Ήταν στα τέλη της δεκαετίας του ’90 στη Βαρκελώνη όταν βρέθηκα τυχαία μπροστά σε εκείνους τους «παράξενους χώρους» που αντικαθιστούσαν τα ατελιέ των ζωγράφων, τα σωληνάρια με τις πάστες ζωγραφικής που έτρεχαν, τα υπολείμματα της σκόνης αργίλου που αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα και κάθε άλλο ξένο στοιχείο που θα μπορούσε να αποτελεί μέρος ενός ready-made ή μίας παρουσίασης που καταλάμβανε το χώρο, βρώμικο συνήθως, αλλά φιλόξενο και δημιουργικό, όπως το ατελιέ ενός ζωγράφου.
Αντίθετα με τους χώρους αυτούς, τα άλλα ατελιέ, που είχαν αρχίσει να ονομάζονται mediaLabs (έχοντας πάρει το όνομα τους από το ΜΙΤ – Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης), και έγιναν Fab-Labs, στα οποία οι πειραματιστές και οι κατασκευαστές είναι οι MAKERS, γεννήθηκε ένα σημείο συνάντησης για τους ζωγράφους, τους σχεδιαστές, τους επιστήμονες, τους τεχνικούς, τους προγραμματιστές κλπ., που σχεδίαζαν μαζί τις παραγωγές τους.
Τα δίκτυα και τα leds αντικατέστησαν τη ζωγραφική, οι πλάκες «Arduino» αντικατέστησαν τα πινέλα και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές αντικατέστησαν τους πύργους, τα γυάλινα χαρτιά και άλλα καλλιτεχνικά εργαλεία.
Σε αυτή την αλλαγή των πληροφοριακών εργαλείων προστίθενται τα τρυβλία Petri, τα μικροσκόπια, το βιολογικό υλικό και οι συσκευές φυγοκεντρικής. Τα πρώτα, πειραματίζονται με λογισμικά, υλικά, συλλέκτες και άλλα ηλεκτρονικά στοιχεία που είναι συγκεντρωμένα σε μορφές, όπως η τεχνητή ζωή, η ρομποτική και τα ελεύθερα λογισμικά. Τα δεύτερα, πειραματίζονται με τη «ζωντανή ύλη», έχοντας έρθει για να δημιουργήσουν κουνέλια φθορίου, μυαλά που χειρίζονται ρομπότ, ή ενδύματα που έχουν δημιουργηθεί με ζωντανά υλικά. Την ίδια στιγμή, οι τρισδιάστατοι (3D) εκτυπωτές, τα νέα υλικά εκτύπωσης και η δημιουργία μικρών μονάδων απέναντι στη μαζική βιομηχανία ήταν προ των πυλών. Ερχόταν η εποχή του D.I.Y. (do it yourself – κάνε το μόνος σου).
Αυτοί οι «παράξενοι χώροι», που εν συνεχεία έγιναν οι χώροι των MAKERS, επέφεραν την επανάσταση όχι μόνο σε ένα νέο τρόπο παραγωγής τέχνης ή ντιζάιν, αλλά επίσης σε χώρους όπου ο εκδημοκρατισμός των τεχνολογιών, η υβριδοποίηση των γνώσεων, η συνεργατική μορφή εργασίας, η κυκλική οικονομία, το σταθερό μέλλον, ενθάρρυναν ένα νέο τρόπο δημιουργίας πραγμάτων, που θα άλλαζαν τον κόσμο.
Το βιβλίο «Makers, η νέα βιομηχανική επανάσταση» (2012), του Chris Anderson, εκδότη του περιοδικού WIRED (ένα πυλώνα πληροφορίας των εξελίξεων της νέας ψηφιακής εποχής) πραγματεύεται ζητήματα όπως το φαινόμενο του διαδικτύου, το τέλος του μονοπωλίου των ΜΜΕ και προβλέπει ότι η μικροτιμολόγηση θα βάλει τέλος στο μονοπώλιο της μαζικής παραγωγής.
Οι MAKERS που είναι διαδεδομένοι και διασκορπισμένοι ανά τον κόσμο, συμβάλλουν τώρα μαζικά, στη παραγωγή του απαραίτητου υλικού που θα αντιμετωπίσει την εξάπλωση του κορωνοϊού. Χιλιάδες τρισδιάστατες υφασμάτινες μάσκες, αντλίες ορού, αναπνευστήρες, τους έχουν ρίξει στην εργασία 24 ώρες το 24ωρο. Η θετική ενέργεια που αναδίδουν και η παρόρμηση που δίνουν, ενθαρρύνουν και ανοίγουν το μέλλον σε αυτές τις στιγμές της κρίσης, διότι η εργασία τους είναι αποδεδειγμένα πρώτιστης σημασίας σε αυτή την επείγουσα κοινωνική κρίση.
Όπως το αναφέραμε και εμείς σε κάποιο άλλο άρθρο, ο δήμος της Βαρκελώνης, ενώνοντας τις δυνάμεις του με την πρωτοβουλία των MAKERS, έθεσε στη διάθεση της κοινότητας το δυναμικό των Ateneos de Fabricaciόn Digital για την παραγωγή, χάρη στην τρισδιάστατη τεχνική εκτύπωσης, ορισμένων από τους εξοπλισμούς ατομικής προστασίας και υγειονομικού υλικού, με τη μεγαλύτερη ζήτηση να έρχεται από την ιατρική κοινότητα και από τους τομείς που εκτίθενται περισσότερο στον κορωνοϊό.
Μετάφραση από τα γαλλικά για την ελληνική Pressenza: Ανδρέας Παπαγγελόπουλος.
