Φωτογραφίες και κείμενο της Μεμνουνέ Μπογιατζή για το Ελληνικό Γραφείο της Pressenza.
Επισκεφθήκαμε την έκθεση «Μια σακούλα γεμάτη τηλεκάρτες», η οποία διεξήχθη στον χώρο τεχνών «Tavros» και τελείωσε το Σάββατο (28/09/2024), υπενθυμίζοντάς μας πως η κανονικοποίηση του ρατσισμού κι η έκφανσή του σε καθημερινή βάση απέναντι σε μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων επί σειρά δεκαετιών είναι κάτι που πρέπει να προλαβαίνουμε πολύ νωρίτερα.
Η έκθεση ήταν απόρροια του πιλοτικού προγράμματος για τη συγκρότηση του αρχείου της αλβανικής μετανάστευσης που ξεκίνησε το 2022 σε συνεργασία των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και της Πρωτοβουλίας για τις Δημόσιες Ανθρωπιστικές Επιστήμες του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (SNFPHI) στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Την επιμέλεια της έκθεσης ανέλαβαν: οι Πάτι Βαρδάμη κι Ιλιρίντα Μουσαράι.
Σε πρώτο επίπεδο, ο τίτλος της έκθεσης μας εξιστορεί τα εβδομαδιαία τηλεφωνήματα μεταξύ των Αλβανών μεταναστριών και μεταναστών στην Ελλάδα και των συγγενών τους που είχαν μείνει πίσω. Οι τηλεκάρτες ήταν ο μοναδικός δίαυλος επικοινωνίας τους συνδράμοντας στη μη λήθη των φωνών των αγαπημένων τους ανθρώπων που τους έλειπαν πολύ.
Στην έκθεση ήταν αποτυπωμένες πολλές εμπειρίες μέσα από κρατικά έγγραφα, φωτογραφίες, βίντεο, ενδυμασίες, εφημερίδες και φυσικά αφηγήσεις, οι οποίες λειτούργησαν αναδρομικά και στη δική μας μνήμη αναβιώνοντας την αδικία που έχουν υποστεί ειδικά τα παιδιά των Αλβανών μεταναστών/-τριών τις δεκαετίες: ‘90 και ‘00.
Πόσες φορές χανόταν κάτι από τις μαθητικές αίθουσες και κατευθείαν αυτό χρεωνόταν απροσδόκητα εύκολα κι αβάσιμα στο «Αλβανάκι», πόσες φορές δεν ήταν πιστευτοί οι τίτλοι προόδου στις σχολικές αίθουσες όταν αυτοί απευθυνόντουσαν στα παιδιά αυτά, πόσες φορές χρειάστηκε αυτοί οι άνθρωποι να αλλάξουν τα ονόματά τους για να μην υποστούν χλεύη μόνο και μόνο λόγω της καταγωγής τους. Πόσες lux και μη οικοδομές έχουν χτιστεί πάνω στον ιδρώτα των Αλβανών μεταναστών, πόση χλωρίνη μυρίζουν οι Αλβανές μετανάστριες, οι οποίοι κι οι οποίες έβγαζαν και βγάζουν το μεροκάματο χωρίς καμία υποτυπώδη ασφάλεια.
Όλες οι παραπάνω φορές έκφανσης ρατσισμού είναι αρκετές και χαραγμένες και στη δική μας μνήμη που ποτέ δεν έπρεπε να περάσουν απαρατήρητες και που πλέον πρέπει να ανατρέπουμε κάθε ρίζα από το πιο μικρό ανέκδοτο.
Σχετικά με την κρατική διαχείριση και στο σήμερα, η απόκτηση ιθαγένειας για ανθρώπους που ζουν κι εργάζονται εδώ και 40 χρόνια στον ελλαδικό χώρο δεν έμοιαζε ποτέ περισσότερο με κάτι σαν τις Πανελλήνιες στον βαθμό δυσκολίας τους όσον αφορά στις εξετάσεις για την πολιτογράφηση των ανθρώπων αυτών. Δεν ήταν και λίγες οι φορές που οι άδειες παραμονής από το πόσο χρονικό διάστημα χρειαζόντουσαν για την έκδοσή τους εκδίδονταν με πεπερασμένη ημερομηνία ή δεν είναι -σήμερα- και λίγες οι φορές που μέχρι την οριστικοποίηση της επεξεργασίας της αίτησης για την άδεια παραμονής ή την ανανέωση αυτής, το έντυπο της «προσωρινής άδειας παραμονής» απαγορεύει την έξοδο των ανθρώπων από την Ελλάδα και την Αλβανία και δεν έχει ισχύ σε υπηρεσίες όπως οι τράπεζες για την προχώρηση διαδικασιών που σχετίζονται με φάσμα της καθημερινής τους ζωής και μετακίνησης.
«Αγιέ, Αγιέ, Αγιέ, fuego» λοιπόν σε όλες αυτές τις φορές, όπως τραγούδησε κι η Ελένη Φουρέιρα στη σκηνή της Eurovision, το 2018.
