Όλοι οι επιστήμονες πλέον συμφωνούν ότι η κλιματική αλλαγή είναι επείγουσα κατάσταση που απειλεί τον πολιτισμό και τη ζωή στον πλανήτη μας. Κάθε λύση πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα ελέγχου του φαινομένου του θερμοκηπίου με τον έλεγχο των εκπεμπομένων αερίων, τον περιορισμό των καυσίμων και τη στροφή στις εναλλακτικές τεχνολογίες, που δε θα καταστρέφουν το ανθρώπινο περιβάλλον ενώ θα συντηρούν την ενέργεια που απαιτείται για να λειτουργήσουμε σαν είδος πάνω σε αυτό τον πλανήτη.
Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα οδήγησε κάποιους διακεκριμένους παρατηρητές, ακόμη και μέσα στο οικολογικό κίνημα να ασπασθούν το ενδεχόμενο της πυρηνικής ενέργειας. Ξέρουμε ότι πάντα οι Συνήγοροι της διακηρύττουν ότι είναι καθαρή, αξιόπιστη, οικονομική και ασφαλής. Στην πραγματικότητα δεν ισχύει τίποτε από αυτά.
1) Είναι ακριβή και αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την σωματική και ψυχική ευημερία μας. Σύμφωνα με το Πρακτορείο Πληροφοριών για την ενέργεια των ΗΠΑ, το μέσο κόστος παραγωγής πυρηνικής ενέργειας είναι περίπου 100$ ανά megawatt-hour. Συγκρίνετε αυτό με το 50$ ανά megawatt-hour της ηλιακής και 30 με 40$ ανά megawatt-hour για τις ανεμογεννήτριες. Ο οικονομικός όμιλος Lazard πρόσφατα δήλωσε ότι το κόστος των ανανεώσιμων πηγών είναι τώρα ίσο ή κάτω από το κόστος των παραδοσιακών πηγών ενέργειας, δηλαδή των ορυκτών καυσίμων και πολύ χαμηλότερο από την πυρηνική.
Θεωρητικά αυτά τα υψηλά κόστη και ο μεγάλος χρόνος που απαιτείται για την κατασκευή θα έπρεπε να είχαν υποχωρήσει. Αλλά κατά το μισό αιώνα που αναπτύσσεται η πυρηνική ενέργεια αυτή η θεωρία αποδείχθηκε ψευδής. Αντίθετα με τις άλλες τεχνολογίες το κόστος της πυρηνικής ενέργειας ανεβαίνει συνεχώς. Ακόμη και οι υποστηρικτές της αναγνωρίζουν ότι ποτέ δεν θα ξαναγίνει ανταγωνιστική σε ένα περιβάλλον ελεύθερης αγοράς. Τόσο το Nuclear Energy Agency όσο και International Energy Agency κατέληξαν ότι αν και η πυρηνική ενέργεια είναι «αποδεδειγμένα πηγή χαμηλών εκπομπών άνθρακα σαν παραγωγή ηλεκτρισμού», η βιομηχανία της πρέπει να αντιμετωπίσει τα σοβαρά προβλήματα, που αφορούν το κόστος, την ασφάλεια και την διάθεση των αποβλήτων, αν θέλει να παίξει ρόλο στη μελλοντική -με κλιματικό έλεγχο- παραγωγή ενέργειας.
Αλλά υπάρχουν βαθύτερα και σοβαρότερα προβλήματα. Αυτά έχουν να κάνουν με το φόβο και την πραγματικότητα των συνεπειών της ραδιενέργειας. Όλοι μιλάμε για αόρατη ρύπανση με την έννοια ότι είναι ένα δηλητήριο που μπαίνει στον οργανισμό και μπορεί να χτυπήσει ανά πάσα στιγμή, ακόμη και εκείνους που αρχικά θεωρήθηκε ότι δεν επηρεάστηκαν από μια πυρηνική καταστροφή. Αυτό δεν είναι παράλογος φόβος, αφού η Ιατρική βεβαιώνει ότι οι καθυστερημένες συνέπειες της ραδιενέργειας ισχύουν.
Επιπλέον τα καταστροφικά πυρηνικά ατυχήματα, αν και σπάνια, μπορούν να προκαλέσουν αυτές τις σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες σε τεράστια επίπεδα. Κανένα τεχνολογικό σύστημα δεν είναι τέλειο, αλλά η τρωτότητα της πυρηνικής ενέργειας είναι υπερβολικά μεγάλη. Οι βελτιώσεις στο σχεδιασμό δε μπορούν να εξαλείψουν την πιθανότητα θανάσιμων καταρρεύσεων. Τέτοιες πιθανότητες είναι αποτέλεσμα εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, γεωφυσικών συμβάντων, όπως σεισμοί, ηφαίστεια, και τσουνάμι (όπως αυτό που προκάλεσε την καταστροφή στη Φουκουσίμα); τεχνικά προβλήματα και τα αναπόφευκτα ανθρώπινα λάθη. Η ίδια η κλιματική αλλαγή εργάζεται κατά των πυρηνικών εργοστασίων αφού η σοβαρή ξηρασία οδηγεί σε κλείσιμο των αντιδραστήρων, καθώς τα περιβάλλοντα ύδατα γίνονται πολύ ζεστά για να ψύξουν τον πυρήνα.
2) Οι Συνήγοροι της πυρηνικής ενέργειας κατά κανόνα υποβαθμίζουν τις καταστροφικές συνέπειες στη Φουκουσίμα και το Τσέρνομπιλ. Επισημαίνουν ότι σχετικά λίγοι άμεσοι θάνατοι καταγράφηκαν σε αυτές τις δυο καταστροφές. Αλλά αποτυγχάνουν να υπολογίσουν τις ιατρικές προεκτάσεις.
Το χάος και στις δυο καταστροφές και η εξαιρετικά κακή διαχείριση της κρίσης από τις αρχές οδήγησε σε μεγάλη ανισότητα τις εκτιμήσεις. Αλλά ενημερωμένοι επιστημονικοί υπολογισμοί σε σχέση με το Τσέρνομπιλ προβλέπουν μελλοντικούς θανάτους από καρκίνους από δεκάδες χιλιάδες μέχρι μισό εκατομμύριο.
Μελέτες στο Τσέρνομπιλ και τη Φουκουσίμα επίσης αποκαλύπτουν μια ψυχολογική αναπηρία από φόβο για την αόρατη μόλυνση. Αυτός ο φόβος κατέκλυσε τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, και οι άνθρωποι στη Φουκουσίμα επίπονα σχετίζουν την εμπειρία τους με εκείνη των βομβαρδισμένων με ατομικά όπλα πόλεων. Η κατάσταση στη Φουκουσίμα δεν είναι ακόμη ασφαλής. Αυτός ο φόβος κατέκλυσε και το Τσέρνομπιλ, όπου υπήρξε τεράστιο κίνημα εξαναγκασμένης μετακίνησης πληθυσμού και όπου ολόκληρες περιοχές δηλητηριάστηκαν με ραδιενέργεια και παραμένουν ακατοίκητες.
Ο συνδυασμός πραγματικών και αναμενόμενων επιπτώσεων από τη ραδιενέργεια, ο φόβος της αόρατης μόλυνσης, συμβαίνει όπου χρησιμοποιήθηκε πυρηνική τεχνολογία, όχι μόνο στις πόλεις που βομβαρδίστηκαν με πυρηνικά όπλα και σε μεγάλα ατυχήματα, αλλά επίσης και στο Hanford, σε σχέση με τα απόβλητα Πλουτωνίου από την κατασκευή της βόμβας του Ναγκασάκι, στα Rocky Flats, μετά από δεκάδες πυρηνικές κατασκευές, στις θέσεις πυρηνικών δοκιμών στη Νεβάδα και οπουδήποτε οι στρατιώτες εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια λόγων των πυρηνικών δοκιμών και στα νησιά Μάρσαλ, τόπο δοκιμών της υδρογονοβόμβας, όπου πρόσφατες μετρήσεις έδειξαν ότι ακόμη και σήμερα παραμένουν το πιο ραδιενεργό σημείο του πλανήτη.
3) Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες εγείρουν επίσης το πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων για τα οποία δεν έχει βρεθεί επαρκής λύση παρά της επιστημονικές και τεχνολογικές προσπάθειες επί μισό αιώνα. Ακόμη και όταν ένα πυρηνικό εργοστάσιο θεωρηθεί αναξιόπιστο και κλείσει, όπως έγινε με τον αντιδραστήρα Pilgrim στο Πλίμουθ, ή κλείσει για οικονομικούς λόγους, όπως στο Vermont Yankee, τα συσσωρευμένα ραδιενεργά απόβλητα παραμένουν στο χώρο επικίνδυνα και πρακτικά αθάνατα.
Σύμφωνα με την Nuclear Waste Policy Act, του 1982 οι ΗΠΑ προσπάθησαν να κατασκευάσουν ένα μόνιμο σταθμό απόθεσης πυρηνικών αποβλήτων 40 χρόνια αργότερα αυτό δεν έχει γίνει παρά τις αποτυχημένες προσπάθειες βαθύτατου ενταφιασμού στη Yuka, Νεβάδα. Ας σημειωθεί ότι η κυβέρνηση Τραμπ φέτος μείωσε το ετήσιο ποσόν για τη συντήρηση του χώρου την στιγμή που με το σεισμό στη γειτονική περιοχή η πιθανότητα διαρροής στα υπόγεια ύδατα γινόταν μεγαλύτερη.
Επειδή δεν υπάρχει λύση τα πυρηνικά απόβλητα στην Ευρώπη μεταφέρονται μυστικά με τρένα μέχρι τα ιταλικά λιμάνια προς μεταφορά στην Αφρική, αλλά τις περισσότερες φορές βυθίζονται σκόπιμα στη Μεσόγειο κυρίως στην περιοχή του Ιονίου.
Μια λύση που δοκιμάστηκε ήταν η χρησιμοποίηση τους για την κατασκευή όπλων Απεμπλουτισμένου Ουρανίου, τα οποία παρά την ελάχιστη σχετικά δόση ραδιενέργειας προκάλεσαν προβλήματα υγείας στους Αμερικανούς στρατιώτες (Σύνδρομο του Κόλπου) και μόλυναν το περιβάλλον όπου χρησιμοποιήθηκαν τόσο που τελικά απαγορεύθηκαν και εγκαταλείφθηκαν.
4) Τελικά υπάρχει ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Το Πλουτώνιο και το Εμπλουτισμένο Ουράνιο, που λαμβάνεται από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες είναι η βάση κατασκευής πυρηνικών όπλων. Η τεχνολογία εμπλουτισμού Ουρανίου για τον εμπορικό αναλυτή μπορεί εύκολα να αναβαθμισθεί σε Ουρανίου για πυρηνική βόμβα. Όταν ο εμπορικός αντιδραστήρας βρίσκεται σε σχάση καυσίμου παράγει Πλουτώνιο, που καταλήγει σε υψηλά ραδιενεργά απόβλητα. Οπουδήποτε ξεκινά εκτεταμένο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας υπάρχει πιθανότητα της κατασκευής πυρηνικών όπλων. Φυσικά αυτή η πιθανότητα κάνει τους πυρηνικούς αντιδραστήρες ελκυστικό στόχο για τρομοκράτες.
5) Τον Ιούλιο 2019 λειτουργούν 416 πυρηνικοί αντιδραστήρες στον κόσμο.
Αν η πυρηνική ενέργεια υιοθετηθεί σαν τεχνολογική λύση, αυτός ο αριθμός θα πολλαπλασιασθεί και θα δημιουργήσει μια θανάσιμη ζώνη πυρηνικών κινδύνων ένα πλανητικό σύστημα πιθανής ανθρώπινης αυτοκαταστροφής. Το πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η εξέλιξη είναι φανερό. Είναι παράλογο το να απαλείψουμε αυτή την ανησυχία και να επιμένουμε μετά από πείρα άνω από μισού αιώνα ότι μια “τέταρτη γενιά” πυρηνικών εργοστασίων θα αλλάξει κάτι.
6) Οι συνήγοροι της πυρηνικής ενέργειας συχνά τη συγκρίνουν με τις εξαρτώμενες από τον Άνθρακα πηγές. Αλλά ο Άνθρακας δεν είναι το θέμα. Ήδη αποσύρεται από την παγκόσμια σκηνή.
Η σωστή σύγκριση είναι μεταξύ πυρηνικής και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι ανανεώσιμες είναι τμήμα μιας οικονομικής και ενεργειακής λύσης. Ήδη είναι διαθέσιμες πολύ πιο γρήγορα, ευρέως και φθηνότερα απ’ όσο προέβλεπαν οι ειδικοί και η αποδοχή τους από το κοινό είναι μεγάλη. Χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές σε μια πρώτη φάση, θα ακολουθήσουν οι βελτιώσεις στην αποθήκευση ενέργειας, την ολοκλήρωση του δικτύου, μικρές συσκευές και ηλεκτροκινούμενα οχήματα. Μπορούμε να κάνουμε μια παγκόσμια προσπάθεια, όπως κατά το 2ο Παγκόσμιο πόλεμο ή ειρωνικά για την κατασκευή της ατομικής βόμβας, που θα καταφέρει να κάνει τις ανανεώσιμες πηγές τρόπο ζωής για όλους.
Το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια θα παίξουν μόνο μεταβατικό ρόλο, αλλά δεν είναι λογικό να στοιχηματίζουμε τον πλανήτη σε μια τεχνολογία, που επίμονα δεν λειτούργησε σωστά και θέτει βαθύτατες απειλές στο σώμα και την ψυχή μας.
Τα πυρηνικά δεν είναι η λύση για κανένα ανθρώπινο πρόβλημα σε πόλεμο ή ειρήνη. Όσο νωρίτερα απαλλαγούμε από αυτά τόσο καλύτερα αν θέλουμε να υπάρξει μέλλον για την ανθρωπότητα.
Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου
Πηγή: ippnwgr.blogspot.com
Σχετικά άρθρα:
Ιαπωνία: συνεχίζει το σχέδιο ρίψης των μολυσμένων νερών από τη Φουκουσίμα στη θάλασσα
