Από το Παρατηρητήριο των Βραβείων Νόμπελ Ειρήνης.

 

Αξιότιμοι πρωθυπουργοί των πέντε σκανδιναβικών χωρών, Μαγκνταλένα Άντερσον, Μέτε Φρέντριξεν, Κατρίν Γιακομπσντότιρ, Σάννα Μάριν και Γιόνας Γκαχρ Στούρε.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δείχνει για άλλη μια φορά ότι ο κόσμος μοιάζει με μια πόλη με βίαιες συμμορίες να περιφέρονται συνεχώς στους δρόμους, να λεηλατούν και να πολεμούν με φορτία βαρέων όπλων. Κανείς δεν θα νιώσει ποτέ ασφαλής σε μια τέτοια πόλη. Το ίδιο ισχύει και σε διεθνές επίπεδο. Κανένα όπλο δεν μπορεί να μας προσφέρει ασφάλεια. Καμία χώρα δεν θα είναι ασφαλής μέχρι και οι γειτονικές χώρες να αισθάνονται ασφαλείς. Το σημερινό διεθνές σύστημα είναι διαλυμένο. Για να αποφύγουμε μελλοντικούς πολέμους χρειαζόμαστε βαθιές μεταρρυθμίσεις.

Για άλλη μια φορά, τώρα στην Ουκρανία, είδαμε ότι τα όπλα δεν μπορούν να αποτρέψουν τον πόλεμο. Δεν πρέπει, τελώντας σε κατάσταση σοκ, να επεκτείνουμε ή να παρατείνουμε τις μιλιταριστικές παραγγελίες που εγγυώνται τη συνέχιση των πολέμων και, στην πυρηνική εποχή, τον διαρκή κίνδυνο αφανισμού. Η σύστασή μας είναι οι πέντε σκανδιναβικές χώρες να αναλάβουν από κοινού την πρωτοβουλία να ενεργοποιήσουν τους στόχους του ΟΗΕ για παγκόσμια δημοκρατία και συλλογική ασφάλεια. Σε έναν ανανεωμένο ΟΗΕ, τα έθνη-μέλη θα πρέπει να ενεργούν σε πιστή συνεργασία και να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον καταστατικό τους χάρτη. Ένα πολύ ελπιδοφόρο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση ήταν το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης για τον περιορισμό του βέτο του Συμβουλίου Ασφαλείας, που πραγματοποιήθηκε στις 29 Απριλίου 2022.

Ένα φως στις αδιέξοδες διαπραγματεύσεις μπορεί να είναι μια σημαντική αλλαγή προοπτικής ή σκηνικού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ κάλεσε για έναν αγώνα αφοπλισμού και ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει επανειλημμένα προτείνει μια διεθνή τάξη βασισμένη στο νόμο, μας φαίνεται ότι ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να επιτευχθεί με το να γίνει μέρος του τερματισμού του ευρύτερου, γεωπολιτικού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας.

Ο φόβος για την επέκταση των ΗΠΑ δεν δικαιολογεί, σε καμία περίπτωση, την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και όμως, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι οι ΗΠΑ, με 40% του παγκόσμιου στρατιωτικού προϋπολογισμού και 97% των στρατιωτικών βάσεων στο εξωτερικό, φαίνεται να επιδιώκουν μεγαλύτερη επιρροή. Οι σκανδιναβικές χώρες θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά αν τέσσερις αμερικανικές βάσεις (Νορβηγία), η ένταξη στο ΝΑΤΟ (Φινλανδία, Σουηδία), η περαιτέρω αγορά όπλων (προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται όλες οι χώρες μας), θα βελτιώσουν την ασφάλειά μας. Μόλις πριν από ένα χρόνο ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ επιτέθηκε στο Κογκρέσο. Η δύναμη της πιεστικής διπλωματίας των ΗΠΑ φθίνει. Είναι επιτακτική ανάγκη να αφιερώσουμε τον απαραίτητο χρόνο για να αξιολογήσουμε διεξοδικά την κατάσταση στον αναπτυσσόμενο κόσμο και τη νομιμότητα και τους κινδύνους της λήψης μη αναστρέψιμων μέτρων για την αύξηση της ισχύος των ΗΠΑ.

Αντιμέτωπη με ένα ρεύμα παγκόσμιων κρίσεων, η ανθρωπότητα δεν μπορεί πλέον να αντέξει πολέμους.

Πρέπει να συνεργαστούμε, να οικοδομήσουμε αλληλεγγύη και εμπιστοσύνη με αποτελεσματική, κοινή εφαρμογή του διεθνούς δικαίου. Αντί για συνενοχή σε μελλοντικά εγκλήματα πολέμου, πόσο πιο δελεαστικό θα ήταν να σχεδιάσουμε μια σκανδιναβική πρωτοβουλία για την υλοποίηση των διατάξεων του Χάρτη του ΟΗΕ για τη συλλογική ασφάλεια;

Οι σκανδιναβικές χώρες απολαμβάνουν εμπιστοσύνη και αξιοπιστία στον κόσμο. Βρίσκονται σε ιδιαίτερα καλή θέση για μια πρωτοβουλία που θα ενδυναμώσει το Συμβούλιο Ασφαλείας και θα του επιτρέψει να εκπληρώσει την ευθύνη του για τη διατήρηση της ειρήνης. Αυτό θα απαιτήσει από τα έθνη να μεταβιβάσουν ένα μέρος της κυριαρχίας τους, κάτι για το οποίο η Νορβηγία και η Δανία έχουν ήδη προετοιμαστεί.[1]

Αντί για περισσότερο ΝΑΤΟ, ο κόσμος χρειάζεται επειγόντως να ενωθεί πέρα από όλα τα σύνορα, τις εθνοτικές και θρησκευτικές διαιρέσεις, τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα, για να ανοικοδομήσει, να ενδυναμώσει και να επαναπροσδιορίσει τα Ηνωμένα Έθνη, να οικοδομήσει την ειρήνη και να ανακατανείμει τις δαπάνες για τον πόλεμο ώστε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των ανθρώπων και της φύσης.

Με ευλαβικούς χαιρετισμούς.

Παρατηρητήριο του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης
Fredrik S. Heffermehl, Όσλο

Συμφωνούμε στην ουσία και θα καλωσορίζαμε μια σκανδιναβική ειρηνευτική πρωτοβουλία:

Richard Falk, Σάντα Μπάρμπαρα
Bruce Kent, Λονδίνο
Tomas Magnusson, Γκέτεμποργκ
Mairead Maguire, Μπέλφαστ
Klaus Schlichtmann, Τόκιο
Hans Christof von Sponeck,
David Swanson, Βιρτζίνια
Jan Öberg, Λουντ
Alfred de Zayas, Γενεύη

 

[1] Δύο από τις σκανδιναβικές χώρες έχουν ήδη διατάξεις που επιτρέπουν τέτοιες μεταβιβάσεις εξουσίας στα συντάγματά τους, η Δανία (§ 20) και η Νορβηγία (§ 115). Παρόμοιες διατάξεις έχουν επίσης υιοθετηθεί από την Αυστρία (§ 9), το Βέλγιο (§ 25), τη Γερμανία (§ 24), την Ελλάδα (§ 28), την Ιταλία (§ 11), την Πορτογαλία (§ 7), την Ισπανία (§ 93). Στην Ασία: Ινδία (§ 51) και Ιαπωνία (§ 9).