Στις 27 Μαΐου ολοκληρώθηκε η διαδικτυακή ανοιχτή διαβούλευση του νέου σχεδίου νόμου που επιθυμεί να φέρει η κυβέρνηση προς ψήφιση στη Βουλή. Ήδη ξεκίνησαν οι πρώτες αντιδράσεις με πορεία από το ΚΚΕ την περασμένη εβδομάδα, ενώ σήμερα η ΓΣΕΕ εξαγγέλλει 24ωρη απεργιακή κινητοποίηση, την Πέμπτη 10 Ιουνίου, στην οποία μάλιστα θα κατέβει και η ΑΔΕΔΥ. Μιλήσαμε με τον Δημήτρη Καραγεωργόπουλο, γραμματέα Τύπου και δημοσίων σχέσεων της ΓΣΕΕ και μας εξήγησε την οπτική της Συνομοσπονδίας.
Συνέντευξη στην Μαριανέλλα Κλώκα.
Πείτε μας κύριε Καραγεωργόπουλε ποια είναι τα πιο ακανθώδη ζητήματα που βλέπετε στο εργασιακό νομοσχέδιο της κυβέρνησης;
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, κατά την άποψη της ΓΣΕΕ, εμπεριέχει νομικές κατασκευές και επικίνδυνες για τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες ιδεολογικές ακροβασίες, όπως παραδείγματος χάριν η ατομική διευθέτηση του χρόνου εργασίας, που ουδόλως σχετίζεται με τη γνωστή διευθέτηση σε όλους μας που γίνεται για να εξυπηρετηθούν κάποιες πρόσκαιρες ή εποχικές ανάγκες των επιχειρήσεων. Με φερετζέ τη συμφιλίωση της οικογενειακής με την επαγγελματική ζωή η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εργασίας επιχειρούν μια οριζόντια διάνοιξη ενός σκοτεινού τούνελ, που θα μετατρέψει σε κόλαση τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα και ειδικά του αμιγώς σκληρού ιδιωτικού τομέα. Προβλέπει ότι με ατομική συμφωνία εργοδότες και εργαζόμενοι υποτίθεται ότι θα συμφωνούν εργασία, υπερβάλλουσα απλήρωτη εργασία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο ευάλωτος κρίκος σε αυτή την σχέση είναι ο εργαζόμενος, ο οποίος δεν μπορεί να διαπραγματευτεί ατομικά, γιατί ο εργοδότης έχει το δικαίωμα στην καταγγελία της σύμβασης, το οποίο μπορεί να το ασκήσει ανά πάσα στιγμή.
Από την άλλη στην πιο κρίσιμη περίοδο για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα όπου οι μεταπανδημικές απαιτήσεις για ελέγχους στην αγορά εργασίας είναι αυξημένες και η παραβατικότητα χτυπά κόκκινο σε κάθε εργασιακό χώρο, όπως και να το κάνουμε, αντί να στελεχώσουμε και να θωρακίσουμε το Σώμα της Επιθεώρησης Εργασίας, προωθούνται διατάξεις που θα το μετασχηματίσουν σε υποτιθέμενη ανεξάρτητη αρχή. Σε μια περίοδο που το Υπουργείο Εργασίας, επιβάλλεται στο πλαίσιο της πολιτικής του ευθύνης, να χαράξει στρατηγικές ελέγχων, να αποτελέσει το Σώμα στενή επιτελική δομή του Υπουργείου και η πολιτική ηγεσία να έχει την ευθύνη για το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, αυτό μετασχηματίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ανεξάρτητη αρχή. Με τον τρόπο αυτό στην πραγματικότητα δεν θα είναι ανεξάρτητη αρχή το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το έχουμε δει με άλλες ανεξάρτητες αρχές στη χώρα μας. Υπουργείο και η Κυβέρνηση θα απεκδυθούν των πολιτικών τους ευθυνών για τη νέα εργασιακή δυστοπία που διαμορφώνει η πανδημική κρίση και η εργοδοτική αυθαιρεσία σε κάθε χώρο εργασίας.
Αυξάνεται το πλαφόν των νομίμων υπερωριών, οι εργαζόμενοι χάνουν οριστικά το δικαίωμα στη θέση εργασίας τους, καθώς οι εργοδότες πλέον υποχρεούνται να καταβάλουν ορισμένους μόνο μισθούς υπερωρίας σε περίπτωση που ακυρωθεί η απόλυση εργασίας.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;
Αύριο το πρωί ο εργοδότης μου με απολύει παράνομα και καταχρηστικά επειδή διεκδίκησα ένα νόμιμο δικαίωμά μου, όμως ακόμα κι αν δικαιωθώ στα δικαστήρια προσφεύγοντας για την ακυρότητα της καταγγελίας της σύμβασής μου, ο εργοδότης δεν είναι υποχρεωμένος να με επαναπροσλάβει, παρά μόνο να μου δώσει κάποιους μισθούς πρόσθετους ως αποζημίωση. Με αυτόν τον τρόπο απελευθερώνονται οι απολύσεις.
Τί γίνεται με το δικαίωμα στην απεργία;
Με το καινούριο νομοσχέδιο περιορίζεται και το απεργιακό δικαίωμα, αίρεται η θεμελιώδης προστασία των εκπροσώπων των εργαζομένων από απολύσεις, ξηλώνεται το δίκαιο καταγγελίας και προστασίας από την απόλυση. Ο εργοδότης έχει ακόμα και εκ των υστέρων το δικαίωμα να θεραπεύσει ακυρότητες στην καταγγελία της σύμβασης ενώ για τον εργαζόμενο υπάρχει τρίμηνη αποσβεστική προθεσμία, μέσα στην οποία μπορεί να προσφύγει με αγωγή μέσα στην οποία θα προσθέσει όλες τις αιτίες για τις οποίες ο ίδιος θεωρεί ότι είναι άκυρη η καταγγελία της σύμβασης, ένα μήνα μετά την τρίμηνη αποσβεστική προθεσμία και ένα μήνα μετά ο εργοδότης έχοντας γνώση των ακυροτήτων της καταγγελίας της σύμβασης, μπορεί να έρθει και να θεραπεύσει όλες αυτές τις ακυρότητες. Αυτό σημαίνει ότι η προσφυγή του εργαζόμενου στη δικαιοσύνη θα πέσει στο κενό και θα έχει προηγηθεί και μια σειρά από έξοδα που θα έχει κάνει ο εργαζόμενος.
Για την κυριακάτικη αργία:
Η ΓΣΕΕ αποφάσισε 24ωρη πανελλαδική απεργία για την Πέμπτη 10 Ιουνίου. Υπάρχει σε επεξεργασία ένα πλαίσιο δράσης το οποίο δεν συμπεριλαμβάνει μόνο την απεργία. Αντιθέτως έχουμε πολλά εργαλεία στα χέρια μας που σκεφτόμαστε να αξιοποιήσουμε. Ξεκινάμε στις 10 Ιουνίου με το ισχυρό όπλο της 24ωρης απεργίας, για την άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση. Παράλληλα συμμετέχουμε και στη διαβούλευση των κοινωνικών εταίρων με την κυβέρνηση, ώστε μέσα σε αυτό το εργασιακό νομοσχέδιο να μπορέσουμε να βελτιώσουμε ή να απαλείψουμε δυσμενείς διατάξεις για τους εργαζόμενους. Έχουμε συγκεκριμένα και περιορισμένα συνταγματικά δικαιώματα μέσα στα οποία οφείλουμε να κινούμαστε όλοι οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών και να ασκούμε τα δημοκρατικά μας δικαιώματα χωρίς να τα καταστρατηγούμε, γιατί τότε δίνουμε μεγαλύτερα πατήματα στην εκάστοτε εκτελεστική εξουσία κι αυτή με τη σειρά της να αντεπιτεθεί περιορίζοντας αυτά τα δικαιώματα. Και σε αυτό το νομοσχέδιο φαίνεται μια τάση περιορισμού των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, περιορισμού των απεργιών, περιορισμού της συνδικαλιστικής δράσης, της προστασίας των συνδικαλιστικών στελεχών. Είναι σημαντικό να κινηθούμε από τη δική μας πλευρά όπως το Σύνταγμα και η δημοκρατία επιβάλλουν, ώστε να μην στρέφουμε κοινωνικές ομάδες εναντίον μας. Όλα όμως τα όπλα που έχουμε στη διάθεσή μας ως συνδικάτα, θα αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό ώστε να καταφέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον κόσμο της εργασίας που εκπροσωπούμε.
Διαφαίνονται καθόλου ρωγμές στην κυβερνητική κοινοβουλευτική ομάδα;
Πάρα πολλά από αυτά που βρίσκονται στο νομοσχέδιο είναι στο κυβερνητικό πρόγραμμα για το οποίο ψηφίστηκε η συγκεκριμένη κυβέρνηση που δεν είναι ούτε καν συγκυβέρνηση. Πολύ δύσκολα θα υπάρξουν ανατροπές. Επιμέρους βελτιώσεις όμως και απαλοιφές νομίζω ότι μπορούν να επιτευχθούν, αρκεί να γίνει σωστός χειρισμός και από τη δική μας την πλευρά αλλά και από άλλους φορείς της κοινωνίας των πολιτών που βρίσκονται στα μικρά και μεσαία κοινωνικά στρώματα. Είναι σημαντικό να στείλουμε ένα μήνυμα ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να βρίσκονται μέσα στα συνδικάτα, να συλλογικοποιούνται, να συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων που καθορίζουν τη ζωή τους. Αν υπάρχουν αντιρρήσεις σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση των συνδικαλιστικών οργανώσεων – όχι την ιδεολογική – οι νέες και οι νέοι ας πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, ας προκαλέσουν μικρές ή μεγάλες δημοκρατικές ανατροπές μέσα στα συνδικάτα και ας καθορίσουν οι ίδιες και οι ίδιοι την πορεία του συνδικαλιστικού κινήματος.
Με τις νέες εξελίξεις πώς βλέπετε τη διεκδίκηση της 7ωρης ή 6ωρης εργασίας με αποδοχές 8ωρου;
Αυτή τη στιγμή που τα εργασιακά δικαιώματα βάλλονται αυτό που προέχει είναι η προστασία και η θωράκιση του οχταώρου. Θα πρέπει να παλέψουμε για να αποτρέψουμε την κατάργησή του μέσα από τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας με ατομική συμφωνία. Εδώ και 20 χρόνια έχουμε θέσει το ζήτημα της 7ωρης – πενθήμερης – 35ωρης εργασίας, δηλαδή της μείωσης του χρόνου εργασίας και της αύξησης του χρόνου ανάπαυσης των εργαζομένων μέσα από τη νομοθεσία. Δυστυχώς όμως οι εκάστοτε κυβερνήσεις δεν έκαναν αποδεκτά αυτά τα αιτήματα παρά το γεγονός ότι η οικονομία έτρεχε με φρενήρεις ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή που στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα τίθενται υπό αμφισβήτηση, πρώτα πρέπει να τα προστατεύσουμε, να τα θωρακίσουμε και μετά να βάλουμε μέσα στο διεκδικητικό μας πλαίσιο ως προτεραιότητα τη μείωση του χρόνου απασχόλησης.
Βλέπετε κάτι θετικό στο νομοσχέδιο;
Υπάρχουν ζητήματα που κινούνται σε θετική κατεύθυνση, όμως κι αυτά χρήζουν βελτιώσεων, διορθώσεων, γιατί έχουν κενά, παραλείψεις και κάποιες “πονηρές” διατάξεις. Για παράδειγμα όσα αφορούν την κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας για τη Βία και την Παρενόχληση αποτελούν θεμελιώδη υποχρέωση του κράτους και μας βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους. Και σε αυτά όμως υπάρχουν επί μέρους ζητήματα τα οποία και υπογραμμίσαμε με επιστολή προς το Υπουργείο Εργασίας, γιατί δεν γίνεται πιστή κύρωση της Σύμβασης, υπάρχουν προσθήκες πολιτικής.
Επίσης ως προς τη ρύθμιση της τηλεργασίας, ήδη από το 2007-2008 με τη εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας είχε ενσωματωθεί μια σειρά από θετικές διατάξεις του τηλε-εργαζόμενου/ης. Εγκαίρως η ΓΣΕΕ πρωτοπόρησε μέσα από αυτές τις διατάξεις που προβλέπονται στην εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας. Το 2011 το κράτος υιοθέτησε το περιεχόμενο της εθνικής γενικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, όπου υπήρχαν μια σειρά από προστατευτικές διατάξεις για τους τηλε-εργαζόμενους, Με αφορμή την πανδημία, στο πλαίσιο της οποίας εντατικοποιήθηκε η τηλε-εργασία, στείλαμε ολοκληρωμένη πρόταση τον περασμένο μήνα στο Υπουργείο. Προμετωπίδα του διεκδικητικού πλαισίου ήταν το δικαίωμα της αποσύνδεσης των εργαζομένων από τις εργασιακές διαδικτυακές πλατφόρμες, ώστε από τη στιγμή της αποσύνδεσης και μετά ο εργοδότης να μην έχει δυνατότητα να παρεμβαίνει στην προσωπική ζωή, στον ελεύθερό του χρόνο και να μπορεί να ελέγχεται η οποιαδήποτε παρέμβαση γίνεται ή η οποιαδήποτε απαίτηση για εργασία κατά τον ελεύθερό του χρόνο. Το ότι συμπεριλαμβάνεται το θέμα στο νομοσχέδιο είναι μια θετική προσέγγιση, μένει να δούμε όμως ποιες από αυτές τις προτάσεις της ΓΣΕΕ θα υιοθετηθούν, καθώς υπάρχουν παρεμβάσεις από τους εργοδοτικούς φορείς που από τη δική τους πλευρά πιέζουν με στόχο την αποφυγή του περιοριστικού πλαισίου για την εργοδοσία και προστατευτικού πλαισίου για τους εργαζόμενους.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας, πάγιο αίτημα της ΓΣΕΕ, έχει νομοθετηθεί από το 2011, ποτέ όμως δεν εκδόθηκαν οι Υπουργικές αποφάσεις για την εφαρμογή σε κάθε χώρο εργασίας, παρά μόνο λειτούργησε για πολύ μικρό διάστημα πιλοτικά σε μεγάλες επιχειρήσεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας κατά 95% απαρτίζεται από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και εκεί συμβαίνουν οι περισσότερες παραβιάσεις των ωραρίων εργασίας. Θετικό το ότι βρίσκονται νέες διατάξεις για την εφαρμογή της μέσα στο νομοσχέδιο, όμως μιλούν πάλι για πιλοτικές εφαρμογές, δέκα χρόνια μετά τη δέσμευση της Ελλάδας για την εφαρμογή της. Τα ζητήματα συμφιλίωσης επίσης μας βρίσκουν σύμφωνους. Μένει να τα δούμε στην τελική μορφή ώστε να είναι σαφές ότι προστατεύουν τους εργαζόμενους και δεν είναι απλά μια όμορφη διακήρυξη και όχι κάτι πιο ουσιώδες.
Στο τέλος της συνέντευξης, και αφού ολοκληρώσαμε με το θέμα του εργασιακού νομοσχεδίου Χατζηδάκη, είχαμε την ευκαιρία να ρωτήσουμε τον Γραμματέα της ΓΣΕΕ για το μέλλον της εργασίας σε σχέση με την τεχνολογική και βιοτεχνολογική ανάπτυξη (τεχνητή νοημοσύνη). Μερικές προβλέψεις μιλούν για στρατιά ανέργων – ειδικά ανειδίκευτων εργαζομένων. Η απάντησή του στο παρακάτω δίλεπτο βίντεο:
