Με απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών κρίθηκε παράνομη η κράτηση οικογένειας προσφύγων υπό τη μορφή «περιορισμού ελευθερίας» στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Μαλακάσα Αττικής, όπου ανέμεναν πάνω από δύο εβδομάδες την καταγραφή τους.
Το Δικαστήριο δέχθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2024 τις αντιρρήσεις της τριμελούς οικογένειας με ανήλικο τέκνο κατά της de facto κράτησής της στη Μαλακάσα. Η κράτηση αυτή είχε διαταχθεί με απόφαση εικοσαήμερης παράτασης του «περιορισμού ελευθερίας» τους εντός του καμπ επειδή η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΥπΥΤ) δεν είχε ολοκληρώσει την καταγραφή τους. Κρίνοντας ότι οι καθυστερήσεις των αρχών δεν δικαιολογούν τη συνέχιση της κράτησης, το Δικαστήριο διέταξε το ΚΥΤ Μαλακάσας να μεταφέρει την οικογένεια σε ανοιχτή δομή μέχρι την ακριβή ημερομηνία της καταγραφής τους, την οποία θα πρέπει να ορίσει υποχρεωτικά. Η οικογένεια καταγράφηκε την επομένη της έκδοσης της απόφασης του Δικαστηρίου.
Στις 7 Νοεμβρίου επισκεφθήκαμε το ΚΥΤ Μαλακάσας για να παράσχουμε νομική συνδρομή στη συγκεκριμένη οικογένεια και σε άλλους επωφελούμενους της Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) που βρίσκονται κρατούμενοι με «περιορισμό ελευθερίας», περιμένοντας να καταγραφούν από την ΥπΥΤ σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης (screening). Υποβληθήκαμε σε πολύωρη αναιτιολόγητη αναμονή και μας ζητήθηκε να υποβάλλουμε «αίτημα εισόδου» για να μας επιτραπεί η πρόσβαση στο ΚΥΤ, μολονότι μοναδική προϋπόθεση για την είσοδο των δικηγόρων στις δομές είναι η επίδειξη της επαγγελματικής ταυτότητάς τους και παρά το γεγονός ότι είχαμε ήδη προ διημέρου αποστείλει ενημερωτικό μέιλ για την επίσκεψη μας. Διαπιστώσαμε μάλιστα ότι οι αρχές δεν δέχονται να θεωρήσουν το γνήσιο της υπογραφής των κρατουμένων, ούτε και να απαντήσουν εγγράφως σε σχετικά αιτήματα.
Ως αποτέλεσμα, όσοι και όσες κρατούνται ακατάγραφοι/ες στη Μαλακάσα δεν μπορούν να υπογράψουν τις απαιτούμενες εξουσιοδοτήσεις για να εκπροσωπηθούν από δικηγόρο, ώστε να διεκδικήσουν στοιχειώδη δικαιώματά τους, όπως δικαστικό έλεγχο της κράτησής τους, αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κατάθεση αίτησης ασύλου. Ορισμένοι από αυτούς βρίσκονται εκεί ακατάγραφοι από τα τέλη Σεπτεμβρίου, παρότι ο νόμος προβλέπει κατ’ αρχήν την ολοκλήρωση της διαδικασίας υποδοχής και ταυτοποίησης σε πέντε ημέρες.
Μέχρι σήμερα, παραμένουν αναπάντητα τα επανειλημμένα γραπτά και προφορικά αιτήματα των ακατάγραφων ανθρώπων για να θεωρηθούν οι εξουσιοδοτήσεις τους από την ΥπΥΤ, αδράνεια που κρίθηκε αδικαιολόγητη από την εν λόγω απόφαση του Δικαστηρίου. Για το ίδιο ζήτημα οι αιτούντες άσυλο έχουν απευθυνθεί στον Συνήγορο του Πολίτη.
Τέλος, το Δικαστήριο τόνισε τις προβληματικές συνθήκες στις οποίες εξακολουθούν να βρίσκονται οι άνθρωποι αυτοί εντός του ΚΥΤ Μαλακάσας. Επωφελούμενοι της RSA αναφέρουν ότι ζουν σε κοντέινερ με σοβαρές και επικίνδυνες υλικές φθορές, διαρροή νερού, έντομα και ποντίκια. Δεν τους έχουν δοθεί είδη καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής όπως σαπούνι, απορρυπαντικό αλλά και κλινοσκεπάσματα, ενώ δεν έχουν εξεταστεί από γιατρό, ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό για να εντοπιστούν οι ανάγκες τους, ακόμη και για επιζώντες βασανιστηρίων, ανήλικα παιδιά και πάσχοντες από σοβαρές ασθένειες.
