Οι μισθωτοί μπορούν να αγοράσουν 8% λιγότερα αγαθά και, αν ξόδευαν ολόκληρο τον μισθό τους σε τρόφιμα, θα μπορούσαν να αγοράσουν 14,9% λιγότερα τρόφιμα, σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ.
Ο Κύκλος Οικονομικής & Κοινωνικής Ανάλυσης του ΕΝΑ δημοσιεύει τη σειρά Focus ENA | Oικονομία, η οποία περιλαμβάνει flash αναλύσεις μακροοικονομικών δεικτών και μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Η νέα ανάλυση έχει θέμα «Μισθοί, τιμές & αγοραστική δύναμη».
Ο πληθωρισμός περιορίζει την αγοραστική δύναμη των μισθών, αυτό που ονομάζεται πραγματικός μισθός. Ο πραγματικός μισθός δεν μετριέται σε χρηματικούς όρους αλλά σε όρους αγαθών και υπηρεσιών. Προκύπτει ως ο λόγος του ονομαστικού μισθού προς τον δείκτη τιμών.
Προφανώς ο πραγματικός μισθός μπορεί να υπολογιστεί είτε σε όρους γενικού δείκτη τιμών είτε σε όρους επιμέρους δεικτών, ανάλογα με το πώς θέλει κανείς να μετρήσει την αξία του. Στην ανάλυσή μας χρησιμοποιείται ο τριμηνιαίος Δείκτης Μισθολογικού Κόστους (βλ. ΕΛΣΤΑΤ) με εποχική διόρθωση και ο μέσος όρος των αντίστοιχων τριμήνων του Εθνικού Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και του Δείκτη Τιμών Διατροφής και Μη Αλκοολούχων Ποτών (βλ. ΕΛΣΤΑΤ). Η μόνη μετατροπή που έχει γίνει είναι στο σημείο αναφοράς ώστε να ισοδυναμεί με 100 το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Το διάγραμμα 1 δείχνει τους τρεις δείκτες (μισθολογικό κόστος, γενικός δείκτης τιμών, δείκτης τιμών διατροφής) από το πρώτο τρίμηνο του 2021 μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2022.
Διάγραμμα 1
Όπως φαίνεται, ο δείκτης μισθολογικού κόστους (μπλε γραμμή) στο Β’ τρίμηνο 2023 βρίσκεται στο 106,9, που σημαίνει ότι ο ονομαστικός μισθός έχει αυξηθεί κατά 6,9% σε σχέση με το Α’ τρίμηνο 2021. Στο ίδιο χρονικό διάστημα, ο γενικός δείκτης τιμών (κόκκινη γραμμή) βρίσκεται στο 116,1 και ο δείκτης τιμών ειδών διατροφής (πράσινη γραμμή) στο 125,5, δηλαδή ο πρώτος έχει αυξηθεί κατά 16,1% και ο δεύτερος κατά 25,5%. Είναι προφανές ότι η αύξηση του ονομαστικού μισθού υπολείπεται σημαντικά από την αύξηση των τιμών.
Η αναμενόμενη συνέπεια είναι η μείωση του πραγματικού μισθού, δηλαδή της ποσότητας αγαθών και υπηρεσιών που μπορούν να αγοράσουν οι μισθωτοί. Είναι εύκολο να υπολογιστεί ποσοτικά η επίπτωση της ταχύτερης αύξησης των τιμών σε σχέση με τον ονομαστικό μισθό.
Το διάγραμμα 2 δείχνει τον πραγματικό μισθό σε όρους γενικού δείκτη και σε όρους δείκτη τιμών διατροφής. Ο πραγματικός μισθός υπολογίζεται ως ο λόγος του δείκτη μισθολογικού κόστους με τον αντίστοιχο δείκτη τιμών.
Διάγραμμα 2
Ο πραγματικός μισθός σε όρους γενικού δείκτη (κόκκινη γραμμή), δηλαδή σε όρους ενός αντιπροσωπευτικού «καλαθιού» αγαθών και υπηρεσιών, βρίσκεται στο 92 κατά το Β’ τρίμηνο του 2023 από 100 κατά το Α’ τρίμηνο του 2021, δηλαδή έχει μειωθεί 8%. Ακόμα πιο έντονη είναι η μείωση του πραγματικού μισθού σε όρους ειδών διατροφής (μπλε γραμμή) αφού βρίσκεται στο 85,1, δηλαδή η μείωση φτάνει το 14,9%. Με άλλα λόγια, οι μισθωτοί μπορούν να αγοράσουν 8% λιγότερα αγαθά και, αν ξόδευαν ολόκληρο τον μισθό τους σε τρόφιμα, θα μπορούσαν να αγοράσουν 14,9% λιγότερα τρόφιμα.
