Οι φαρμακοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν παγκόσμιο κύμα έκκλησης να παραιτηθούν από τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας τους για πιθανές σωτήριες θεραπείες και εμβόλιο ενάντια στον κορωνοϊό, καθώς οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αγωνίζονται να περιορίσουν τον αριθμό των θανάτων από την πανδημία.
Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και Unitaid, (Οργανισμός που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη και χρηματοδοτεί την παγκόσμια καινοτομία στον τομέα της υγείας), χαιρέτισαν την πρόταση που πρωτοδιατυπώθηκε από την Κόστα Ρίκα προς τις εταιρείες: να συγκεντρώσουν εθελοντικά την πνευματική τους ιδιοκτησία για όλες τις ιατρικές παρεμβάσεις – θεραπείας, εμβολίων και διαγνωστικών εξετάσεων – για τον κορωνοϊό.
Κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στους παραγωγούς γενοσήμων φαρμάκων να κατασκευάσουν και να πωλήσουν τις θεραπείες και τα εμβόλια σε πολύ χαμηλότερες τιμές από ό, τι διατίθενται συνήθως στην παγκόσμια αγορά. Και κατ’ επέκταση στα κράτη, που σχεδόν στην πλειονότητά τους έχουν χτυπημένα δημόσια συστήματα υγείας εξαιτίας των πολιτικών λιτότητας, να εξασφαλίσουν καθολική πρόσβαση.
“Η άνευ προηγουμένου κατάσταση που ζούμε απαιτεί και άνευ προηγουμένου λύσεις”, δήλωσε η Μαρισόλ Τουρέν, Πρόεδρος του UNitaid και πρώην Υπουργός Υγείας της Γαλλίας στους Financial Times. Οι βιομηχανίες φαρμάκου έχουν εδώ και καιρό προχωρήσει στο να ενισχύουν την κοινή τράπεζα πατεντών, με σκοπό την παραγωγή φτηνότερων φαρμάκων για διάφορες ασθένειες στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το “άνευ προηγουμένου” στο οποίο αναφέρεται η κα Τουρέν, αφορά το ότι ενόψει πανδημίας, τους ζητείται να το κάνουν αυτό και για το δυτικό κόσμο.
Χώρες που ζητούν υποχρεωτική αδειοδότηση
Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα που εξέδωσε “υποχρεωτική αδειοδότηση” για τη χρήση του φαρμάκου Kaletra της εταιρείας AbbVie που πριν μερικές εβδομάδες φαινόταν να μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Αυτό σήμαινε ότι η χώρα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το φάρμακο χωρίς τη συγκατάθεση της εταιρείας κατόχου του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, αν και – αναλόγως την κάθε νομοθεσία – προβλέπονται κάποιες αποζημιώσεις. Στις περιπτώσεις που τίθεται σε εφαρμογή η υποχρεωτική αδειοδότηση, μπαίνει ως απόλυτα σεβαστός παράγοντας το δημόσιο συμφέρον. Αμέσως μετά την κίνηση του Ισραήλ, η AbbVie εγκατέλειψε σε παγκόσμιο επίπεδο τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του Kaletra.
Η Γερμανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Χιλή έκαναν αντίστοιχα κινήσεις για να είναι έτοιμες αν χρειαστεί να προχωρήσουν στην έκδοση υποχρεωτικών αδειών. Υπενθυμίζουμε ότι και η Ελλάδα έχει αντίστοιχη νομοθεσία.
Η Ελβετικών συμφερόντων Roche, η οποία κατασκευάζει τα τεστ για τον ιό, συμφώνησε να μοιραστεί τη συνταγή για το υγρό της δοκιμής με την ολλανδική κυβέρνηση αφού προηγουμένως οι Ολλανδοί την κατηγόρησαν ότι δεν μπορούσε να προμηθεύσει τον απαραίτητο αριθμό τεστ που είχε προβλέψει να κάνει το Ολλανδικό κράτος και έτσι μείωναν σημαντικά τις εθνικές δυνατότητες δοκιμών. Η εταιρεία αρνήθηκε να σχολιάσει την έλλειψη, αλλά σημείωσε ότι δεν υπήρχε προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας γύρω από το υγρό.
Οι εταιρείες Sanofi και Eli Lilly δεν έχουν ακόμα απαντήσει στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου των FT, στον δημοσιογράφο Donato Paolo Mancini. Σκανδαλώδης ήταν η πρόθεση της, αμερικάνικων συμφερόντων, εταιρείας Gilead Science να αδειοδοτήσει το φάρμακο της Remdesivir, που πιθανά μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του covid-19, ως ορφανό φάρμακο, επειδή ο μέχρι τώρα πληθυσμός που έχει προσβληθεί από τον ιό στις ΗΠΑ είναι κάτω των 200.000 ανθρώπων. Οι τιμές αποζημίωσης που προβλέπονται για τα ορφανά φάρμακα είναι υψηλότατες, γιατί απευθύνονται σε σπάνιες παθήσεις και άρα αφορούν “μικρή αγορά καταναλωτών”. Μετά από την κατακραυγή Αμερικανών ακτιβιστών, η εταιρεία άλλαξε στάση.
Άρθρα με παρόμοιο περιεχόμενο:
Ευρωπαϊκή Συμμαχία για Προσιτά Φάρμακα ενόψει covid-19: απαιτείται ισχυρή απάντηση από τα συστήματα δημόσιας υγείας της Ευρώπης
Γιώργος Βέργουλας: “η έρευνα πρέπει να έχει ως κύρια κατεύθυνση τις κοινωνικές ανάγκες”
Πάνος Παπαδόπουλος: “χρειαζόμαστε άλλες προτεραιότητες στον τομέα της φαρμακευτικής καινοτομίας”
Απειλούνται με μήνυση για την ανοιχτού κώδικα παραγωγή βαλβίδων για συσκευές οξυγόνου σε ασθενείς covid-19
