Την Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την τρομερή σύγκρουση μιας επιβατικής αμαξοστοιχίας, που μετέφερε κυρίως φοιτητές και φοιτήτριες, με μια αντίστοιχη εμπορική και οι δύο της Hellenic Train. Η τραγωδία συνέβη λίγο μετά την Λάρισα στο ύψος της κοιλάδας των Τεμπών. Τα δύο τρένα ήταν στην ίδια γραμμή για πάνω από 15 λεπτά χωρίς κανείς να το καταλάβει. Η μετωπική σύγκρουση ήταν σφοδρή, καθώς τα τρένα κινούνταν με πάνω από 160 χλμ την ώρα. Προκλήθηκε έκρηξη και θερμοκρασίες που έλιωσαν τα σίδερα στα βαγόνια. Τελικός απολογισμός 57 άνθρωποι νεκροί και δεκάδες τραυματίες, στην πλειονότητά τους νέοι και νέες. Η ελληνική κοινωνία συγκλονίστηκε από το γεγονός και από τα ηχητικά ντοκουμέντα που βγήκαν στην δημοσιότητα. «Δεν έχω οξυγόνο», «Δεν μπορώ να αναπνεύσω», «Θα πεθάνουμε».
Τις αμέσως επόμενες ώρες υπήρξε αλλοίωση του σκηνικού της σύγκρουσης, με την απομάκρυνση σημαντικών υλικών από τον γύρω χώρο και με μπάζωμα των εδαφών. Αυτή η πράξη υποδαύλισε την εμπιστοσύνη του κοινού προς την Πολιτική και Δικαστική εξουσία. Σε αυτό συντέλεσαν επίσης:
- η σιγουριά που εμπεριείχε η πρώιμη δήλωση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, πως πρόκειται για «ανθρώπινο λάθος»,
- η μη ανάληψη πολιτικών ευθυνών – ειδικά από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, ο οποίος διακήρυττε μόλις πριν λίγες εβδομάδες στη Βουλή ότι τα τρένα είναι ασφαλή,
- η προπαγάνδα που ξεδιπλώθηκε από τα ΜΜΕ με σαφή στόχο την κάλυψη του όποιου κυβερνητικού λάθους ή παράλειψης για το ίδιο το συμβάν και η προσπάθεια για ενίσχυση της πίστης στην ασφάλεια των τρένων στην Ελλάδα.
Η εμπιστοσύνη έχει ξεκινήσει να κλονίζεται εδώ και αρκετό καιρό προς αυτή την κυβέρνηση με τον τρόπο που διαχειρίστηκε την πανδημία, τη βύθιση του πλοίου στην Πύλο, το σκάνδαλο των υποκλοπών. Έχει όμως κλονιστεί και προς τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Αρκεί να θυμηθούμε τη διαχείριση της πυρκαγιάς στο Μάτι, το δημοψήφισμα και την ανατροπή του το 2015, την κρίση προσφυγικής υποδοχής, την οικονομική κρίση, τα Μνημόνια, το χρέος που καλούμαστε να πληρώσουμε και θα βαραίνει τις επόμενες γενιές τουλάχιστον για τα επόμενα τριάντα χρόνια.
Πίσω στο θέμα των Τεμπών όμως. Οι οικογένειες των θυμάτων, βλέποντας την αργή εξέλιξη των ερευνών και μην έχοντας επίσης εμπιστοσύνη στις αρχές, έβαλαν δικηγόρους να αναζητήσουν τα αίτια και να πιέσουν για την απόδοση ευθυνών. Μητέρες και πατέρες των παιδιών που πέθαναν εκείνο το βράδυ, κατάφεραν εδώ και δύο χρόνια και βρήκαν το θάρρος να σηκώσουν έναν αγώνα «μέχρι να αποδοθούν ευθύνες και να υπάρξει δικαιοσύνη». Δύο χρόνια μετά δεν είναι σαφές ποιος είχε δώσει εντολή για την αλλοίωση της περιοχής που έγινε η σύγκρουση. Μεγάλος όγκος αρχείων δεν συμπεριλήφθηκε στη δικογραφία. Υπουργοί της Κυβέρνησης έχουν διασύρει με δηλώσεις τους σε τηλεοπτικά πάνελ τους συγγενείς των θυμάτων που ζητούν απόδοση ευθυνών και επιχείρησαν συστηματικά να χαρακτηρίσουν τις διαδηλώσεις που έγιναν για τα Τέμπη ως αντικυβερνητικές και υποκινούμενες από τα κόμματα της αντιπολίτευσης με σκοπό να ρίξουν την κυβέρνηση.
Παρά τη συστηματική καλλιέργεια φόβου από τα ΜΜΕ και την ύπαρξη τριημέρου διακοπών τις αμέσως επόμενες μέρες, η συμμετοχή του κόσμου στην χθεσινή απεργία όπως και οι κινητοποιήσεις, δεν είχαν προηγούμενο. Εκτός από τους συνήθεις φορείς που συμμετέχουν στις απεργίες, ανακοινώσεις συμμετοχής έβγαλαν μεγάλες αλυσίδες υπεραγορών, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, θέατρα, κινηματογράφοι, οδηγοί ταξί που συνασπίστηκαν για να μεταφέρουν κόσμο στις συγκεντρώσεις… Πρωτοφανής ο όγκος της συμμετοχής σε κάθε πόλη από τις 264 στην Ελλάδα και τις 125 στο εξωτερικό – από τη Νέα Ζηλανδία, μέχρι το Μεξικό και από την Ισλανδία μέχρι την Ιαπωνία. Μαθητικοί και φοιτητικοί σύλλογοι, οικογένειες με παιδιά σε καροτσάκια, εργαζόμενοι/ες, συνταξιούχοι, άνθρωποι σε αμαξίδια.
Για αρχή αξίζει να σημειώσουμε δύο τουλάχιστον σημεία. Πρώτον ότι τον κόσμο δεν τον κατέβασε στον δρόμο κανένας πολιτικός φορέας, μάλλον το αντίθετο. Η συντριπτική πλειοψηφία ήταν χωρίς κομματικό πρόσημο, αναγνωρίζοντας το μεγάλο αντιπολιτευτικό κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ίσως και κινητοποιούμενη από αυτό. Ζούμε την εποχή της κοινωνικής αντιπολίτευσης, όπως είπε ένας φίλος. Δεύτερον ότι παρόλα τα οικονομικά προβλήματα και τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει ο κόσμος κατέβηκε διεκδικώντας δικαιοσύνη για ένα έγκλημα με θύματα τα παιδιά μας. Όσο κι αν προσπαθεί η Πολιτεία να το υποβιβάσει σε δυστύχημα, οι σφιχτοί εναγκαλισμοί του Μαξίμου με τους επιχειρηματικούς ομίλους, η παράδοση των υποδομών της χώρας σε αυτούς, οι χρόνιες παθογένειες και η υποβάθμιση του δημοσίου έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην πίστη πως αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν υπήρχε σήμερα – αλλά και διαχρονικά – μια κυβέρνηση που να νοιάζεται πραγματικά για το παρόν και το μέλλον των ανθρώπων αυτής της χώρας.
Φωτογραφία: Όλγα Πατεράκη.
