις για λόγους ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας (άρθρο XIV bis GATS), αλλά αυτές δεν ισχύουν για τις ΗΠΑ σε σχέση με την Κούβα. Ούτε οι στρατιωτικές, πολιτικές ή οικονομικές δραστηριότητες της Κούβας αποτελούν απειλή για τις ΗΠΑ. Τέλος, οι ΗΠΑ αρνούνται να χρησιμοποιήσουν το σύστημα επίλυσης διαφορών που προβλέπεται για τις εμπορικές διαφορές στο σύστημα του ΠΟΕ, το οποίο προβλέπεται ρητά στο άρθρο III παράγραφος 7 του παραρτήματος 2 της GATT 1994 “συμφωνία για τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν την επίλυση των διαφορών” προβλέπει ρητά ότι … “ελλείψει αµοιβαία συµφωνηµένης λύσης, ο πρώτος στόχος του µηχανισµού επίλυσης διαφορών είναι συνήθως να εξασφαλίσει την απόσυρση των σχετικών µέτρων (στην προκειµένη περίπτωση του αποκλεισµού), εάν αυτά κριθούν ασυµβίβαστα µε τις διατάξεις οποιασδήποτε από τις καλυπτόµενες συµφωνίες”. Οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ για την ειρηνική επίλυση των επίμαχων ζητημάτων, καθώς ήθελαν να αποδυναμώσουν την οικονομία της Κούβας προκειμένου να ανατρέψουν την κυβέρνηση.
4. Οι κυρώσεις κατά της Κούβας έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις σε εξωεδαφικές εταιρείες και κράτη, είτε πρόκειται για τον τομέα του εμπορίου, της χρηματοδότησης, των επενδύσεων ή του τουρισμού. Στα επανειλημμένα ψηφίσματά της, με τα οποία ζητά την άρση των αμερικανικών κυρώσεων, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έχει αναφερθεί ιδιαίτερα στον νόμο Helms Burton Act, καθώς στοχεύει στις “εξωεδαφικές επιπτώσεις των οποίων η κυριαρχία άλλων κρατών, τα νόμιμα συμφέροντα ή τα πρόσωπα που υπάγονται στη δικαιοδοσία τους και η ελευθερία του εμπορίου και της ναυσιπλοΐας” (UN DOC A/RES/74/7). Το 1996, η ΕΕ καταδίκασε επίσης τους νόμους και τους κανονισμούς με εξωεδαφική ισχύ ως παραβίαση του διεθνούς δικαίου, καθώς παρεμβαίνουν στην κυριαρχία ξένων κρατών κατά παράβαση της απαγόρευσης της παρέμβασης. Με το λεγόμενο ψήφισμα αποκλεισμού (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2271/96 του Συμβουλίου της 22ας Νοεμβρίου 1996), απαγόρευσε ακόμη και στις ευρωπαϊκές εταιρείες να συμμορφώνονται με τα εξωεδαφικά μέτρα, κήρυξε άκυρες όλες τις ξένες δικαστικές αποφάσεις που βασίζονταν στα τριτενεργητικά αποτελέσματα των νόμων περί κυρώσεων και αποφάσισε για το δικαίωμα αποζημίωσης για ζημίες και απώλειες που βασίζονται σε αυτούς τους νόμους.
Τα νομικά μέτρα με εξωεδαφικά αποτελέσματα παραβιάζουν επίσης κεντρικές αρχές του Μάαστριχτ, π.χ. αριθ. 3 και 4: “Όλα τα κράτη έχουν επίσης εξωεδαφικές υποχρεώσεις να σέβονται, να προστατεύουν και να εκπληρώνουν τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα” και αριθ. 13: “Τα κράτη πρέπει να απέχουν από πράξεις και παραλείψεις που δημιουργούν πραγματικό κίνδυνο να ακυρώσουν ή να υποβαθμίσουν την απόλαυση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων εξωεδαφικά”. Τέλος, η αρχή αριθ. 22 απαιτεί ρητά: “Τα κράτη πρέπει να απέχουν από τη λήψη μέτρων, όπως εμπάργκο ή άλλες οικονομικές κυρώσεις, που θα είχαν ως αποτέλεσμα την ακύρωση ή την υποβάθμιση της απόλαυσης των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων… Τα κράτη πρέπει να απέχουν σε κάθε περίπτωση από εμπάργκο και ισοδύναμα μέτρα σε αγαθά και υπηρεσίες που είναι απαραίτητα για την εκπλήρωση των βασικών υποχρεώσεων”.
Σύμφωνα με το Διεθνές Ποινικό Δίκαιο που κωδικοποιήθηκε στο Καταστατικό της Ρώμης του 1989, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι εκείνα που συνιστούν γενικευμένες ή συστηματικές επιθέσεις κατά του πληθυσμού της χώρας. Αυτά είναι η εξόντωση, η υποδούλωση, η απέλαση ή η αναγκαστική εκδίωξη, η στέρηση της σωματικής και πνευματικής ελευθερίας, η δίωξη μιας ομάδας για πολιτικούς, φυλετικούς, εθνοτικούς ή εθνικούς λόγους κ.λπ. Εδώ, ο αποκλεισμός, ακόμη και αν τον αποκαλούν εμπάργκο ή κυρώσεις, υπονομεύει τη ζωή, την ελευθερία, τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων και αποτελεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Οι αποκλεισμοί είναι μια από τις πιο ύπουλες, παράνομες και παράνομες μορφές πολέμου, ακόμη και αν επικαλούνται διεθνείς συνθήκες και δίκαιο για να καμουφλάρουν τη δράση τους.
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. ΙΙ της Σύμβασης της Γενεύης του 1948 για την πρόληψη και την τιμωρία του εγκλήματος της γενοκτονίας, παράγραφος γ “Η σκόπιμη επιβολή σε μια ομάδα συνθηκών ζωής που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της εν όλω ή εν μέρει”, αποτελεί πράξη γενοκτονίας.
Ο δραματικός και τεράστιος αντίκτυπος των προαναφερθέντων νόμων και κανονισμών, που διατηρήθηκαν για περισσότερα από 60 χρόνια, αποδεικνύει επίσης ότι κανένας αποκλεισμός δεν ήταν τόσο ολοκληρωμένος, μακροχρόνιος και βάναυσος εναντίον ενός λαού όσο αυτός που διατηρούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον της Κούβας. Ο αποκλεισμός έχει οδηγήσει άμεσα και έμμεσα στην απώλεια πολυάριθμων ανθρώπινων ζωών και η απόφαση των ΗΠΑ να διατηρήσουν αυτόν τον αποκλεισμό μέχρι ο κουβανικός λαός να αποφασίσει να μην υποκύψει οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να διατηρήσουν μέτρα που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν μακροπρόθεσμα τη φυσική καταστροφή τουλάχιστον εν μέρει του κουβανικού λαού. Μια τέτοια στάση θα μπορούσε να ισοδυναμεί με το έγκλημα της γενοκτονίας.
5. Δεδομένου ότι οι πολυάριθμες κυρώσεις και οι αμερικανικοί νόμοι στους οποίους βασίζονται είναι παράνομες, πρέπει να καταργηθούν.
6. Οι ΗΠΑ πρέπει να καταβάλουν αποζημίωση για τη ζημία που προκάλεσαν στο κουβανικό κράτος, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες του.
Βρυξέλλες, 17 Νοεμβρίου 2023
Norman Paech (FRG), Suzenne Adely (USA), Ricardo Avelãs (Portugal), Daniela Dahn (FRG), Maurizio Dioguardi represented by Simone Dioguardi (Italy), Dimitris Kaltsonis (Greece).
