Αναδημοσίευση από EUDEC GREECE (ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ)
Των Lenore Skenazy και Peter Gray, 29 Μαρτίου 2020
Μετάφραση: Σταυρούλα Γιαννοπούλου

Δύσκολο να βρεθούν θετικά σε αυτή την αρνητική κατάσταση, αλλά ίσως αυτό θα μπορούσε να είναι ένα.

Με τον κορωνοϊό να κατακλύζει τη ζωή μας, ίσως, παρ’ ελπίδα, στο θέμα της ανάπτυξης των παιδιών, κάτι καλό θα μπορούσε να βγει απ’ όλο αυτό: ένας τρόπος να πατήσουμε το κουμπί επαναφοράς στο θέμα του παιδικού άγχους. Ναι, ακόμα και τώρα που διανύουμε – και ακριβώς επειδή διανύουμε – αυτή την εξαιρετικά αγχωτική περίοδο.

Προτού ο ιός αλλάξει τα πάντα, το παιδικό άγχος ήταν μία από τις χειρότερες καταστάσεις που αντιμετώπιζαν τα σημερινά παιδιά.

Τις τελευταίες δεκαετίες, τα ποσοστά αυξάνονταν στο σημείο όπου σήμερα, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, σχεδόν ένας στους τρεις εφήβους πάσχει από μια αγχώδη διαταραχή. Προ-Covid ακούγαμε ιστορίες για μαθητές τόσο φοβισμένους που δεν τολμούσαν καν να γράψουν το όνομά τους σε ένα διαγώνισμα χωρίς τις ακριβείς οδηγίες του δασκάλου.

«Θέλετε ολόκληρο το ονοματεπώνυμό μας ή μόνο το μικρό μας όνομα; Πρέπει να γράψουμε την ημερομηνία;». Τα παιδιά είχαν συνηθίσει τόσο πολύ να είναι υποκείμενα μικροδιαχείρισης που είχαν αρχίσει να την αποζητούν. Τους τρομοκρατούσε η σκέψη του να κάνουν λάθος.

Το γεγονός ότι στο σχολείο τούς πήγαιναν με το αυτοκίνητο, το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά γινόταν υπό την εποπτεία ενηλίκων και συμμετείχαν σε ένα σωρό εξωσχολικές δραστηριότητες καθοδηγούμενες από ενήλικες σήμαινε ότι πολλά παιδιά δεν είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση που απορρέει από το να καταφέρνεις κάτι μόνος σου ή να διαχειρίζεσαι τα εμπόδια που συναντάς. Οι γονείς, σε όλο το φάσμα των εισοδημάτων, προσπαθούσαν να κάνουν τη ζωή των παιδιών τους τέλεια – στερώντας τους ακούσια την ευκαιρία να αντιμετωπίσουν κάποια προβλήματα μόνα τους και να μεγαλώσουν μέσα από αυτή τη διαδικασία.

Τι θα μπορούσε να αναστρέψει αυτή την τάση άραγε;

Το κλείσιμο των σχολείων και η ακύρωση σχεδόν μέχρι και του τελευταίου μαθήματος κλαρινέτου οδήγησαν κάθε οικογένεια σε αναστάτωση. Οι μαμάδες στα κοινωνικά μέσα ακούγονται λες και ταΐζουν το σκύλο με φυλλάδια λεξιλογίου και ρίχνουν βότκα στο μπολ με τα κορν φλέικς.

Επομένως, μολονότι οι γονείς είναι προφανώς πάνω απ’ τα παιδιά τους (και φυσικά τρελαίνονται από ανησυχία), δεν είναι ακριβώς εκεί για να οργανώσουν 15,7 ώρες δομημένων δραστηριοτήτων κάθε μέρα. Κανένας δεν μπορεί να το κάνει αυτό. Τουναντίον, αυτές είναι μέρες εξωπραγματικά ελεύθερης μορφής – παραδόξως πιο ελεύθερης, υπό κατ’ οίκον περιορισμό, από ό,τι έχουν βιώσει ποτέ πολλά από αυτά τα παιδιά.

Βγαίνοντας από τον αέναο κύκλο ποδοσφαίρου-Kumon, τα παιδιά αρχίζουν να κάνουν όλα όσα δεν είχαν χρόνο να κάνουν ή δεν τους εμπιστεύονταν ώστε να μπορούν να τα κάνουν στο παρελθόν. Ακούμε ήδη για παιχνιδομαραθώνιους με Lego, για ψήσιμο μπισκότων, για μεγαλύτερα αδέλφια που προσέχουν τα μικρότερα και για τα βίντεο που φτιάχνουν τα παιδιά στον απεριόριστο χρόνο τους.

Κατά τη διάρκεια του κανονικού σχολικού έτους, που τώρα φαντάζει μακρινό, η ΜΚΟ μας ενθαρρύνει τα σχολεία να ακολουθήσουν το πρόγραμμα «Let Grow» (Άστο να Μεγαλώσει), σύμφωνα με το οποίο τα παιδιά έχουν ως εργασία για το σπίτι «να κάνουν κάτι καινούργιο, μόνα τους, χωρίς τους γονείς τους».

Έχουμε δει παιδιά να ανθίζουν σαν τρελά όταν κάποιος τους ώθησε απλώς να φτιάξουν τηγανίτες ή να κάνουν ποδήλατο. Ένα παιδί γυμνασίου είπε στον δάσκαλό του ότι χάρη στο ότι κατάφερε να κάνει κάποια καινούργια πράγματα μόνος του, δεν χρειάζεται πια να παίρνει τα φάρμακα για την αγχώδη διαταραχή του.

Καταπληκτικό! Τώρα, με τα παιδιά όλης της χώρας να μένουν στο σπίτι και το σχολείο να καταλαμβάνει μόνο ένα ελάχιστο τμήμα της μεγάλης μέρας τους, το παιχνίδι (εσωτερικού χώρου, χωρίς επιβραβεύσεις, οργανωμένο από το ίδιο το παιδί) αλλάζει εντελώς.

Όσο για τους γονείς που ανησυχούν ότι όλος αυτός ο μη-σχολικός χρόνος καταδικάζει το μέλλον των παιδιών τους, μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Boulder διαπίστωσε ότι τα παιδιά που έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για να δημιουργήσουν και να δομήσουν τις δραστηριότητές τους αναπτύσσουν ισχυρότερες ικανότητες εκτελεστικής λειτουργιάς – δηλαδή, καλύτερες ικανότητες σχεδιασμού, επίλυσης προβλημάτων και εφαρμογής.

Οι ικανότητες εκτελεστικής λειτουργίας είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται τα παιδιά για να επιτύχουν στο σχολείο και στην πραγματική ζωή (δηλαδή σε αυτό στο οποίο συμμετείχαμε, πριν το Zoom).

Όταν προκύπτει μια διαταραχή, η μάθηση είναι αναπόφευκτη. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο έχουμε γίνει όλοι ξαφνικά ειδικοί στους ιούς, στην εξομάλυνση της καμπύλης και στην ιταλική γεωγραφία. Είμαστε όλοι σε επιφυλακή διότι βρισκόμαστε σε νέο έδαφος – σε έναν εντελώς καινούργιο κόσμο στον οποίο πρέπει να μάθουμε να πλοηγούμαστε.

Τα παιδιά πλοηγούνται κι αυτά, επιλύοντας νέα προβλήματα, προσαρμοζόμενα (όχι σαν αγγελούδια, αλλά σαν αναπτυσσόμενοι άνθρωποι) και αγωνιζόμενα με τις δυνάμεις τους, γιατί δεν έχουν άλλη επιλογή.

Η παιδική ηλικία χρειαζόταν μια διόρθωση πορείας. Ούτε σε εκατό εκατομμύρια χρόνια δεν θα θέλαμε να είχε συμβεί με αυτόν τον τρόπο.

Ωστόσο, να που συμβαίνει.

Η Lenore Skenazy είναι πρόεδρος του Let Grow, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που προάγει την ανεξαρτησία και την ανθεκτικότητα των παιδιών και ιδρύτρια του κινήματος Free-Range Kids. O Δρ. Peter Gray είναι καθηγητής έρευνας στην ψυχολογία στο Boston College και συγγραφέας του βιβλίου Free to Learn: Why Unleashing the Instinct to Play Will Make Our Children Happier, More Self-Reliant, and Better Students for Life. (Ελευθερία στη μάθηση, εκδόσεις Αιακιδών 2019) . Είναι επίσης συνιδρυτής του οργανισμού Let Grow.

Αρχική πηγή: New York Post