Ο πόλεμος στην Ουκρανία ξέσπασε πριν 100 μέρες σοκάροντας τους λαούς της Ευρώπης. Δηλώσεις, κυρώσεις και υπόγειες απειλές κάναν την προσπάθεια τους για επίδειξη «ανθρωπιάς» από τους ηγέτες των κρατών-μελών της ΕΕ προς την επερχόμενη καταστροφή της Ουκρανίας αλλά και την καταστολή της δημοκρατίας και της ελευθερίας για τις Ρωσίδες και τους Ρώσους πολίτες που δεν ήθελαν αυτόν το πόλεμο.
Μετά από 100 μέρες ο απολογισμός της καταστροφής είναι τεράστιος, όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε πόλεμο.
Νεκροί, παιδιά ζωντανά που παλεύουν με τις σειρήνες, αντιρρησίες συνείδησης και ακτιβιστές, ακτιβίστριες και διεμφυλικοί εξαφανισμένοι.
Όλα τα κράτη της Ευρώπης βρίσκονται σε μια «δικαιολογημένα» αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση, έχοντας ως πρόφαση την κατάπτυστη εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία. Στέλνουν στρατιωτικό υλικό – ακόμα και κρυφά από τους πολίτες – όπως συνέβη και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Άλλος ένας πόλεμος για γεωπολιτικά συμφέροντα που ισοπεδώνει μία χώρα γιατί έτυχε να βρίσκεται σε «πλούσιο» έδαφος και υπέδαφος. Και αυτοί που θα μπορούσαν να επέμβουν και να ζητήσουν τη διπλωματία της ειρήνης σκηνοθετούν εις βάρος της ανθρώπινης ζωής.
Παραθέτω ένα απόσπασμα από το Πέμπτο γράμμα στους φίλους μου του Σίλο (Γράμματα στους φίλους μου, εκδόσεις Μονοπάτι), δίνοντας την ευκαιρία να στοχαστούμε γύρω από το πώς θα απαντούσαμε εμείς σήμερα στην παρακάτω ερώτηση.
Τι θα κάνουμε με τη ζωή μας;
Δεν μπορούμε να θέσουμε αυτή την ερώτηση αφηρημένα αλλά σε σχέση με την κατάσταση στην οποία ζούμε και τις συνθήκες στις οποίες θέλουμε να ζήσουμε. Αρχικά, βρισκόμαστε σε μια κοινωνία και σε σχέση με άλλα άτομα και, κατά συνέπεια, το πεπρωμένο μας σχετίζεται με το πεπρωμένο των άλλων. Αν πιστεύουμε ότι όλα είναι καλά στο παρόν και το ατομικό και κοινωνικό μέλλον που διαβλέπουμε μας φαίνεται κατάλληλο, δεν μένει τίποτα άλλο παρά να συνεχίσουμε, ίσως με μερικές διορθώσεις, αλλά στην ίδια κατεύθυνση. Αντίθετα, αν σκεφτόμαστε ότι ζούμε σε μια βίαιη κοινωνία, άνιση και άδικη, τραυματισμένη από προοδευτικές κρίσεις που αντιστοιχούν σε μια ιλιγγιώδη αλλαγή στον κόσμο, αμέσως βλέπουμε την αναγκαιότητα βαθιών ατομικών και κοινωνικών μετατροπών.
Η σφαιρική κρίση μας επηρεάζει και μας παρασύρει, χάνουμε σταθερές αναφορές και γίνεται κάθε φορά πιο δύσκολο να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. Το πιο σοβαρό είναι ότι δεν μπορούμε να φέρουμε σε πέρας μια δράση αλλαγής με συνοχή γιατί οι παλιές μορφές αγώνα έχουν αποτύχει και γιατί η αποσύνθεση του κοινωνικού πλέγματος εμποδίζει την κινητοποίηση σημαντικών ανθρώπινων ομάδων. Φυσικά, μας συμβαίνει ό,τι συμβαίνει σε όλα τα άτομα που υφίστανται τις σημερινές δυσκολίες και διαισθάνονται την επιδείνωση των συνθηκών. Κανείς δε μπορεί, ούτε θέλει, να κινησει πράξεις καταδικασμένες ν’ αποτύχουν και, ταυτόχρονα, κανείς δε μπορεί να συνεχίσει έτσι. Και το χειρότερο είναι ότι μ’αυτή την απραξία μας αφήνουμε ελεύθερο το δρόμο για μεγαλύτερες ανισότητες και αδικίες.
