Μεγάλος κερδισμένος για πολλοστή φορά είναι οι ΗΠΑ, που βλέπουν μία – μία τις βιομηχανίες να περνούν τον Ατλαντικό!

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Ό,τι δεν πέτυχε η χρηματοπιστωτική βιομηχανία, ό,τι δεν κατάφερε η φυγή κεφαλαίων κι επενδύσεων εκτός Ευρώπης σε αναζήτηση φθηνού εργατικού κόστους, το καταφέρνει η ίδια η Ευρωπαϊκή  Ένωση: Ένα συντριπτικό πλήγμα στην βαριά βιομηχανία της ίδιας της γηραιάς ηπείρου!

Μάρτυρας είναι δεκάδες βαριές βιομηχανίες που είτε μεταφέρονται εκτός ΕΕ ή δίνουν εντολή στις θυγατρικές τους εκτός Ευρώπης να αυξήσουν την παραγωγή, την ίδια στιγμή που οι μηχανές στην ΕΕ παγώνουν ή μπαίνουν στο ρελαντί.

Η αιτία δεν είναι άλλη από την εκτίναξη του κόστους της ενέργειας, όπως προκλήθηκε από τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον της Ρωσίας. Κυρώσεις που μέχρι στιγμής δεν πλήττουν την ρωσική οικονομία ενώ έχουν γονατίσει τους λαούς και την ευρωπαϊκή βιομηχανία!

Μεγάλος κερδισμένος για πολλοστή φορά είναι οι ΗΠΑ, που βλέπουν μία – μία τις ευρωπαϊκές ή και αμερικανικές βιομηχανίες να περνούν τον Ατλαντικό!

Τα παραδείγματα των  ευρωπαϊκών βιομηχανιών που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο κόστος του φυσικού αερίου κι ευρύτερα της ενέργειας, είναι πάρα πολλά για να χαρακτηριστούν μεμονωμένα.

Σε Γαλλία και Γερμανία σβήνουν οι μηχανές

Στη Γαλλία, η δήλωση της πρωθυπουργού Ελίσαμπεθ Μπορν ότι «η δουλειά μας στοχεύει να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να μείνουν ανοιχτές» ακούστηκε σαν πρόκληση εν μέσω ενός ορυμαγδού δραματικών ανακοινώσεων εκ μέρους εμβληματικών βιομηχανιών.

Η βιομηχανία παραγωγής γυαλιού Duralex διέκοψε την παραγωγή της για πέντε μήνες, βάσει δημοσιεύματος της γαλλικής Le Monde στις 22 Σεπτεμβρίου και οι 250 εργαζόμενοι της θα τεθούν σε καθεστώς μερικής απασχόλησης και θα αμείβονται με το 95% του μισθού τους. Η βιομηχανία θα πληρώσει το 2022 για ενέργεια 12-13 εκ. ευρώ, όταν το 2021 πλήρωσε μόνο 2,5 εκ. Ως αποτέλεσμα το ενεργειακό κόστος θα κατατρώει στο εξής το 40% των εσόδων της, ξεπερνώντας ακόμη και το εργατικό, για πρώτη φορά στην ιστορία της.

Στο ίδιο αδιέξοδο έχει βρεθεί και η υαλουργία Arc France, που είναι παγκόσμιος ηγέτης του κλάδου. Το φυσικό αέριο συνήθιζε να αντιπροσωπεύει το 10% της τιμής ενός ποτηριού που κατασκευάζει η βιομηχανία. Τώρα αντιπροσωπεύει το 40%! Ο λογαριασμός της το 2022 αναμένεται να φτάσει τα 75 εκ. και θα είναι περίπου 4 φορές μεγαλύτερος από το 2021. Για να αντιμετωπίσει το αυξημένο κόστος που προκάλεσαν οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Arc France θα κλείσει τους 4 από τους 9 φούρνους της, ενώ στους 1.600 από τους 4.900 εργαζομένους της επέβαλε μερική απασχόληση και θα αμείβονται με το 84% του μισθού τους.

Η ArcelorMittal, δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο παραγωγής χάλυβα, μείωσε κάθετα την παραγωγή της στη Γαλλία, ενώ έκλεισε οριστικά το ένα από τα δύο εργοστάσια της στην Ευρώπη, στην  Βρέμη της Γερμανίας, στο τέλος Σεπτεμβρίου. Η απόφασή της μάλιστα, αιτιολογήθηκε μόνο κατά το ήμισυ στη βάση του αυξημένου ενεργειακού κόστους. Εξ ίσου σημαντικά επέδρασε στην απόφασή της το αυξημένο κόστος για δικαιώματα αγοράς ρύπων που έχει επιβάλει στην Ευρώπη το πανίσχυρο λόμπι της Πράσινης Μετάβασης.

Την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, ανακοινώθηκε επίσης το κλείσιμο του ενός εργοστασίου του ομίλου Bronze Alloys με έδρα την ανατολική Γαλλία, που απασχολούσε 32 εργαζόμενους.

Η πανδημία των λουκέτων λόγω των κυρώσεων στη Ρωσία δεν αφορά μόνο κλάδους έντασης ενέργειας όπως βιομηχανίες γυαλιού και χάλυβα. Η ένωση ΜΕΤΙ που εκπροσωπεί τις μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις στη Γαλλία, δήλωσε ότι πάνω από τις μισές μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων βιομηχανικές, κινδυνεύουν να αναγκαστούν να μειώσουν την δραστηριότητά τους αν οι τιμές στην ενέργεια δεν επιστρέψουν σε κανονικά επίπεδα, ενώ το 7% όπως δήλωσε θα αναγκαστεί να διακόψει την παραγωγή.

Ήδη, στην διυπουργική επιτροπή βιομηχανικών αναδιαρθρώσεων, που ως έργο έχει την εύρεση λύσεων σε βιομηχανίες που αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες, έχουν στοιβαχτεί περισσότεροι από 400 φάκελοι προερχόμενοι σχεδόν αποκλειστικά από βιομηχανίες έντασης ενέργειας, βάσει άλλου ρεπορτάζ της Le Monde στις 29 Οκτωβρίου.

Η έκρηξη των τιμών ενέργειας έχει προκαλέσει όχι μόνο αποβιομηχάνιση αλλά και δημοσιονομική αιμορραγία. Σε επίσκεψη που πραγματοποίησε ο γάλλος υπουργός Βιομηχανίας στο εργοστάσιο της Αλουμοβιομηχανίας της Δουνκέρκης, που καταναλώνει ενέργεια σε όρους ηλεκτρικού ίση με την πόλη της Μασσαλίας (!) κι είδε τον λογαριασμό της να αυξάνεται από 200 εκ. ευρώ σε 600 εκ., παρά την μείωση της παραγωγής της κατά 20%, της υποσχέθηκε οικονομική ενίσχυση από το κράτος 40-50 εκ. ευρώ. Ας μην ρωτήσουμε ποιος αργά ή γρήγορα θα κληθεί να πληρώσει τον λογαριασμό…

Στην Γερμανία, βάσει έρευνας που πραγματοποίησε η Ένωση Γερμανικών Επιμελητηρίων Βιομηχανίας κι Εμπορίου, 1 στις 6 βιομηχανικές επιχειρήσεις, από τις 3.500 που συμμετείχαν, δήλωσε αναγκασμένη να μειώσει την παραγωγή λόγω των υψηλών τιμών στην ενέργεια!

Η ανακοίνωση ωστόσο που πάγωσε όλη την Ευρώπη ήρθε από την Basf, η οποία είναι ο μεγαλύτερος όμιλος παραγωγής χημικών στον κόσμο, βάσει εσόδων. Η κορυφαία γερμανική χημική βιομηχανία ανακοίνωσε ότι συρρικνώνει οριστικά την δραστηριότητά της στην Ευρώπη, επειδή το υψηλό κόστος ενέργειας έχει κάνει την Ευρώπη μη ανταγωνιστική. Ενδεικτικά, ο λογαριασμός που πλήρωσε μόνο τους πρώτους 9 μήνες του έτους για τα εργοστάσια της στην Ευρώπη ήταν αυξημένος κατά 2,2 δισ. ευρώ!

Η Basf προχώρησε σε αυτές τις ανακοινώσεις μόλις έναν μήνα μετά το άνοιγμα μιας νέας μονάδας της στην Κίνα που στοίχισε 10 δισ. ευρώ! Δηλαδή, σχεδόν 5 φορές το επιπλέον κόστος των λογαριασμών ενέργειας που πλήρωσε στην Ευρώπη σε 9 μόλις μήνες. Ωστόσο, η αλλαγή πορείας της Basf, που την οδηγεί σε εξοικονομήσεις ύψους 1 δισ. ευρώ στα πεδία καινοτομίας και πληροφορικής, μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν. Ο διευθύνων σύμβουλος του κολοσσιαίου ομίλου, Μάρτιν Μπρουντερμύλερ, είχε προειδοποιήσει έγκαιρα, βάσει ρεπορτάζ των Financial Times στις 26 Οκτωβρίου, ότι ένα εμπάργκο στη Ρωσία θα βύθιζε την Γερμανία στην μεγαλύτερη κρίση της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως κι έγινε…

Μετοχή Basf

Αξίζει να αναφερθεί ότι η τιμή της μετοχής της Basf, από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας μέχρι σήμερα, έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας της: από 69 σε 46 ευρώ. Για όσους αγαπάνε τη στατιστική, την ίδια περίοδο κατά το ίδιο περίπου ποσοστό αυξήθηκε η συναλλαγματική ισοτιμία του ρουβλιού έναντι του ευρώ: από 0,012 ευρώ σε 0,016 ευρώ! Εντελώς τυχαία φυσικά…

Συναλλαγματική ισοτιμία ρουβλιού έναντι ευρώ

Η συρρίκνωση της παραγωγής αλουμινίου κι άλλων μετάλλων δεν είναι αποκλειστικά και μόνο γαλλο-γερμανικό φαινόμενο.

Στην Ιταλία, η ηγεσία της πανίσχυρης Confindustria έχει σημάνει συναγερμό γιατί διαπιστώνει ότι η μείωση των εξαγωγών ισοδυναμεί με μακροχρόνιες απώλειες μεριδίων αγοράς που χτίστηκαν στο πέρασμα πολλών χρόνων. Επιπλέον, τα κόστη διώχνουν την παραγωγή και από την Ιταλία. Στέλεχος βιομηχανίας χάλυβα περιέγραφε ως εξής στους Financial Times στις 19 Οκτωβρίου την κατάσταση με την παραγωγή χάλυβα που πουλιέται 800 ευρώ ο τόνος: «Η τιμή του αερίου από 40 ευρώ ο τόνος έχει αυξηθεί στα 400 ευρώ. Αν προσθέσουμε και το φόρο άνθρακα, τότε το συνολικό κόστος ενέργειας φτάνει τα 600 ευρώ. Είναι πιο απλό για εμάς να μεταφέρουμε την παραγωγή στην Ασία» δήλωνε στην βρετανική εφημερίδα.

Το πρόβλημα για την Ιταλία δεν αφορά μόνον την βαριά λεγόμενη, βιομηχανία. Αφορά επίσης και την ελαφριά, την βιομηχανία μόδας, που είναι ίσως η σπουδαιότερη εθνική βιομηχανία της γειτονικής χώρας. Βάσει ρεπορτάζ της Wall Street Journal στις 18 Οκτωβρίου, το ενεργειακό κόστος στις κλωστοϋφαντουργίες από 5% εκτινάχθηκε στο 25%, συνθλίβοντας τα περιθώρια κέρδους. Βιομήχανος κλωστοϋφαντουργίας από τη Βόρεια Ιταλία που μιλάει στην αμερικανική εφημερίδα διαμαρτύρεται ότι ο λογαριασμός ρεύματος τον Ιούλιο του ήρθε 660.000 ευρώ όταν τον Ιούλιο του προηγούμενου χρόνου είχε έρθει 90.000 ευρώ. «Ορισμένες μάρκες ήδη μετακινούν την παραγωγή τους σε άλλες χώρες, περιλαμβανομένης της Τουρκίας, όπου τα κόστη παραγωγής είναι χαμηλότερα, αντί να απορροφήσουν το επιπλέον κόστος σε χώρες όπως η Ιταλία, σύμφωνα με προμηθευτές. Η Ρωσία συνεχίζει να προμηθεύει την Τουρκία με πετρέλαιο και αέριο. Ο Ενρίκο Γκάτι, παραγωγός μαλλιού, που προμηθεύει Zara, H&M κι άλλες μάρκες, δηλώνει ότι οι παραγγελίες έχουν μειωθεί φέτος κατά 50% γι’ αυτόν και άλλες κλωστοϋφαντουργίες στην Τοσκάνη, που αποτελεί έναν σημαντικό κλωστοϋφαντουργικό κόμβο», ανέφερε στο ρεπορτάζ της η αμερικανική εφημερίδα, περιγράφοντας την υποβάθμιση που έχει δεχτεί όλη η ιταλική βιομηχανία!

Η ιταλική βιομηχανία πλήττεται παρότι η Ρώμη έχει δαπανήσει ως σήμερα τεράστια ποσά για να διασώσει την οικονομία από την ενεργειακή κρίση, παρότι το δημόσιο χρέος της φτάνει το 150% του ΑΕΠ. Ως σήμερα έχει δαπανήσει 59 δισ. ευρώ ή 3,3% του ΑΕΠ της, όταν Γερμανία και Γαλλία έχουν δαπανήσει 100 και 72 δισ. ευρώ αντίστοιχα ή 2,85 και 2,9% του ΑΕΠ τους.

Πλήγμα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση των μεταλλευτικών βιομηχανιών Eurométaux ανακοίνωσε ότι η παραγωγή αλουμινίου και ψευδαργύρου στην Ευρώπη μειώθηκε στο ήμισυ το πρώτο εξάμηνο του έτους. Το πρόβλημα επίσης είναι ότι αυτά ακριβώς τα υλικά τα χρειάζεται τώρα περισσότερο από ποτέ η Ευρώπη, επειδή χρησιμοποιούνται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που υποτίθεται θα υποκαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έτσι κατάφερε να περιέλθει σε πλήρες αδιέξοδο: Με το εμπάργκο στην Ρωσία, δεν αποκόπηκε μόνο από τα ενεργειακά αγαθά της Ρωσίας, αλλά ταυτόχρονα ή εξαφάνισε από την Ευρώπη ή έκανε πανάκριβες τις πρώτες ύλες που θα εξασφάλιζαν την ενεργειακή της αυτονομία…

Η λίστα των παραδειγμάτων από βιομηχανίες και κλάδους της ΕΕ που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στο ενεργειακό κόστος είναι χωρίς τέλος κι επιβεβαιώνουν ότι οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ρωσίας συνέτριψαν την ευρωπαϊκή βιομηχανία! Βιομηχανίες από κλάδους αλουμινίου, γυαλιού, λιπασμάτων, χαρτιού, αυτοκινήτων κ.α. μείωσαν την παραγωγή ή την έστειλαν εκτός Ευρώπης προκαλώντας στην Ευρώπη ανεργία, φτωχοποίηση και δημοσιονομικά ελλείμματα!

Το πλήγμα στην Ευρώπη δεν θα ήταν τόσο βαρύ αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ταυτόχρονα δεν μετέρχονταν όλων των μέσων που διαθέτουν ώστε να γίνουν πιο ελκυστικές στο ευρωπαϊκό κεφάλαιο. Δύο ήταν τα εργαλεία που χρησιμοποίησε η Ουάσιγκτον για να μετατρέψει την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης επίσης σε βιομηχανική.

Το πρώτο εργαλείο, που ανακοινώθηκε τον Οκτώβριο, ήταν κίνητρα προς την πράσινη βιομηχανία για να επενδύσει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και τεχνολογίες χαμηλών ή μηδενικών ρύπων. Ως αποτέλεσμα, η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen προκειμένου να ωφεληθεί των φοροαπαλλαγών ανακοίνωσε επένδυση 800 εκ. στο Τένεσι των ΗΠΑ όπου θα παράγει μαζικά το ηλεκτρικό μοντέλο ID.4

Εξ αιτίας των κινήτρων που εξήγγειλαν οι ΗΠΑ, η αμερικανική Tesla ματαίωσε την επένδυση στην Γερμανία για την παραγωγή μπαταριών. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε μια γιγαντιαία επένδυση από 5 ως 8 δισ. ευρώ, που τελικά παραπέμφθηκε για το απώτερο μέλλον…

Το φονικό όπλο ωστόσο των ΗΠΑ είναι η άφθονη και φθηνή ενέργεια που διαθέτουν, την οποία κρατούν για την οικονομία τους …μόνον. Οι Αμερικανοί αφού ώθησαν τους Ευρωπαίους να κηρύξουν ανένδοτο πόλεμο κατά της Ρωσίας, εξαγγέλλοντας ως τώρα οκτώ κύματα κυρώσεων (επειδή βλέπετε δεν αρκούσε το πρώτο πακέτο για να πειστούν πόσο άσφαιρα κι αυτοκαταστροφικά είναι τα μέτρα), αντί για την αλληλεγγύη που υπόσχονταν ενάντια στην «αυτοκρατορία του κακού» άφησαν τους Ευρωπαίους μόνους τους.

Τιμή φυσικού αερίου

Στο διάγραμμα φαίνεται πώς αν από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και μετά η ενεργοβόρα παραγωγή στην Ευρώπη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ ήταν απλώς καθαρή ζημιά, η παραγωγή στην Ευρώπη από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 έγινε τιμωρία και από το 2022 μετατράπηκε σε μια ηρωική υπόθεση για εξ ορισμού χαμένους.

Η δε πτώση της τιμής του φυσικού αερίου τον τελευταίο μήνα, λόγω υψηλής για την εποχή θερμοκρασίας και της πλήρωσης των δεξαμενών, είναι κενό γράμμα για τρεις λόγους.

Αρχικά επειδή δεν πρόκειται να κρατήσει. Τα μελλοντικά συμβόλαια προβλέπουν ξανά άνοδο στην τιμή του φυσικού αερίου, ενώ όλες οι προβλέψεις συντείνουν ότι αυτές οι εξωφρενικές τιμές θα φτάσουν τουλάχιστον μέχρι το 2024.

Δεύτερο, επειδή ακόμη και στο σημερινό επίπεδο οι τιμές του αερίου είναι διπλάσιες από τις περυσινές.

Τρίτο, η πτώση της τιμής του φυσικού αερίου συχνά δεν σημαίνει τίποτε, επειδή όπως αποκάλυψε το Reuters στις ακτές της Ιβηρικής χερσονήσου  περιμένουν στη σειρά πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που απέπλευσαν από τις ΗΠΑ, περιμένοντας την άνοδο των τιμών! «Αν έστω κι ένα πλοίο που βρίσκεται αρόδο ξεφορτώσει το φορτίο του, τότε η τιμή αμέσως θα καταρρεύσει επηρεάζοντας τα άλλα πλοία στη σειρά κι αυτό το ντόμινο είναι πολύ επώδυνο με όρους κόστους ευκαιρίας», δήλωσε μια πηγή στο διεθνές πρακτορείο ειδήσεων! Αποκαλύφθηκε έτσι ότι δεν είναι η έλλειψη φυσικού  αερίου που έχει προκαλέσει την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, οδηγώντας σε αποβιομηχάνιση, αλλά οι νόμοι του κέρδους, του αμερικανικού κέρδους.

Οι ίδιοι νόμοι οδήγησαν προ εβδομάδων το αμερικανικό φυσικό αέριο να πωλείται σε αρνητικές τιμές και συγκεκριμένα 2,25 δολ. ανά εκ. BTU, πλήρωναν δηλαδή οι παραγωγοί τους καταναλωτές χονδρικής να το αγοράσουν (!) την ίδια μέρα που στην Ευρώπη πουλιόταν 28 δολ.! «Βασικά έχεις υπερβολικά πολύ παραγωγή και δεν έχεις αρκετές λεωφόρους να το βγάλεις έξω», δήλωνε αναλυτής στη βρετανική εφημερίδα. Ξέρουμε ωστόσο ότι ακόμη κι όταν βρίσκονται οι ανοιχτές λεωφόροι προτιμούν να περιμένουν αρόδο, μέχρι να ανέβουν οι τιμές…

Το μαρτύριο της σταγόνας του υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη υποβλήθηκε κατόπιν καθαρής κυβερνητικής εντολής από την Ουάσιγκτον, με το πρόσχημα των ενδιάμεσων εκλογών. Αν ωστόσο αυτή ήταν η αιτία, δηλαδή πράγματι η Ουάσιγκτον θέλει να στηρίξει την Ευρώπη αλλά έθεσε σε προτεραιότητα τη νίκη των Δημοκρατικών στις ενδιάμεσες εκλογές και γι’ αυτό το λόγο πρόκρινε τα φθηνά καύσιμα για τους Αμερικανούς, τότε η σχετική εντολή «Πρώτα η Αμερική» παύει να ισχύει στις 9 Νοεμβρίου κι από εκείνη την ημέρα θα πλημμυρίσουμε με υγροποιημένο αέριο! Εδώ θα είμαστε και θα δούμε…

Αυτό που ωστόσο δεν επιδέχεται αμφισβήτησης είναι ότι το 2022 και ιδιαίτερα οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας εξελίχθηκε σε έτος σταθμός για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η οποία δέχτηκε εξ οικείων μάλιστα τα πιο φαρμακερά βέλη. Κλάδοι αιχμής – παγκόσμιοι ηγέτες, φεύγουν άρον – άρον από την Ευρώπη προς την Ασία και τις ΗΠΑ για να αποφύγουν την χρεοκοπία. Και πίσω τους αφήνουν ανεργία ή ελαστικές σχέσεις εργασίας ή και τα δύο στο πιο εξειδικευμένο μάλιστα τμήμα της εργατικής τάξης, φτωχοποίηση και δημοσιονομικά ελλείματα.

Ένας άθλος για την Ουάσιγκτον!