Η ανθρωπότητά μας αντιμετωπίζει μία από τις βαθύτερες προκλήσεις που είχαμε ποτέ. Βρισκόμαστε σε άγνωστο έδαφος, καθώς η COVID-19 έχει θέσει υπό αμφισβήτηση όλα όσα γνωρίζουμε και πιστεύουμε. Σε λίγους μήνες ο κόσμος έχει αλλάξει όπως ποτέ άλλοτε και θα συνεχίσει να αλλάζει δραστικά αλλά προς ποια κατεύθυνση;
Πολλοί άνθρωποι εργάζονται για να βελτιώσουν τις κοινωνίες μας και να προκαλέσουν δραστικά τις «τρέχουσες νεοφιλελεύθερες αξίες». Σήμερα μιλάμε με τον κοινωνικό μεταρρυθμιστή του ανθρωπισμού, Τόνι Ρόμπινσον, ο οποίος δημοσίευσε, πριν από πολύ καιρό, ένα κείμενο στο πρακτορείο Pressenza με τίτλο «Κορωνοϊός: μια πόρτα για την αναγέννηση του ανθρώπινου πολιτισμού».
Πώς μπορείς να είσαι τόσο αισιόδοξος μπροστά σε αυτήν την τραγική κατάσταση;
Νομίζω ότι το θέμα είναι ότι έχουμε την επιλογή, μπορούμε να είμαστε απαισιόδοξοι ή μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι. Για να είναι κανείς αισιόδοξος σημαίνει ότι πρέπει να δει τις θετικές πλευρές που αναδύονται και να μην ανησυχεί για τα παλιά που πεθαίνουν. Βρισκόμαστε σε μια στιγμή όπως στο τέλος του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ήταν προφανές ότι ένα ολόκληρο σύστημα είχε καταρρεύσει και ότι δεν ήταν δυνατό να επιστρέψουμε στο παλιό φυσιολογικό, γιατί ακριβώς αυτό ήταν το πρόβλημα. Πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη ανακατανομή του πλούτου από τους πλούσιους στους φτωχούς, αναδύθηκε ένας νέος κεντρικός ρόλος για το κράτος (στη Δύση) με τη δημιουργία υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, εκπαίδευσης για όλους και οικονομικής ασφάλισης στα γηρατειά. Μια νέα ένωση λαών από όλη την Ευρώπη εμφανίστηκε με την πρόθεση να εξαλείψει τον πόλεμο για πάντα από τα εδάφη μας και αυτό συνέβη.
Είναι αλήθεια ότι αυτή η αναδιανομή της δεκαετίας του 1940 έχει ανατραπεί από τη δεκαετία του 1980 με ανεξέλεγκτες νεοφιλελεύθερες πολιτικές που δημιούργησαν ένα κλίμα σαν αυτό πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τώρα η covid-19 καθιστά σαφές για άλλη μια φορά ότι δεν είναι δυνατόν να οικοδομηθεί μια βιώσιμη οικονομία με βάση το χρήμα, το κέρδος και την τοκογλυφία. Έτσι, από τις στάχτες της κατεστραμμένης παγκόσμιας οικονομίας, αν ψάχνετε για τα καλά πράγματα που μπορούν να αναπτυχθούν στο μέλλον, όπως τα κινήματα αφοπλισμού, τα παγκόσμια δίκτυα βασικού εισοδήματος, τα κινήματα #MeToo και πολλά άλλα, θα δείτε ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για να είναι κανείς αισιόδοξος.
Τις τελευταίες εβδομάδες έχετε εργαστεί, μαζί με φίλους και φίλες από τις 4 ηπείρους, για μια επιστολή που καλεί τον ΟΗΕ να αλλάξει κατεύθυνση του και να εργαστεί ακολουθώντας ένα «νέο πρότυπο» για το μέλλον της ανθρωπότητας. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για αυτό το νέο παράδειγμα που οραματίζεστε;
Αυτό το παράδειγμα μπορεί απλά να δηλωθεί ως «την τοποθέτηση της ανθρώπινης ζωής ως κεντρική αξία της κοινωνίας μας, σε αρμονία με το περιβάλλον και όλες τις άλλες μορφές ζωής». Το τρέχον μας παράδειγμα είναι «χρήματα με κάθε κόστος». Μιλάμε λοιπόν για μια επανάσταση αξιών. Είμαστε τόσο ρυθμισμένοι από τον πολιτισμό και τα εκπαιδευτικά μας συστήματα για να αποδεχτούμε ότι η τοκογλυφία, το κέρδος και η κερδοσκοπία είναι όλες υγιείς δραστηριότητες, είναι σαν να λέμε ότι ο ουρανός είναι μπλε. Δεν αμφισβητείται. Και όλη μας η συνείδηση καλύπτεται από αυτή την πίστη, από αυτόν τον μύθο. Αυτό το νέο παράδειγμα, αυτός ο νέος μύθος, αν θέλετε, πρέπει να είναι βιώσιμος για εκατομμύρια γενιές ζωής στον πλανήτη. Δεν μιλάμε για πολιτικές για τον επόμενο 5ετή εκλογικό κύκλο, μιλάμε για την οικοδόμηση των θεμελίων μιας κοινωνίας που θα διαρκέσει έως ότου δεν χρειαζόμαστε πλέον αυτόν τον πλανήτη. Με αυτόν τον τρόπο μας ενδιαφέρει να κάνουμε μια κοινωνία όπου ΟΛΑ τα ανθρώπινα όντα να έχουν αξιοπρεπή ζωή. Κανένα άλλο παράδειγμα δεν θα λειτουργήσει.
Ακολουθεί μια σύντομη παράγραφος από την επιστολή: “Πήραμε το θάρρος να σας γράψουμε με αφορμή τις ευπρόσδεκτες δηλώσεις σας σχετικά με τη δημιουργία ενός Καθολικού Βασικού Εισοδήματος, μιας παγκόσμιας κατάπαυσης του πυρός, της Παγκόσμιας Κάλυψης Υγείας και των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της Covid-19 και πιστεύοντας ότι εσείς θα μπορούσατε να προωθήσετε τις παγκόσμιες προσπάθειες για την αναμόρφωση του κόσμου στον οποίο ζούμε». Τι πρέπει να κάνουν τα Ηνωμένα Έθνη για να απαντήσουν στο αίτημά σας;
Υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι στον κόσμο που έχουν το πολιτικό βάρος και την εξουσία να μπορούν να ξεκινήσουν μια συζήτηση σχετικά με τον επανασχεδιασμό των θεμελίων της κοινωνίας μας, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είναι πιθανώς ο μόνος. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα ήταν μια άλλη πιθανότητα, αλλά αυτή η χώρα έχει καταστρέψει τη θέση της στη διεθνή κοινότητα σε σημείο που όλοι μπορούν τώρα να δουν ότι οι ΗΠΑ είναι η πιο επικίνδυνη απειλή για την επιβίωση του πλανήτη μας.
Ο Antonio Gutteres έχει τη δυνατότητα να συγκαλέσει μια νέα διάσκεψη Bretton Woods, ας την ονομάσουμε Διάσκεψη των Λαών. Αλλά αυτή τη φορά το συνέδριο δεν θα είναι μια συνάντηση νικητών του πολέμου, αλλά εκπροσώπων των λαών, ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι κοινωνικών κινημάτων, κινήσεων νεολαίας, γυναικείων κινήσεων κ.λπ. Πρέπει να δοθεί χώρος στο τραπέζι της συνδιάσκεψης σε όλες/ους, για να σχεδιαστεί το σύνταγμα για ένα νέο σύστημα κοινωνικής οργάνωσης. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών έχει τη δύναμη να ξεκινήσει αυτήν τη διαδικασία, παρόλο που πολλές χώρες θα αντισταθούν, αλλά εάν εκείνος μπορεί να κάνει το κάλεσμα, οι προοδευτικές δυνάμεις του πλανήτη θα τον ακολουθήσουν, είμαι σίγουρος.
Αναζητάτε άτομα να υπογράψουν, να υποστηρίξουν την επιστολή και να δημιουργήσουν μια εκστρατεία γύρω από αυτά τα θέματα: Ένα νέο οικονομικό σύστημα. Καθολικό άνευ όρων βασικό εισόδημα, πραγματική δημοκρατία, την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων, την εξάλειψη όλων των ρυπογόνων μορφών ενέργειας, πολιτικές που ευνοούν την ανάπτυξη των φτωχότερων περιοχών του κόσμου, τη διάθεση της τεχνολογικής προόδου για ολόκληρο τον κόσμο, την ανεξαρτησία και κυριαρχία για όλα τα μη αυτόνομα εδάφη, την πλήρη εφαρμογή της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μια εκ νέου ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών. Τι κοινό έχουν όλα αυτά τα ζητήματα;
Όλα αυτά είναι απλώς η έκφραση του παραδείγματος που εκφράζεται παραπάνω μεταφρασμένη στους διάφορους τομείς του κοινωνικού ακτιβισμού. Η λίστα δεν είναι εξαντλητική και το κάλεσμα δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι περιορίζεται σε αυτά τα θέματα.
Εάν ξαναμιλήσουμε σε ένα έτος, ποια νομίζετε ότι θα είναι η κατάσταση;
Ειλικρινά, μπορώ να φανταστώ πολλά σενάρια. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη στιγμή. Πιστεύουμε ότι η covid-19 μας έχει ήδη επηρεάσει. Περιμένετε μέχρι να ξεκινήσει η βία στους δρόμους της Βραζιλίας, των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ινδίας του Ηνωμένου Βασιλείου και σε άλλα μέρη, επειδή αυτές οι κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι ο παλιός κόσμος πέθανε. Θα σοκαριστούμε από αυτά που θα δούμε. Όμως, αυτό το σοκ θα ξυπνήσει τους ανθρώπους του κόσμου, όπως και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος που επέτρεψε στους ανθρώπους να ξυπνήσουν από τη φρίκη που βίωναν και να επιλέξουν ένα διαφορετικό μονοπάτι. Αναγκαστικά θα υπάρχει ειρήνη και θα δούμε ότι το περίγραμμα του Παγκόσμιου Ανθρώπινου Έθνους θα αρχίσει να διαμορφώνεται. Αυτή η κατάσταση δεν θα αρέσει σε όσους υπερασπίζονται το παλιό σύστημα, αλλά όταν όλα όσα πιστέψαμε για το παλιό σύστημα καταρρεύσουν, θα είναι πιο απλό να οικοδομήσουμε τα θεμέλια ενός νέου συστήματος.
Έτσι θα έχει η κατάσταση! Ρωτήστε με ξανά σε ένα χρόνο!
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στις 20.05.2020 στην αγγλόφωνη Pressenza. Μετάφραση στα ελληνικά: Pressenza Athens.
