Το Stitchit είναι μια καλλιτεχνική ομάδα, που δημιουργήθηκε το 2021 από την καλλιτέχνιδα Rufina Bazlova (από τη Λευκορωσία) και την επιμελήτρια Sofia Tocar (από τη Μολδαβία).
Το έργο της ομάδας έχει ως στόχο να προκαλέσει το ενδιαφέρον για σημαντικά κοινωνικοπολιτικά ζητήματα στη Λευκορωσία. Χρησιμοποιώντας παραδοσιακές τεχνικές κεντήματος ως μέσο αντίστασης και διαλόγου, το Stitchit εμπλέκει διαφορετικές κοινότητες και άτομα στη διαδικασία της δημιουργίας, με αποτέλεσμα να προκαλεί σύγχυση για τα όρια της εξουσίας.
Η Rufina Bazlova είναι μια καλλιτέχνιδα από τη Λευκορωσία με έδρα την Πράγα, η οποία ασχολείται με την εικονογράφηση, τα κοινωνικά δίκτυα, τη σκηνογραφία και την περφόρμανς. Η Sofia Tocar επιμελείται τα καλλιτεχνικά έργα και τις εκθέσεις. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μολδαβία. Το Global Voices πήρε συνέντευξη μέσω zoom από την καλλιτεχνική ομάδα για το εγχείρημα #FramedinBelarus. Στόχος του εγχειρήματος είναι να δημιουργηθούν πορτρέτα όλων των πολιτών, που κρατούνται παράνομα στη Λευκορωσία (Πολιτικοί Κρατούμενοι) χρησιμοποιώντας την τυπική λευκορωσική τεχνική κεντήματος με κόκκινη κλωστή σε λευκό φόντο, καταγράφοντας με τον τρόπο αυτό ένα σημαντικό γεγονός της λευκορωσικής ιστορίας με έναν “λαϊκό διακοσμητικό” κώδικα. Το έργο που απεικονίζεται παραπάνω αφηγείται την ιστορία της Maryia Kallesnikava, μιας αντιπολιτευόμενης πολιτικής ακτιβίστριας και μουσικού, που καταδικάστηκε σε 11 χρόνια φυλάκισης και εκτίει σήμερα την ποινή της στη Λευκορωσία.
GV: Ποια είναι η σημασία των εκθέσεων και των εργαστηρίων που διοργανώνετε;
Sofia Tocar (ST): Αυτή είναι, φυσικά, μια ιδεαλιστική αντίληψη, αλλά, προς το παρόν, ενώ το έργο συνεχίζεται τα τελευταία τουλάχιστον δύο χρόνια, εκθέτουμε επίσης το μεγαλύτερο μέρος του. Η βασική ιδέα είναι να το παρουσιάζουμε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Είχαμε περίπου δέκα εκθέσεις κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους ή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και είναι πολύ σημαντικό να τις παρουσιάζουμε ενώ το έργο συνεχίζεται. Δεν αρκεί μόνο να τα συγκεντρώσουμε όλα σε ένα μέρος και στη συνέχεια να κάνουμε μια μεγάλη έκθεση, αλλά επίσης να κάνουμε τα μικρά αυτά βήματα και να μιλήσουμε για το πρόβλημα, να αναδείξουμε τις ιστορίες μέσω αυτής της απεικόνισης και της καλλιτεχνικής γλώσσας. Αυτό είναι σημαντικό για εμάς. Μέχρι στιγμής, έχουμε πραγματοποιήσει δέκα εκθέσεις και πολυάριθμα εργαστήρια στη Γερμανία, τις χώρες της Βαλτικής, την Τσεχική Δημοκρατία, την Πολωνία, τη Νορβηγία και την Ιταλία.
ST: Οι εκθέσεις και τα εργαστήρια εξυπηρετούν πολλαπλούς σκοπούς. Πρώτα απ’ όλα, το έργο έχει τόσο καλλιτεχνικό όσο και ακτιβιστικό χαρακτήρα. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα αντικείμενο συλλογικής δημιουργίας που θα λειτουργεί ως μνημείο για τους πολιτικούς κρατούμενους. Με την πραγματοποίηση αυτών των έργων, διατηρούμε το πρόβλημα ορατό και ευαισθητοποιούμε την κοινή γνώμη για την κατάσταση στη Λευκορωσία. Τα εργαστήρια επιτρέπουν την αλληλεπίδραση με ανθρώπους, μοιράζονται τις ιστορίες πίσω από το εγχείρημα και δημιουργούν μια αίσθηση κοινότητας μεταξύ των συμμετεχόντων. Πιστεύουμε στην εξάλειψη των διαχωριστικών γραμμών μεταξύ καλλιτεχνών και θεατών, κάνοντας όλους μέρος του εγχειρήματος. Επιπλέον, το εγχείρημα χρησιμεύει ως μια μορφή καλλιτεχνικής θεραπείας για όσους επηρεάζονται άμεσα από την κατάσταση, ενώ παράλληλα επιμορφώνει τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο σχετικά με τη Λευκορωσία και τα προβλήματά της. Ενθαρρύνουμε επίσης τον κόσμο να στείλει κάρτες στους πολιτικούς κρατούμενους και τις οικογένειές τους. Δίνουμε στους ανθρώπους στοιχεία επικοινωνίας και πηγές για το πώς μπορούν να ενημερωθούν περαιτέρω και πώς μπορούν να τους βοηθήσουν.
GV: Τί συμβαίνει με την αφύπνιση των πολιτών για την κατάσταση στη Λευκορωσία;
RB: Ορισμένοι άνθρωποι έχουν ήδη ενημερωθεί για την κατάσταση και έχουν έρθει στα εργαστήρια ή στις εκδηλώσεις για να δείξουν την υποστήριξή τους και τη συμβολή τους στο εγχείρημα. Άλλοι μπορεί να είναι λιγότερο ενημερωμένοι, αλλά έχουν κλίση προς τα καλλιτεχνικά δρώμενα και αποφασίζουν να συμμετάσχουν. Ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να μάθουν περισσότερα για την κατάσταση και παρέχουμε πηγές για περαιτέρω ενημέρωση και τρόπους για να βοηθήσουν τους πολιτικούς κρατούμενους. Το εγχείρημα είναι προσβάσιμο σε ανθρώπους από διαφορετικά υπόβαθρα και τόπους δημιουργώντας έτσι ένα χώρο διαλόγου και ενημέρωσης.
GV: Όσον αφορά τον αριθμό των πολιτικών κρατουμένων, πόσα κεντήματα υπάρχουν ήδη και έχετε σχέδια για το μέλλον;
RB: Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 250 ολοκληρωμένα έργα και άλλα 200 έως 250 σε εξέλιξη. Ωστόσο, με περισσότερους από 1.500 πολιτικούς κρατούμενους και τον αριθμό να αυξάνεται, είναι πρόκληση να συνεχίσουμε. Ο αρχικός μας στόχος ήταν να δημιουργήσουμε πορτραίτα όλων των πολιτικών κρατουμένων, αλλά λόγω της ραγδαίας αύξησης του αριθμού τους, έπρεπε να προσαρμόσουμε τη στρατηγική μας. Αποφασίσαμε να δώσουμε προτεραιότητα σε όσα άτομα έλαβαν μεγαλύτερες ποινές, υποθέτοντας ότι τα υπόλοιπα θα αποφυλακίζονταν νωρίτερα. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψουμε το χρονοδιάγραμμα και τον ακριβή αριθμό των απαιτούμενων κεντημάτων. Θα συνεχίσουμε το έργο για όσο χρειαστεί και θα ανταποκριθούμε στην εξελισσόμενη πολιτική κατάσταση στη Λευκορωσία.
GV: Συνεργάζεστε με άλλους καλλιτέχνες ή οργανώσεις πολιτών της Λευκορωσίας ή του εξωτερικού σε παρόμοια εγχειρήματα;
ST: Συνεργαζόμαστε στενά με τη Viasna, μια οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Λευκορωσία. Μας παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για τους πολιτικούς κρατούμενους, επιτρέποντάς μας να δημιουργήσουμε τις ιστορίες και τα σχέδια. Όσον αφορά άλλες συνεργασίες, το έργο μας επικεντρώνεται στη συμμετοχή ατόμων από όλο τον κόσμο και όχι συγκεκριμένων ομάδων ή οργανώσεων.
RB: Διαδίδουμε τις πληροφορίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδίως στο Instagram. Στις αναρτήσεις μας αναφερόμαστε στους αντιφρονούντες και στα πολιτικά προβλήματα της Λευκορωσίας. Συνεργαζόμαστε με τη Viasna μέσω αναδημοσιεύσεων. Αλλά με τους καλλιτέχνες, δεν συνεργαζόμαστε τόσο πολύ αυτή τη στιγμή- είμαστε μια ξεχωριστή ομάδα καλλιτεχνών.
ST: Αλλά φυσικά, και άλλοι Λευκορώσοι καλλιτέχνες δημιουργούν έργα τέχνης αφιερωμένα στους πολιτικούς κρατούμενους υπό διάφορες μορφές.
Μπορείτε να έρθετε σε επαφή με το καλλιτεχνικό εγχείρημα του κεντήματος για την υποστήριξη των πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία μέσω της ιστοσελίδας τους.
