Αυτός ο σχολιασμός είναι το δεύτερο μέρος της παρέμβασης της συγγραφέα στην διαδικτυακή συζήτηση, που διοργανώθηκε από το Κέντρο Ανθρωπιστικών Σπουδών Νέος Πολιτισμός στις 23 Ιουλίου και το οποίο είχε τίτλο Καθολικό και Άνευ Όρων Βασικό Εισόδημα, ένα δικαίωμα που εκκρεμεί. Αυτή είναι η συνέχεια του άρθρου που δημοσιεύθηκε στα ελληνικά με τίτλο «Γιατί το Καθολικό Βασικό Εισόδημα πρέπει να θεωρείται Ανθρώπινο Δικαίωμα;».

Αντιμέτωποι με το ερώτημα ποιες κοινωνικές, πολιτικές δομές και δομές πεποιθήσεων θα καταρρίψει το Καθολικό και Άνευ Όρων Βασικό Εισόδημα, δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε επαρκώς όλες τις συνέπειες που θα προκύψουν από την εφαρμογή ενός καθολικού βασικού εισοδήματος, αλλά έχουμε καταφέρει να δούμε μερικές από αυτές από τα αποτελέσματα των πιλοτικών δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν και άλλες που μπορούμε να τις διαισθανθούμε.

Σχετικά με τις πεποιθήσεις

Ένα μοντέλο θα άρχιζε να καταρρίπτεται, για παράδειγμα, που είναι ήδη μη βιώσιμο και ένα άλλο θα άρχιζε να εγκαθίσταται στο οποίο θα διαχωριζόταν η επιβίωση από την απασχόληση.

Από την άλλη πλευρά, θα αμφισβητούταν η πεποίθηση ότι ο πλούτος ανήκει σε μερικούς. Ο πλούτος ανήκει σε όλους και, ως εκ τούτου, πρέπει να επιστρέψει σε όλους, όπως έχουμε ισχυριστεί πολλές φορές.

Ένα άλλο στοιχείο που θα μπορούσε να τεθεί υπό αμφισβήτηση είναι η κουλτούρα της αξιοκρατίας, την οποία κάνουμε δική μας, αλλά η οποία ανταποκρίνεται στην ιστορία των ισχυρών για να δικαιολογήσουν την ιδιοκτησία των κοινών και τη θέση εξουσίας τους. Διότι, αν οφειλόταν στην αξία, πολλοί από τους υπερ-πλούσιους θα έπρεπε να βρίσκονται στην πιο ακραία φτώχεια και είναι ακόμη πιο αυτονόητο αν μιλάμε για εργασίες ή κοινωνικές υπηρεσίες κοινής ωφελείας, όπου τότε ακόμη λιγότεροι πλούσιοι θα γλίτωναν.

Μια άλλη πεποίθηση που θα κατέρρεε είναι ότι η απασχόληση δίνει υπόληψη. Μια άλλη πλευρά της ίδιας ιστορίας, μυθική παρεμπιπτόντως – βασικός άξονας, λοιπόν, του συστήματος πεποιθήσεων που στηρίζει αυτήν την κοινωνία και μέσα στο οποίο όλοι έχουμε διαμορφωθεί. Φυσικά, κάποια «ανταμοιβή» θα έπρεπε να δίνεται για μια τόσο μεγάλη θυσία. Η απασχόληση μας δίνει υπόληψη, μας λένε. Και εμείς λέμε: είμαστε άξιοι επειδή γεννηθήκαμε άνθρωποι.
Μια άλλη πεποίθηση που θα κατέρρεε είναι εκείνη που δηλώνει ότι ένα βασικό εισόδημα θα δημιουργούσε τεμπέληδες. Η εμπειρία μας με τα πιλοτικά προγράμματα δείχνει κάτι διαφορετικό. Δίνει ευκαιρίες σε όσους το λαμβάνουν και ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα όσων επωφελούνται από αυτό.

Αλλά, επιπλέον, η εφαρμογή ενός βασικού εισοδήματος θα είχε άλλες συνέπειες:

Θα τερματιζόταν ξαφνικά η φτώχεια, κάτι που είναι καλός λόγος από μόνος του για να το υπερασπιστούμε. Και έτσι, θα προχωρούσαμε σε ανακατανομή του πλούτου και σε κοινωνική δικαιοσύνη… όπως έχουμε ήδη επισημάνει.

Ορισμένες σχέσεις που σήμερα είναι η εξουσία μιας μειοψηφίας έναντι της πλειοψηφίας θα τεθούν υπό αμφισβήτηση. Οι σχέσεις εξάρτησης και δουλείας ή ημι-δουλείας ενός μεγάλου ποσοστού γυναικών, κοριτσιών και αγοριών και επίσης υπαλλήλων, του πρεκαριάτου όπως το ονομάζει ο Γκάι Στάντινγκ, θα άλλαζαν σημαντικά… Πόσοι εργαζόμενοι παίρνουν μισθό που δεν τους επιτρέπει να καλύπτουν τις πιο βασικές τους ανάγκες παρά το ότι δουλεύουν πολλές ώρες την ημέρα!

Η παιδική εργασία θα εξαφανιζόταν και αυτό θα επέτρεπε σε εκατομμύρια κορίτσια και αγόρια να έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερη ψυχοφυσική ανάπτυξη, εκπαίδευση κ.λπ.

Θα επηρέαζε την ενδυνάμωση και την πραγματική πρόοδο των γυναικών, των αυτόχθονων πληθυσμών, των μειονοτήτων… Θα βελτίωνε σημαντικά τις συνθήκες υπό τις οποίες ζουν ένα σημαντικό μέρος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες…

Αν αποσυνδέαμε τον φόβο της πείνας, της φτώχειας, των ασθενειών και του θανάτου που σχετίζονται με αυτές, θα νιώθαμε – ίσως – την ικανότητα να υπερασπιστούμε άλλα δικαιώματα πολύ πιο ανοιχτά.

Όσον αφορά τις πολιτικές, θα μιλήσουμε σαφώς για αλλαγή κατεύθυνσης. Καθώς θα μιλάγαμε για πολιτικές που θέτουν τους ανθρώπους, τη Ζωή και όχι μια μειονότητα στο κέντρο, όπως συμβαίνει σήμερα.

Από την άλλη πλευρά, ένα Βασικό Εισόδημα, δημιουργώντας περισσότερες ευκαιρίες, πιο ίσες ευκαιρίες για ολόκληρο τον πληθυσμό, θα άνοιγε αναμφίβολα ένα μεγάλο πεδίο δυνατοτήτων μετασχηματισμού σε όλους τους τομείς.

Και ίσως, και απλά λέω ίσως, ένα Βασικό Εισόδημα θα μπορούσε να βοηθήσει…

Προς τον εκδημοκρατισμό των θεσμών και ολόκληρου του συστήματος. Θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα για την «οριζοντιοποίηση» ολόκληρης της κοινωνίας. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην οικοδόμηση πιο συμμετοχικών κοινωνικών και πολιτικών δομών χωρίς αποκλεισμούς.

Θα προχωρούσαμε – χωρίς αμφιβολία – προς μια πιο σοφή, πιο δυνατή, πιο ειρηνική κοινωνία.

Από την άλλη πλευρά και μιλώντας για μια άλλη πτυχή, έχοντας περισσότερο χρόνο, θα είχαμε περισσότερη ελευθερία. Δεν νομίζω όμως ότι είναι σίγουρο ότι αυτή η ελευθερία, την οποία θα κερδίζαμε, θα μετατρεπόταν αυτόματα σε ελευθερία σε όλους τους τομείς.

Έτσι, ταυτόχρονα διασφαλίζουμε υλικές συνθήκες αξιοπρεπούς ζωής, ελευθερία ιδεών και πεποιθήσεων, κατασκευή δικτύων και κοινότητας, εκπαίδευση σε αξίες και ελευθερία, εκπαίδευση ολοκληρωμένη και μόνιμη (μια εκπαίδευση που θα ενθάρρυνε όλες τις ικανότητες κάθε ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένης της πνευματικής του ανάπτυξης, μιας εκπαίδευσης που εμφυτεύει το βαθύ νόημα της ύπαρξης… γιατί από εκεί, όλες οι άλλες πτυχές θα επικεντρωθούν στην υπηρεσία της ζωής, των ανθρώπων και της κοινότητας. Και πολλές άλλες πτυχές της κοινωνικής και ατομικής ζωής που επηρεάζουν επίσης την απελευθέρωσή μας, αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα.)

Θα πρέπει να εργαστούμε για να μας δώσουν πίσω ό,τι ανήκει σε όλους

Τώρα, ένα βασικό εισόδημα δεν θα έρθει εύκολα σε εμάς, κατά τη γνώμη μου. Ή μάλλον, αυτό που ανήκει σε όλους δεν θα μας επιστραφεί εύκολα. Θα πρέπει να εργαστούμε και να συγκεντρώσουμε την πρόθεσή μας προς αυτήν την κατεύθυνση για να το επιτύχουμε.

Αν οι πληθυσμοί γνώριζαν για τις μεγάλες προόδους που υπάρχουν σε διαφορετικούς τομείς και που θα επηρέαζαν θετικά την υγεία τους, στην επιμήκυνση της ζωής, αν ήξεραν ότι υπάρχει πάνω από αρκετός πλούτος για όλη την ανθρωπότητα να ζήσει σε αξιοπρεπείς συνθήκες… πώς θα άλλαζαν τα πράγματα!

Φίλες, φίλοι, χρειαζόμαστε – σήμερα – φωτισμένους και κινητοποιημένους πληθυσμούς που υποστηρίζουν θαρραλέους πολιτικούς που είναι πρόθυμοι να υπερασπιστούν τους λαούς τους.

Μετάφραση από τα ισπανικά: Pressenza Athens