Δεν υπάρχει σημαία αρκετά μεγάλη
για να καλύψει τη ντροπή να σκοτώνεις αθώους ανθρώπους.
Χάουαρντ Ζιν
Η πρωτοφανής σε βιαιότητα επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, με πολλά αθώα θύματα, ήταν προφανές ότι θα προκαλούσε την ακόμη μεγαλύτερη άσκηση βίας από την ισραηλινή κυβέρνηση. Και αυτός ο μακροχρόνιος φαύλος κύκλος της βίας θα πρέπει να σπάσει, τονίζουν οι Πράσινοι.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ δεν αρκούνται στην καταδίκη της βίας της Χαμάς κατά αμάχων, τις πυραυλικές επιθέσεις, τις εκτελέσεις και τις απαγωγές. Απαιτούν και άμεσο τερματισμό των αντιποίνων, αποτροπή της κλιμάκωσης, εκεχειρία, άμεση ανθρωπιστική βοήθεια, και ειρηνευτικές διαδικασίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ για οριστική και βιώσιμη λύση του Παλαιστινιακού Ζητήματος, σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Και επειδή όλοι, Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί, έχουν εξίσου δικαίωμα στην ασφάλεια και σε μια ομαλή ζωή, ζητούν τη στήριξη ειρηνικών διεξόδων ώστε να απομονωθούν οι αδιέξοδες λογικές της βίας και της εξόντωσης της άλλης πλευράς. Μόνο που όλα αυτά ηχούν ως μη ρεαλιστικά και το τίμημα θα το πληρώσουν για άλλη μια φορά οι άμαχοι.
Υπάρχει διέξοδος;
Το Ισραήλ έχει κάψει όλα τα σενάρια ειρηνικής επίλυσης. Μια κόλαση περιμένει τους κατοίκους της Γάζας, ως απάντηση στη βαρβαρότητα της Χαμάς. Έχει ξεκινήσει μια ένοπλη σύγκρουση διαρκείας, που θα οδηγήσει σε μια τεράστια ανθρωπιστική καταστροφή. Αλλά και να εξαφανιστεί η οργάνωση αυτή, με το μίσος που έχει συσσωρευτεί στους Παλαιστίνιους, κάποια άλλη οργάνωση θα πάρει τη θέση της, ακόμη πιο βίαιη και καταστροφική. Και πριν πυροδοτηθεί μια ευρύτερη ανάφλεξη, οι Πράσινοι καταθέτουν τα εξής επείγοντα:
- Καμιά ανοχή σε στρατιωτική/ένοπλη λύση σε ένα πολύπλοκο πρόβλημα.
- Αποκλιμάκωση της σύγκρουσης και επείγουσα παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, με ασφαλή διέλευση υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης.
- Άμεση ανταλλαγή ομήρων και αιχμαλώτων.
- Σεβασμός των αντιρρησιών συνείδησης και των αρνητών στράτευσης.
- Αναβίωση της ειρηνευτικής διαδικασίας, με συμμετοχή του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών και διεθνής απομόνωση της Χαμάς.
Εδώ και δεκαετίες, η Ευρώπη ζητάει μια δίκαιη λύση στην ισραηλινο-παλαιστινιακή αντιπαράθεση με τη μορφή δύο κρατών, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Μόνιμη ειρήνευση στην περιοχή μπορεί να εξασφαλιστεί μόνον όταν οι Παλαιστίνιοι αποκτήσουν ένα ανεξάρτητο κράτος με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, στα σύνορα του 1967, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ.
Όταν όμως διεθνή όργανα, όπως ο ΟΗΕ και η ΕΕ, είναι αδύναμα να κάνουν κάτι, πόσο αυτό είναι εφικτό; Η εναλλακτική λύση είναι η συνέχιση της αδιέξοδης βίας και η διεθνής κλιμάκωση της σύγκρουσης. Γι’ αυτό:
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρέπει να τηρήσει την από το καταστατικό του εντεταλμένη ευθύνη για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Το Ισραήλ πρέπει να τεθεί ενώπιον των τραγικών συνεπειών της πολιτικής του, να τερματίσει τον εποικισμό και να μην προσαρτήσει μονομερώς σημαντικά μέρη της Δυτικής Όχθης. Μια τέτοια κίνηση θα αποβεί μοιραία για την προοπτική ειρήνης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων και θα θέσει υπό αμφισβήτηση τους πιο βασικούς κανόνες που διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει κάθε συμφέρον να αναπτύσσει θετικές σχέσεις με όλες τις πλευρές, τηρώντας στάση αρχών και προωθώντας παντού τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι Πράσινοι απορρίπτουν τη λογική «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου» και τους «στρατηγικούς συμμάχους» των συμφερόντων. Οφείλουμε να προστατεύσουμε την παραδοσιακή θετική εικόνα της Ελλάδας στις κοινωνίες της Μέσης Ανατολής, ταυτόχρονα με την πάγια επίκληση του Διεθνούς Δικαίου, ιδιαίτερα χρήσιμη και στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ:
Η άνευ προηγουμένου αιματηρή επίθεση των παραστρατιωτικών της Χαμάς (αρκτικόλεξο για το «Κίνημα Ισλαμικής Αντίστασης»), που εξαπέλυσαν από τη Γάζα την 7η Οκτωβρίου ενάντια σε στρατιωτικούς στόχους αλλά και σε άμαχους πληθυσμούς σε κιμπούτς και πόλεις στο νότιο Ισραήλ, ακόμη και στο μουσικό φεστιβάλ, δεν είχε ως μόνο αποτέλεσμα εκατοντάδες Ισραηλινούς νεκρούς και τραυματίες. Συνοδεύτηκε από απαγωγές άμαχων, εισβολή σε σπίτια, δολοφονίες οικογενειών, βιασμούς, επίδειξη πτωμάτων σαν τρόπαιο και κάθε αποκρουστική πράξη που χαρακτηρίζει τους άγριους πολέμους. Μερικές εκατοντάδες ένοπλοι Παλαιστίνιοι παραβίασαν με μπουλντόζες τον πανάκριβο φράχτη και εισέβαλαν στο Ισραήλ με μηχανάκια, ποδήλατα και αλεξίπτωτα πλαγιάς, αδιαφορώντας αν τα θύματά τους είναι Ταϊλανδοί εργάτες γης, Άραβες Βεδουίνοι ή ειρηνιστές που χρόνια διεκδικούσαν «δύο κράτη για δύο λαούς» και συμπαραστέκονταν στη Γάζα.
Πριν από λίγες μέρες εκατοντάδες Παλαιστίνιες και Ισραηλινές γυναίκες συμμετείχαν στην πορεία «οι γυναίκες μάχονται για την ειρήνη» στην Ιερουσαλήμ ενώ στις 11.10.23 είχε οργανωθεί διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής του του προέδρου του Ισραήλ, Νετανιάχου, που αναστάλθηκε.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ισραηλινή κυβέρνηση απάντησε με ασύμμετρη επίθεση, εξαπολύοντας αεροπορικές επιδρομές, σκοτώνοντας -σύμφωνα με τις αρχές της Γάζας- περισσότερους από 2.200 Παλαιστίνιους -το ένα τέταρτο εκ των οποίων παιδιά- και τραυματίζοντας σχεδόν 10.000, βομβαρδίζοντας κατοικημένα κτίρια και απειλώντας με ισοπέδωση και ζητώντας με τελεσίγραφο την εκκένωση του βορείου τμήματος της Γάζας.
Σε κάθε ένοπλη σύγκρουση, η πρώτη που σκοτώνεται είναι η αλήθεια, ο εχθρός δαιμονοποιείται και κάθε πλευρά θεωρεί πως νομιμοποιείται να επιδίδεται σε εγκλήματα. Γι’ αυτό, οφείλουμε να αναλύσουμε ψύχραιμα την κατάσταση.
Η διεθνής αποσταθεροποίηση και η ανάδυση αυταρχικών ηγετών και καθεστώτων, η ένταση των επιδιώξεων των συμφερόντων, η αναζήτηση πηγών ενέργειας από τους τοξικομανείς των ορυκτών καυσίμων, η ανάπτυξη της πολεμικής τεχνολογίας, μόνο ανησυχία δημιουργούν για το μέλλον. Και αποδεικνύεται πόσο επιπόλαιες ήταν οι προσδοκίες της Ελλάδας για τον αγωγό East Med, που μαζί με την ηλεκτρική σύνδεση EuroAsia Interconnector μπαίνουν στην κατάψυξη.
Η προσοχή του Ισραήλ εστιάζει κυρίως στην απειλή από το Ιράν και το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ίσως να υποτίμησε τις προετοιμασίες της Χαμάς, θεωρώντας τες ως αντιπερισπασμό για πιθανή επίθεση από τους σιίτες της Χεζμπολάχ από τα βόρεια σύνορα με τον Λίβανο.
Η Χαμάς, όμως, προετοιμαζόταν τουλάχιστον από ένα χρόνο πριν και εκτόξευσε -σύμφωνα με την ίδια- μέχρι και 5.000 πυραύλους, με βεληνεκές μέχρι 100-150 χλμ, από τη Λωρίδα της Γάζας. Προφανής χρηματοδότης των πυραύλων και εκπαιδευτής είναι το Ιράν μέσω του Κατάρ. Και είναι προς διερεύνηση γιατί μια κυβέρνηση με τις καλύτερες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο και με συνεχείς πτήσεις κατασκοπευτικών drones πάνω από τη Λωρίδα της Γάζας, φάνηκε να πιάνεται στον ύπνο.
Το ιστορικό της αντιπαράθεσης
Στη Λωρίδα της Γάζας, μια περιοχή όσο η Άνδρος, με πλάτος ως 12 χλμ και μήκος 45 χλμ., οι περισσότεροι κάτοικοι είναι πρόσφυγες, που εμποδίζονται να επιστρέψουν, παρά τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Το 1948, όταν ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, εκδιώχθηκε το 80% του Παλαιστινιακού πληθυσμού, γύρω στα 600.000 άτομα.
Στα 75 χρόνια έγινε κατοχή της Δυτικής Όχθης και της ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ, παράνομος εποικισμός των κατεχόμενων εδαφών και άρνηση του δικαιώματος των Παλαιστινίων να σχηματίσουν σε αυτά και στη Γάζα ανεξάρτητο κράτος. Υπήρξαν εκκενώσεις χωριών και εξώσεις οικογενειών Παλαιστινίων από τις κατοικίες τους στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ, που έχει προσαρτηθεί παράνομα στο Ισραήλ, ώστε να καταληφθούν από ισραηλινούς εποίκους. Υπήρξαν επί χρόνια συστηματικές πολιτικές που αμφισβητούν την ισοτιμία ακόμη και όσων Παλαιστινίων είναι πολίτες του Ισραήλ από την ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και σε αφαίρεση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Υπήρξαν επιθέσεις της αστυνομίας, του στρατού και ακροδεξιών ισραηλινών ομάδων στις διαμαρτυρίες των Παλαιστινίων, εναντίον πιστών στο την ώρα της προσευχής κ.α., με στόχο να στείλουν στους Παλαιστινίους των κατεχομένων και του Ισραήλ το μήνυμα ότι δεν έχουν ούτε εγγυήσεις ασφάλειας ούτε περιθώρια αντίδρασης.
Οι Παλαιστίνιοι δεν επιστρέφουν εξαιτίας δύο νόμων που ψηφίστηκαν το 1950: τον νόμο «περί περιουσίας των απόντων», που επιτρέπει στο ισραηλινό κράτος να κατάσχει τους περιουσιακούς τίτλους των Παλαιστινίων ακόμα και αν δεν είναι απόντες και τον «νόμο της επιστροφής», που επιτρέπει σε οποιοδήποτε Εβραίο να μεταναστεύσει στο Ισραήλ αλλά δεν ισχύει για Παλαιστίνιους. Οι Εβραίοι μπορούν να ταξιδέψουν όπου επιθυμούν ενώ οι Παλαιστίνιοι χρειάζονται άδειες, δε μπορούν να μπουν στους εποικισμούς, έχουν πάρα πολλούς περιορισμούς και δεν μπορούν να ψηφίσουν για την κυβέρνηση που ορίζει τις ζωές τους.
Η κατοχή από το 1967 δεν προσδίδει κυριαρχία στην κατοχική δύναμη και οι αρμοδιότητές της είναι περιορισμένες. Έτσι, το Ισραήλ οδηγείται σε μια de facto προσάρτηση των κατεχομένων. Όμως ο παλαιστινιακός πληθυσμός φτάνει τα πεντέμισι εκατομμύρια και αυξάνεται γεωμετρικά, το 20% των πολιτών του Ισραήλ είναι Άραβες ενώ και άλλα έξι εκατομμύρια παλαιστίνιοι πρόσφυγες ζούνε στον Λίβανο, τη Συρία και την Ιορδανία. Ποιο μπορεί να είναι το μέλλον για τον εβραϊκό πληθυσμό του Ισραήλ που είναι γύρω στα 8 εκατομμύρια; Αποτελούν λύση οι παραβιάσεις των διεθνών συμβάσεων, οι μαζικές επιθέσεις, οι βίαιοι εποικισμοί στη Δυτική Όχθη, ο αποκλεισμός ή η ισοπέδωση της λωρίδας της Γάζας;
Υπήρξαν πολλές χαμένες εύκαιρες για την επίλυση του Παλαιστινιακού, με αποκορύφωμα την παραλίγο συμφωνία Μπάρακ-Αραφάτ το 2000 στο Καμπ Ντέιβιντ επί Κλίντον, με ευθύνη του Ισραήλ, που αρνήθηκε να επιστρέψει στα σύνορα του 1967, όπως είχαν συμφωνήσει οι Ράμπιν-Αραφάτ. Είχε προηγηθεί η δολοφονία από φανατικό Εβραίο του ειρηνιστή Πρόεδρου του Ισραήλ, Γιτζάκ Ράμπιν, που με τον Γιασέρ Αραφάτ είχαν πάρει το Νόμπελ Ειρήνης.
Η ισραηλινή πολιτική σήμερα
Οι κάτοικοι της Γάζας για 16 χρόνια (από το 2007) υφίστανται έναν εξοντωτικό αποκλεισμό. Δύο εκατομμύρια άνθρωποι ζουν παστωμένοι μέσα σε μόνο 360 τετ. χλμ., με το 1.5 εκατ. να είναι πρόσφυγες. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας για τους Παλαιστίνιους, με έναν πλήρη στρατιωτικό αποκλεισμό από αέρος, θαλάσσης και ξηράς, οδηγώντας τους σε λιμοκτονία, αρρώστια και απελπισία.
Για την πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας έχτισε έναν ακριβό τσιμεντένιο φράχτη γύρω της -μόνο το υπόγειο τείχος κόστισε 765 εκατομμύρια δολάρια- στερώντας από τους εξαθλιωμένους Παλαιστίνιους βασικά αγαθά, ελέγχοντας όλη την ηλεκτρική ενέργεια της Γάζας, την παροχή τροφίμων και νερού, τα οποία ήδη διακόπτουν μετά την επίθεση της Χαμάς. Οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να βγουν από τη Γάζα, υπάρχει αυστηρός έλεγχος στη μεταφορά αγαθών και μια συνεχής κατάσταση υποσιτισμού, ανεργίας και έλλειψης επενδύσεων. Οι νέοι δεν ξέρουν αν θα φτάσουν στα 20 ή στα 30 και ξυπνούν κάθε μέρα με τη σκέψη στο «ποιος θα σκοτωθεί, ποιος θα φύγει, ποιος θα γυρίσει σήμερα»;
Μόνον την τελευταία διετία, σύμφωνα με τον ΓΓ του ΟΗΕ Α. Γκουτέρες, δολοφονήθηκαν από σφαίρες και βόμβες 113 παιδιά Παλαιστινίων και ακρωτηριάστηκαν πάνω από 1000. Χιλιάδες Παλαιστίνιοι είναι φυλακισμένοι για δεκαετίες, μερικές φορές χωρίς δίκη, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι πολιτικοί κρατούμενοι.
Η Humans Rights Watch και η ισραηλινή οργάνωση Tselem μίλησαν πριν λίγα χρόνια για καθεστώς απαρτχάιντ στο Ισραήλ, επειδή διάφορες εθνικές ομάδες ρυθμίζονται και κατέχουν ποικίλους βαθμούς δικαιωμάτων και προνομίων από την κατέχουσα δύναμη.
Ήδη προοδευτικοί εβραίοι μιλούν για εθνοκάθαρση. Και υπάρχουν σκέψεις για συνολική εκκαθάριση του παλαιστινιακού πληθυσμού και την έξωσή του από τη Λωρίδα της Γάζας και εν μέρει από τα κατεχόμενα της Δυτικής όχθης του Ιορδάνη. Όμως ένας λαός που έχει υποστεί εξόντωση από τους Ναζί, μπορεί να το δεχτεί; Ούτε οι Παλαιστίνιοι ούτε τα γειτονικά κράτη θα το δεχτούν.
Το Ισραήλ είναι χώρα βαθιά διχασμένη, με σχεδόν το μισό του πληθυσμού να είναι προοδευτικό, ανοιχτό σε θέματα φύλου, φυλής, θρησκείας και φιλελεύθερο (κυρίως στο Τελ Αβίβ, τη Χάιφα και την ακτή), που επί 10 μήνες διαδηλώνει με μη βίαιο τρόπο κάθε Σάββατο βράδυ σε όλες τις πόλεις κατά της κυβερνητικής πολιτικής. Η πλειοψηφία, όμως, υποστηρίζει μια υπερεθνικιστική κυβέρνηση που ενσωματώνει υπερ-θρησκευτικές ομάδες (το 15% του πληθυσμού), οι περισσότερες από τις οποίες είναι εξτρεμιστικές και εθνικιστικές.
Το ακροδεξιό κόμμα «Εβραϊκή Δύναμη», που ζητάει την απέλαση «όλων των εχθρών του Ισραήλ», στις εκλογές του 2022 εξέλεξε 6 βουλευτές και ο αρχηγός του Μπεν Γκβιρ είναι Υπουργός Εθνικής Ασφαλείας. Ο ίδιος ήταν εχθρός των ειρηνευτικών συνομιλιών του Όσλο το 1995 και είχε βανδαλίσει το αυτοκίνητο του Γιτζάκ Ράμπιν, λίγο πριν τον δολοφονήσουν. Ανεξέλεγκτος, έχει κάνει πολλές εφόδους με την αστυνομία στο μεγάλο τζαμί Αλ Άκσα στην Ιερουσαλήμ, το ιερό μέρος των μουσουλμάνων, με στόχο να σταματήσει τη λειτουργία του.
Την ίδια στιγμή, οι Ισραηλινοί ζουν με τον διαρκή φόβο της ανατίναξης καθώς είναι στη δουλειά, στη διασκέδαση, στα κρεβάτια τους. Και πολλοί απαιτούν από την κυβέρνηση να προχωρήσει στην τελική επίθεση με περισσότερη βία εναντίον των Παλαιστινίων. Ήδη οι έποικοι κάνουν πογκρόμ, με μόνιμες επιθέσεις σε παλαιστινιακά χωριά της κατεχόμενης ζώνης. Και τον τελευταίο χρόνο, η πιο επιθετική, ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ κλιμάκωσε τη στρατιωτική κατοχή της με βίαιες εκδιώξεις και κατεδαφίσεις σπιτιών Παλαιστινίων ως «τιμωρία» ή εκφοβισμό, δολοφονίες, στρατιωτικές επιδρομές σε προσφυγικούς καταυλισμούς, πολιορκία και καθημερινή ταπείνωση. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι ισραηλινές δυνάμεις εισέβαλαν επανειλημμένα σε μουσουλμανικούς χώρους της Ιερουσαλήμ.
Την κυβέρνηση Νετανιάχου ενοποιεί η άποψη ότι Παλαιστινιακό ζήτημα δεν υπάρχει και οι τρομοκράτες πρέπει να εξοντωθούν. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ διαμήνυσε στους αμάχους της Λωρίδας της Γάζας «να φύγουν τώρα» γιατί ο θύλακας των δύο εκατομμυρίων κατοίκων θα ισοπεδωθεί. Δεν τον ενδιαφέρει προφανώς το αν μπορούν και πού πρέπει να πάνε.
Οι βομβαρδισμοί του Ισραήλ στη Γάζα χτυπούν νοσοκομεία, τζαμιά, πανεπιστήμια, δρόμους κ.λπ. και εφόσον δεν στοχεύουν σε στρατιωτικούς στόχους, προκαλούν εγκλήματα πολέμου. Βεβαίως, οι απειλές για «ισοπέδωση της Γάζας» και η απόρριψη κάθε προσπάθειας για διπλωματική λύση επικαλούνται το δικαίωμα της αυτοάμυνας βάσει του διεθνούς δικαίου. Δεν πρέπει να πλήττονται μη στρατιωτικοί στόχοι, να χρησιμοποιούνται άμαχοι ως «ανθρώπινες ασπίδες», να συλλαμβάνονται όμηροι και οι στρατιωτικοί αιχμάλωτοι να μην έχουν ανθρώπινη μεταχείριση. Ο μη σεβασμός των αρχών αυτών και από το Ισραήλ και από τη Χαμάς αποδεικνύουν ότι αδιαφορούν πλήρως και για τον ΟΗΕ, του οποίου ο ύπατος αρμοστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, δήλωσε: «Η επιβολή αποκλεισμών που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή αμάχων στερώντας τους βασικά αγαθά για την επιβίωσή τους απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο» ενώ «κάθε περιορισμός της κυκλοφορίας προσώπων και αγαθών με στόχο να επιβληθεί πολιορκία πρέπει να αιτιολογείται από στρατιωτική αναγκαιότητα, διαφορετικά συνιστά συλλογική τιμωρία».
Ποιον στόχο εξυπηρετούν αυτές οι απαράδεκτες πρακτικές; Γίνεται φανερό ότι επιδιώκουν τη νομιμοποίηση στη διεθνή κοινή γνώμη της κατοχής εδαφών στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Όχθη και να γίνει αποδεκτή η ισοπέδωση της Γάζας, ματαιώνοντας κάθε προοπτική δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους.
Ήδη, όμως, ο ισραηλινός στρατός μπαίνει σε μια πολύ δύσκολη περιοχή στη Γάζα, με υπόγεια τούνελ κ.λπ. γνωστά στη Χαμάς, και θα εγκλωβιστεί σε μάχες διαρκείας.
Πώς προέκυψε και τι επιδιώκει η Χαμάς
Γενιές τώρα οι περισσότεροι Εβραίοι και Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον με μίσος και καχυποψία. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν γνωρίσει ποτέ την ειρήνη. Καμία πλευρά δεν θέλει να υποχωρήσει, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε εσωτερικές συγκρούσεις και θα έδινε στον αντίπαλο την ευκαιρία να νικήσει. Και έτσι η βία συνεχίζει να αλληλοτροφοδοτείται σε έναν ατέρμονο κύκλο.
Μερικοί από τους Παλαιστίνιους που γεννήθηκαν σε καλύβες στους καταυλισμούς είναι ήδη 50 ετών. Οι νέοι μεγαλώνουν καταπιεσμένοι από την κατοχή, τη φτώχεια και την κακή εκπαίδευση και δεν βλέπουν κανένα μέλλον, ελπίδα και προοπτική. Το μίσος οξύνεται και πολλοί νέοι που ανατινάζονται με αυτοσχέδιες βόμβες, παρόλο που έχουν πάρει πτυχίο ή δίπλωμα ή έχουν κάνει σπουδές στο εξωτερικό, είναι οικογενειάρχες με παιδιά.
Δεν υπάρχει καμιά δικαιολόγηση αλλά υπάρχει ερμηνεία: οι Παλαιστίνιοι που επιτέθηκαν δολοφονικά την περασμένη βδομάδα, είχαν αποφασίσει ότι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν οποιοδήποτε τίμημα. Και συσπειρώνονται γύρω από τη Χαμάς, που έχει διακηρυγμένο στόχο την καταστροφή του Ισραήλ ως κράτους.
Μόνο που η πηγή όλου αυτού του φαύλου κύκλου της βίας είναι η πολιτική των ισραηλινών κυβερνήσεων. Και δεν είναι τυχαίο ότι αρκετοί θεωρούν τη Χαμάς ως το τερατώδες παιδί της.
Με την πολιτική «διαίρει και βασίλευε» στα Κατεχόμενα εδάφη, υποστήριξαν τους ισλαμιστές ενάντια στους κοσμικούς Παλαιστίνιους. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να συμβάλουν στο να μετατραπεί μια ομάδα περιθωριακών ισλαμιστών σε ένα μαχητικό στέλεχος του παλαιστινιακού πολιτικού Ισλάμ.
Ο Ισραηλινός στρατιωτικός κυβερνήτης στη Γάζα στις αρχές της δεκαετίας του 1980, στρατηγός Yitzhak Segev, έχει πει ότι βοήθησε στη χρηματοδότηση του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος ως «αντίβαρο» στους κοσμικούς, αριστερούς και αντιιμπεριαλιστές του «Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης», της «Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης» (PLO) και του κόμματος Αλ Φατάχ, με επικεφαλής τον Γιάσερ Αραφάτ. Ο ίδιος ο Αραφάτ χαρακτήρισε τη Χαμάς ως «ένα πλάσμα του Ισραήλ».
Όμως η Χαμάς, που ιδρύθηκε το 1987 ως πολιτικός βραχίονας των Αδελφών Μουσουλμάνων, ενίσχυσε την εικόνα της ως μόνου «μάχιμου» αντίπαλου του Ισραήλ ενώ ο Νετανιάχου συσπείρωσε την ισραηλινή κοινωνία γύρω από την πολιτική του. Εδώ και καιρό η Παλαιστινιακή Αρχή αδυνατεί να επιβληθεί στη Χαμάς, προτάσσοντας με σχέδιο τη διπλωματία και να διενεργήσει εκλογές.
Βέβαια, αφού η Χαμάς σκότωσε πολύ περισσότερους Ισραηλινούς αμάχους από οποιαδήποτε κοσμική παλαιστινιακή μαχητική ομάδα, η κυβέρνηση του Ισραήλ προσπάθησε να την εξουδετερώσει. Επιδιώκοντας την κλιμάκωση, ήδη έχει πολεμήσει με τη Χαμάς τρεις φορές -το 2009, το 2012 και το 2014- σκοτώνοντας περίπου 2.500 Παλαιστίνιους πολίτες στη Γάζα. Ανάμεσά τους και ο ιδρυτής της Χαμάς, Αχμέντ Γιασίν, που είχε υποσχεθεί να σταματήσει κάθε ένοπλη δράση κατά του Ισραήλ, αν αυτό αποδεχόταν τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967. Άνοιγμα της Χαμάς για υπό όρους αναγνώριση του Ισραήλ έγινε και το 2017 και την επόμενη χρονιά οργάνωσε μη βίαιη καμπάνια επιστροφής εκτοπισμένων, αλλά ο ισραηλινός στρατός σκότωνε επί μέρες πάνω 400 Παλαιστίνιους της Γάζας, που επιχειρούσαν να περάσουν τα σύνορα άοπλοι.
Τώρα η Χαμάς επανήλθε πιο βίαιη. Και δεν επιτέθηκε μόνο σε κατεχόμενα εδάφη ή σε εποίκους αλλά σε ένα φεστιβάλ και σε κιμπούτς. Και ενώ γνώριζε ότι τα αντίποινα του Ισραήλ θα είναι θηριώδη, δεν δίστασε να δημοσιοποιήσει σκηνές βαρβαρότητας απέναντι σε άμαχους και να παγώσει τη διεθνή κοινή γνώμη, σε μια στιγμή που η αλληλεγγύη με τον παλαιστινιακό λαό είναι απολύτως απαραίτητη.
Ήδη, μετά την επίθεση της Χαμάς, σχεδόν όλος ο δυτικός κόσμος βλέπει θετικά την ένοπλη απάντηση του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστίνιων της Γάζας, κάτι που σε καμία άλλη περίπτωση δε θα συνέβαινε.
Πρόκειται, λοιπόν, για σχεδιασμένη πρόκληση και μάλιστα την παραμονή της εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, που είχε έρθει σε επαφή με τη νόμιμη Παλαιστινιακή αρχή. Προφανής στόχος της το συνολικό μπλοκάρισμα των πρόσφατων συμφωνιών συνεργασίας του Ισραήλ με πολλές Αραβικές χώρες (Αίγυπτο, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, κ.ά.). Περιμένοντας μια απάντηση δυσανάλογα βίαιη, έχει σχεδιάζει ένα αντάρτικο διαρκείας και ελπίζει στην υποστήριξη του αραβικού κόσμου. Μόνο που μετά την ισοπέδωση των ανατολικών επαρχιών της Ουκρανίας από τη Ρωσία, είναι πιθανή και η ισοπέδωση των περιοχών των Παλαιστινίων.
Δεν πρόκειται για «μαχητές της ελευθερίας» αλλά για τη Τζιχάντ του ισλαμικού αντιεβραϊσμού και του ισωπεδοτικού αντισιωνισμού. Στην «ελεύθερη Παλαιστίνη» της δεν έχουν θέση οι Εβραίοι αλλά και οι ειρηνιστές και όσοι διαδήλωναν κατά του ακροδεξιού Μπεν Γβιρ. Και η εξίσωση ολόκληρου του πληθυσμού μιας χώρας με την κυβέρνησή του είναι μία αναπαραγωγή της ναζιστικής αρχής της συλλογικής ευθύνης, δολοφονική και αδιέξοδη.
Οι καθοδηγητές της Χαμάς και οι χρηματοδότες της από το Ιράν ή τη Συρία δεν έχουν καμιά αυθεντική αγωνία για την τύχη των παλαιστινιακών πληθυσμών. Και πρέπει να αποκαλυφθούν και να ακυρωθούν τα επιχειρηματικά, κρατικά ή άλλα σκοτεινά δίκτυα που τη στηρίζουν.
Το διεθνές πλαίσιο
Μένει να αποδειχτεί αν, εκτός από το μπλοκάρισμα της λύση των δύο κρατών και της συμμαχίας του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία, υπάρχει και ένα γεωπολιτικό παιχνίδι συμφερόντων ή σχέδια ανασύνταξης στη Μέση Ανατολή.
Η κλιμάκωση έχει αρχίσει να διαφαίνεται: όσοι χρηματοδότησαν και εξόπλισαν τη Χαμάς, παίζουν με την προοπτική μιας γενικής σύρραξης στην περιοχή. Το Ιράν κάνει πόλεμο δι’ αντιπροσώπων και δεν θα εμπλακεί φανερά γιατί σκέφτεται τα αντίποινα αλλά η Αλκάιντα καλεί για χτύπημα στόχων και η Ρωσία -ευτυχής για τη μετατόπιση του διεθνούς ενδιαφέροντος από τον πόλεμο στην Ουκρανία- εμφανίζεται ως υπερασπιστής των αμάχων στη Γάζα, όπως και η Κίνα. Οι ΗΠΑ, μετά την ανεξέλεγκτη στρατιωτική χρηματοδότηση, τη διπλωματική κάλυψη και τα δισεκατομμύρια δολάρια ιδιωτικού χρήματος, στέλνουν αεροπλανοφόρα στην ανατολική Μεσόγειο, δηλώνοντας ότι προσπαθούν να αποτρέψουν την εμπλοκή άλλων, όπως το Ιράν, η Συρία, ο Λίβανος. Η Τουρκία δια του Ερντογάν ξιφουλκεί κατά Αμερικανών και Ισραηλινών, εμφανιζόμενη ως έγκυρος υπερασπιστής των μουσουλμάνων. Και η ΕΕ περιορίζεται σε ανησυχία για κλιμάκωση της κρίσης, που θα οδηγήσει και σε αύξηση της τιμής των καυσίμων.
Στο σύνθετο και αλληλεξαρτώμενο διεθνές πλαίσιο, κάθε «τοπικός πόλεμος» είναι εν δυνάμει παγκόσμιος, μια τεράστια οικολογική απειλή και την ασφάλεια των ανθρώπων. Αλλά ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει.
