Η «φυσική» πεποίθηση

Η ιδέα ή η πεποίθηση ότι η νεολαία είναι το μέλλον είναι κοινωνικά αποδεκτή.

Κατ ‘αρχήν, φαίνεται να έχει μια κάποια λογική: είναι συνηθισμένο να πιστεύουμε ότι, αν όλα γίνουν ακολουθώντας τους βιολογικούς ρυθμούς, η σημερινή νεολαία θα ωριμάσει σε λίγα χρόνια, ενώ αυτοί που σήμερα βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας θα μεγαλώσουν και θα αποτραβηχτούν ως “τρίτη ηλικία”.

Μέχρι στιγμής όλα φαίνονται συνεκτικά, ωστόσο, η κυρίαρχη πεποίθηση έχει περισσότερες αναγνώσεις από την απλή βιολογική σειρά, πολύ λογικό άλλωστε εφόσον μιλάμε για ανθρώπους.

Το να είσαι νέος πριν από 20 χρόνια υπονοούσε κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που σήμαινε πριν από 10 χρόνια και, φυσικά, από αυτό που σημαίνει να είσαι νέος σήμερα.

 

Ο ανθρώπινος και φυσικός κόσμος

Ο ανθρώπινος κόσμος με τον φυσικό κόσμο δεν είναι ίδιοι. Μας το δείχνουν αυτό οι φυσικές καταστροφές, οι ένοπλες συγκρούσεις και οι οικονομικοί πόλεμοι: οι κοινωνικές διαφορές είναι εμφανείς από τα χάσματα μεταξύ ηπείρων, μεταξύ χωρών και μεταξύ γενεών.

Είναι σαφές ότι η πολυπλοκότητα που έφερε τη συνολική σύνδεση όλων των σημείων του πλανήτη, σωματικά και εικονικά, σήμαινε ότι τα έθιμα, οι πεποιθήσεις, η τέχνη, ο ελεύθερος χρόνος, οι κρίσεις… με λίγα λόγια, οι τρόποι που επιχειρούμε να εντοπίσουμε το νόημα της ζωής, αναμειγνύονται. Αυτό οδηγεί σε νέες προσεγγίσεις και αναπροσαρμογές που θέτουν υπό αμφισβήτηση όλα όσα πιστεύαμε μέχρι τώρα, σχετικά με την ανθρώπινη ζωή στον πλανήτη.

Η πανδημία σήμανε μια κρίσιμη κατάσταση για ολόκληρη την ανθρωπότητα, καθιστώντας σαφές ότι συγκεκριμένα προβλήματα που έρχονται από εδώ και πέρα θα αφορούν όλους τους ανθρώπους, χωρίς να έχει μεγάλη σημασία σε ποιο σημείο του πλανήτη ζούμε, ανεξάρτητα με το τι πιστεύουμε. Στην πραγματικότητα ήταν πάντα έτσι, απλά τώρα είναι κάπως περισσότερο σαφές.

 

Να είσαι το παρόν

Η σημερινή νεολαία, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, θέλει επίσης να είναι το παρόν και να συμμετάσχει στην κατασκευή. Δεν θέλει να περιμένει εκείνο το μέλλον που υπόσχονται, γιατί ξέρει ότι ούτως ή άλλως αυτό είναι ψέμα και ότι όλα θα έχουν αλλάξει ξανά, χωρίς τη συμμετοχή της. Και τότε επίσης δεν θα είναι πλέον νεολαία.

Η νεολαία δεν αποστρέφεται τη δουλειά και την προσπάθεια δεν αποφεύγει την ευθύνη αν της δοθεί και πάντα αναλαμβάνει ρόλο αλλαγής έχοντας ως σύμμαχο την ορμή της νιότης.

 

Σενάρια ζωής

Αυτό το οικονομικό σύστημα, το σύστυμα των πεποιθήσεων, της κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης, τοποθετεί τη νεολαία σε μελλοντικό χρόνο για να την εμποδίσει και να την ελέγξει. “Όταν πήξει το μυαλό σας”, λένε.

Αυτό το σύστημα μοίρασε σενάρια ζωής στους νέους, ανάλογα με την κοινωνική τάξη, το φύλο, τη θέση στον κόσμο, έτσι ώστε να τα ακολουθήσουν και να διαπρέψουν. Κανένα από αυτά τα σενάρια όμως δεν τους είναι χρήσιμο τώρα, γιατί ο κόσμος του τότε με το σήμερα δεν είναι πια ο ίδιος! «Πρέπει να αναζητήσεις τη ζωή σου και να χρησιμοποιήσεις τη φαντασία σου», λένε επιπλέον.

Χρησιμοποιώντας λόγια της Bárbara Ehrenreich: “… όταν πιστεύεις στον εαυτό σου, όλα γύρω σου αλλάζουν. Έχεις τη δύναμη να μετατρέψεις το αρνητικό σε θετικό! ”  Όλες αυτές οι φράσεις συνιστούν την καρικατούρα του θετικισμού που περιβάλλει τον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό” – Χαμόγελο ή θάνατος, είναι η παγίδα της θετικής σκέψης. Ένας θετικισμός που δεν μπορεί να απαντήσει στο γιατί η αυτοκτονία είναι ήδη παγκόσμια η δεύτερη αιτία θανάτου στα άτομα ηλικίας 15 έως 29 ετών.

 

Η χρησιμότητα της νεολαίας

Ωστόσο, φυσικά υπάρχουν στιγμές για αυτό το σύστημα που θέλει τη νεολαία παρούσα: όταν πρόκειται για τις εκλογές. Όταν χρειάζεται φθηνό (ακόμη και δωρεάν) εργατικό δυναμικό. Όταν προσπαθεί να ανανεώσει το “χαρτοφυλάκιο πελατών” ή να ανοίξει “εμπορικές θέσεις”. Το να είσαι νέος ορισμένες φορές πουλάει. Και για ορισμένα προϊόντα ο νέος μπορεί να είναι ιδανικός αγοραστής.

 

Το βασικό άνευ όρων εισόδημα είναι παρόν

Όταν κάποιος έχει εξασφαλίσει άνευ όρων τη βασική του διαβίωση και χωρίς φόβο ότι αυτό μπορεί να αλλάξει, είναι σε θέση να αναλάβει ευθύνες για τον εαυτό του και την υπόλοιπη κοινωνία. Και αυτό ακριβώς ζητά η νεολαία: να είναι ανεξάρτητη και υπεύθυνη για τη δική της ζωή στο εξής, στο παρόν και όχι στο μέλλον.

Το άνευ όρων βασικό εισόδημα προδιαθέτει τον καθένα να αντιμετωπίσει την κατάστασή του με πολύ διαφορετικό τρόπο και σε καλύτερες συνθήκες και σίγουρα πολλά θέματα που βασανίζουν τις νέες και τους νέους, θα πάνε στα σκουπίδια.

Η «κουλτούρα της προσπάθειας» είναι μια παγίδα γιατί δεν εγγυάται ότι η προσπάθεια θα ανταμειφθεί ακόμα και αν το σενάριο ακολουθηθεί στο ακέραιο. Στην πραγματικότητα, είναι ο τρόπος να λυγίσουμε όσους θέλουν να εκπληρώσουν τις φιλοδοξίες τους, μέχρι να τις εγκαταλείψουν και να αποδεχτούν το από πού προέρχονται και τι υπαγορεύει το σύστημα γι’ αυτούς.

Το άνευ όρων βασικό εισόδημα τοποθετεί ένα σχετικά κοινό σημείο εκκίνησης αυτόματα για όλες τις γενιές. Με το βασικό εισόδημα η νεολαία ούτε δέχεται να υποτιμηθεί ούτε να αναβάλει τα όνειρά της.

 

Βρισκόμαστε σε κατάσταση επείγοντος

Είμαστε σε εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη και θα πάμε μπροστά μόνο αν το αναγνωρίσουμε.

Σε αυτή τη χρονική στιγμή δεν φτάνει μόνο η βοήθεια, χρειάζεται και η σύγκλιση προθέσεων για την κατασκευή ενός άλλου πολύ πιο εξανθρωπισμένου κόσμου, όπου το παρόν και το μέλλον των ανθρώπων θα είναι απαραίτητη κεντρική αξία.

Όλες οι γενιές ζουν στο παρόν και μοιράζονται τον ίδιο χώρο και χρόνο. Στη νέα γενιά όμως δεν επιτρέπεται να συμμετέχει, να αποφασίζει ή να συνεισφέρει με τον ίδιο τρόπο. Στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναβάλουμε την ενσωμάτωση νέων δυνάμεων και ελπίδων. Βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο το μέλλον όλων μας. Χρειαζόμαστε τη νεολαία τώρα, όχι αργότερα. Το ζητούν και οι ίδιες οι νέες και οι νέοι. Ας μην τους εμποδίζουμε!

Η εφαρμογή του βασικού εισοδήματος άνευ όρων σημαίνει ότι οι νέοι/ες μπορούν να σκεφτούν το μέλλον τους από το παρόν, από το σημείο όπου ήδη βρίσκονται.