Ισραηλινές-Εβραίες και Αράβισσες ή –πιο σωστά– Παλαιστίνιες όπως προτιμούν να αποκαλούνται, ενώθηκαν το 2014, μετά την καταστροφική ισραηλινή επιχείρηση «Προστατευτική Αιχμή» κατά της Γάζας, για να διατρανώσουν πως δεν θέλουν άλλον πόλεμο και να αρθρώσουν πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια πολιτική επίλυση της πολύχρονης σύρραξης.
Της Χριστίνας Πάντζου για την Εφημερίδα των Συντακτών
Ενα πλουραλιστικό κίνημα γυναικών χωρίς ιεραρχικές δομές και με περισσότερα από 45.000 μέλη, οι «Γυναίκες Ενεργοποιούν την Ειρήνη» (Women Wage Peace) είναι μια από τις μεγαλύτερες οργανώσεις βάσης του Ισραήλ και έχουν για εταίρο τους στην Παλαιστίνη τις «Γυναίκες του Ηλίου», με τις οποίες μοιράζονται έναν κοινό στόχο: μια δίκαιη ειρήνη που να σταματήσει το αιματοκύλισμα.
Δύο μέλη τους, η Εβραία Να’άμα Μπαράκ και η Παλαιστίνια του Ισραήλ Χιάμ Τανούζ, μίλησαν με την «Εφημερίδα των Συντακτών» για την τραγωδία που εξελίσσεται και για το πώς μέσα στην τεράστια οργή και δυσπιστία που κυριαρχεί, μέσα από τις συγκλίσεις τους αλλά και τις διαφωνίες τους, επιμένουν να συνυπάρχουν για μια δίκαιη λύση.
● Στις 4 Οκτωβρίου είχατε μια μεγάλη κινητοποίηση μαζί με τις «Γυναίκες του Ηλίου», που υποδεχτήκατε στο Τείχος και μαζί διαδηλώσατε στην Ιερουσαλήμ και τη Νεκρά Θάλασσα δηλώνοντας αποφασισμένες να σταματήσετε το αιματοκύλισμα που υπονομεύει το μέλλον των παιδιών σας. Τρεις μέρες μετά ήρθε η αιματηρή επίθεση της Χαμάς, αλλά και η τεράστια ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση, έτσι που το αιματοκύλισμα κλιμακώνεται.
Να’άμα Μπαράκ: Η πρώτη αντίδραση όλων ήταν το απόλυτο σοκ. Δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε όσα είδαμε κι έπειτα σιγά-σιγά συνειδητοποιήσαμε τι συνέβη και την έκταση αυτής της επίθεσης, πόσοι σκοτώθηκαν και απήχθησαν. Η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση: βγήκαν για να σκοτώσουν, δεν τους ενδιέφερε ποιους. Η κόρη μιας φίλης μου ήταν στο πάρτι και δολοφονήθηκε. Και μέλη του κινήματός μας, όπως η Βίβιαν Σίλβερ: αγνοούμενη, θεωρήσαμε ότι την είχαν απαγάγει, αλλά η σορός της αναγνωρίστηκε την περασμένη εβδομάδα. Ακόμη και τώρα είμαστε συγκλονισμένες, δεν μπορούμε να το πιστέψουμε, είναι ένα μείγμα από πολλά συναισθήματα.
Χιάμ Τανούζ: Είναι πολύ λυπηρό που, ενώ τρεις ημέρες πριν είχαμε αυτή τη μεγαλειώδη εκδήλωση, όπου Παλαιστίνιες και Ισραηλινές βροντοφωνάξαμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν την ειρήνη και παλεύουν γι’ αυτήν, ήρθε η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς ενάντια σε αθώους ανθρώπους. Ο κόσμος μας κατέρρευσε. Ηταν μια πραγματική σφαγή με περισσότερους από 1.400 νεκρούς και τόσους απαχθέντες, ανάμεσά τους δύο μέλη της οργάνωσής μας. Και την ίδια εκείνη ημέρα άρχισε η αντεπίθεση του Ισραήλ, πείτε την όπως θέλετε, και άρχισε το θανατικό στη Γάζα, με χιλιάδες νεκρούς. Λένε «θέλουμε να τελειώνουμε με τη Χαμάς», αλλά το τίμημα θα πληρωθεί με τις ζωές δεκάδων χιλιάδων Παλαιστινίων; Πρέπει να βρουν άλλον τρόπο γιατί μπορεί να σκοτώσουν μια Χαμάς και να γεννηθούν άλλες δέκα. Η βία φέρνει βία. Και για μένα είναι ακόμη πιο δύσκολο γιατί είμαι Ισραηλινή πολίτις, αλλά Παλαιστίνια και το βάρος είναι αβάσταχτο που η χώρα μου είναι σε πόλεμο με τον λαό μου. Θρηνώ και τις δύο πλευρές.
● Προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε με τις «Γυναίκες του Ηλίου» στην Παλαιστίνη, αλλά ο ιστότοπός τους έχει μπλοκαριστεί. Μετά την επίθεση της Χαμάς και την ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση, που έχει ισοπεδώσει μεγάλο τμήμα της Γάζας, έχετε επαφή μαζί τους; Τι σας μεταφέρουν;
Χ.Τ: Είμαστε αδελφές οργανώσεις με τις «Γυναίκες του Ηλίου» και επικοινωνούμε καθημερινά. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη, όχι μόνο στη Γάζα, αλλά και στη Δυτική Οχθη, όπου θεωρούν ότι μπορεί να υπάρχουν μέλη ή σύνδεσμοι της Χαμάς και καθημερινά γίνονται συλλήψεις κυρίως νέων ανθρώπων: υπήρχαν κάπου 4.000 -5.000 που είχαν συλληφθεί και είχαν απελευθερωθεί και τώρα τους συλλαμβάνουν ξανά. Και δεν ξέρουμε καν πού βρίσκονται. Υπάρχει θυμός, οργή, θρήνος, αλλά έχουμε κάνει μια πάρα πολύ βαθιά δουλειά και νιώθουμε αδελφές. Μάλιστα, την Τετάρτη θα έχουμε μια ψηφιακή συνάντηση όπου θα είναι 15 μέλη των «Γυναικών του Ηλίου» και 70 από εμάς, τις «Γυναίκες Ενεργοποιούν την Ειρήνη», για να μοιραστούμε το πένθος μας, αλλά και να σχεδιάσουμε τα επόμενα βήματά μας. Γιατί παρά τα όσα συμβαίνουν, παρά τους σκοτωμούς και την καταστροφή, συνεχίζουμε να είμαστε οι μεν δίπλα στις δε, να μοιραζόμαστε την αγωνία μας για να σταματήσει όλο αυτό. Γιατί δεν μπορούμε να ζούμε άλλο σε αυτή την κόλαση.
● Λέτε πως «πρέπει να δώσουμε τέλος σε αυτή την τρέλα». Αλλά έπειτα από την επίθεση της Χαμάς και την ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση που κλιμακώνεται, έχοντας αφήσει 13.000 Παλαιστίνιους νεκρούς, επιθέσεις ακόμη και σε νοσοκομεία, σχολεία, προσφυγικούς καταυλισμούς, περισσότερους από 1,5 εκατ. εκτοπισμένους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για τον νότο και που τώρα πρέπει να φύγουν και από εκεί για να πάνε στο πουθενά, πώς μπορεί να δώσει κανείς τέλος σε αυτήν την τρέλα; Με ποια μέσα;
Ν.Μπ: Είμαστε ένα κίνημα που δουλεύουμε για την ειρήνη, για μια πολιτική λύση σε αυτήν την πολύχρονη σύρραξη. Δεν είμαστε αναλυτές στρατιωτικών στρατηγικών και δεν μπορούμε να μιλήσουμε γι’ αυτό. Αλλά αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι ξέρουμε με βεβαιότητα πως η λύση πρέπει να βρεθεί μέσω διαπραγματεύσεων. Πρέπει να είναι πολιτική, προϊόν διαπραγμάτευσης, αμοιβαία, γεμάτη σεβασμό. Παρά τις τραγικές εξελίξεις, αυτό δεν έχει αλλάξει. Οταν τελειώσει αυτό, εμείς θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι και οι δύο πλευρές να φτάσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και σε αυτές ο ρόλος μας είναι πολύ σημαντικός γιατί είμαστε το μισό του πληθυσμού και η φωνή μας πρέπει να ακουστεί. Πιστεύω ότι και στις δύο πλευρές οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους ειρηνικά.
Χ.Τ: Πιστεύω ότι αν ο κόσμος ήθελε να δώσει τέλος σε αυτήν την τρέλα θα έδινε. Αν συσπειρωνόταν και μας βοηθούσε θα τελείωνε αυτός ο τρομακτικός πόλεμος. Χρειαζόμαστε τη βοήθεια και τη στήριξη του κόσμου: ΗΠΑ, Ρωσία, Ε.Ε., πρέπει να πουν στους ηγέτες μας «Καθίστε και μιλήστε και βρείτε μια λύση άλλη από το θανατικό». Οι λαοί δεν έχουμε πρόβλημα μεταξύ μας, πρόβλημα έχουν οι κυβερνήσεις. Ισως να είναι και κάτι μεγαλύτερο από εμάς, ίσως υπάρχουν ευρύτερα συμφέροντα, όπως το να πουλήσουν όπλα ή οτιδήποτε άλλο. Δεν ξέρω. Ισως Ισραήλ και Παλαιστίνη να είναι μαριονέτες στα χέρια μεγάλων δυνάμεων και συμφερόντων. Αλλά φτάνει πια, φτάνουν οι σκοτωμοί, τα πτώματα, οι τάφοι. Πρέπει να συμφωνήσουμε: το Ισραήλ πρέπει να είναι ασφαλές και η Παλαιστίνη πρέπει να είναι ελεύθερη, όχι υπό κατοχή.
● Πιστεύετε ότι τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Παλαιστίνη σήμερα ο κόσμος είναι πρόθυμος να ακούσει τη φωνή σας με το μήνυμα ειρήνης;
Ν.Μπ: Δεν είναι εύκολο. Στην ισραηλινή κοινωνία υπάρχει πολλή οργή, πολύς φόβος, πολλή δυσπιστία. Αυτά που έχουν συμβεί μας φέρνουν πολλά βήματα πίσω. Θα πρέπει να πάμε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαμε και ν’ αρχίσουμε ξανά την αρχή. Αλλά είμαστε αποφασισμένες να το κάνουμε, να συνεχίσουμε, όσο δύσκολα κι αν είναι τώρα. Και να επιμείνουμε για τον Νόμο Πολιτικής Εναλλακτικής που επεξεργαστήκαμε ως οργάνωση και έχουμε καταθέσει στην Κνεσέτ, γιατί το γεγονός ότι δεν έχει ψηφιστεί αυτό το νομοσχέδιο είναι η ρίζα του προβλήματος. Πολλοί άνθρωποι στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι η σύρραξη μπορεί να είναι απλά θέμα διαχείρισης ή να διαιωνίζεται ή να μπει κάτω από το χαλί. Αν κάτι μας λέει η 7η Οκτωβρίου είναι πως αυτή η σύρραξη δεν είναι κάτι που απλά μπορείς να διαχειριστείς και αν η πολιτική εναλλακτική (έναντι της στρατιωτικής) είχε υιοθετηθεί, όλα θα ήταν διαφορετικά σήμερα. Αλλά αυτή τη στιγμή και με αυτή την κυβέρνηση δεν είναι εύκολο να μιλάμε για πολιτική εναλλακτική.
Χ.Τ: Πρόσφατα, τώρα με τον πόλεμο, έγινε μια επιστημονική έρευνα κοινής γνώμης στο Ισραήλ που έδειξε ότι το 64% λέει πως πρέπει να υπάρξει μια λύση, πρέπει να κάτσουν και να βρουν μια συμφωνία. Που σημαίνει ότι έπειτα από αυτή τη σφαγή, ύστερα από όσα συμβαίνουν πρέπει να έχουμε έναν ορίζοντα πολιτικής συμφωνίας, γιατί αν δεν τον έχουμε όλα θα συμβούν ξανά. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε τη στήριξη και τη βοήθεια του κόσμου για να λύσουμε αυτήν την αναθεματισμένη κατάσταση. Και σε αυτό η πρωτοβουλία μας για το Πρώτο Σχέδιο Νόμου Πολιτικής Εναλλακτικής θα μπορούσε να είναι μέρος της λύσης. Αλλά χρειάζεται μια άλλη κυβέρνηση που να θέλει να δει και να ακούσει τον άλλον. Δεν μπορώ να είμαι καλά ούτε θα έχω ασφάλεια όταν ο γείτονάς μου υποφέρει, όταν πεινά.
● Πολλοί άνθρωποι, κινήματα αλλά και διεθνείς οργανώσεις, που καταδικάζουν σθεναρά τις φονικές επιθέσεις της Χαμάς, μετά τη στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ κάνουν λόγο για γενοκτονία των Παλαιστινίων.
Ν.Μπ: Θα έλεγα πως αυτή η λέξη χρησιμοποιείται πολύ συχνά τον τελευταίο καιρό και πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν τη χρησιμοποιούμε. Δεν συντελείται γενοκτονία στη Γάζα: υπάρχουν σκοτωμοί, υπάρχει ο πόλεμος. Και στον πόλεμο άνθρωποι πεθαίνουν και αυτό είναι τρομακτικό και θλιβερό κι είναι ένας τραγικός και λάθος τρόπος να λύνεις τα προβλήματα. Αλλά δεν είναι γενοκτονία, γιατί αυτή προϋποθέτει σκοπιμότητα και συγκεκριμένα μέσα, που δεν ισχύουν εδώ. Υπάρχει ένας πόλεμος και ο πόλεμος είναι αποτρόπαιος. Αυτή τη φορά δεν τον αρχίσαμε εμείς, αλλά έχουμε εμπλακεί βαθύτατα και εκτεταμένα σε αυτόν. Τώρα αυτό που χρειάζεται είναι να βρούμε μια λύση.
Χ.Τ: Να ξεκινήσω λέγοντας πως αυτό που έκανε η Χαμάς είναι απάνθρωπο, είναι αδιανόητο, είναι μια απερίγραπτη σφαγή και το φωνάζω δυνατά. Αλλά υπάρχει κι η άλλη πλευρά. Καταλαβαίνω πως για τους Εβραίους ο όρος γενοκτονία είναι πολύ βαρύς, λόγω της ίδιας της ιστορικής εμπειρίας του Ολοκαυτώματος. Αλλά για μένα, ως Παλαιστίνια, όσα συμβαίνουν σήμερα είναι ένα είδος γενοκτονίας. Μπορούμε να το αποκαλέσουμε όπως θέλουμε, αλλά το να έχεις 13.000 νεκρούς σε ενάμιση μήνα, από τους οποίους οι 5.000 είναι παιδιά, το να βομβαρδίζονται μαζικά σπίτια, το να βλέπεις πτώματα ακρωτηριασμένα και συντρίμμια παντού, το να αναγκάζονται άνθρωποι να μένουν στους δρόμους πεινασμένοι… Ολα αυτά είναι ένα είδος γενοκτονίας. Κι η απάντηση σε αυτή είναι μόνο να σταματήσει ο πόλεμος. Τα παιδιά του Ισραήλ και της Γάζας είναι το ίδιο, είναι πλάσματα που δεν θέλουμε να ξαναζήσουν όλη αυτή την αιματοχυσία που ζούμε ξανά σήμερα. Φτάνει. Δεν θέλουμε άλλο θρήνο.
Ν.Μπ: Είδατε, η Χιάμ και εγώ συμφωνούμε σε πολλά και διαφωνούμε σε κάποια, αλλά έχουμε τη γενναιότητα να συνυπάρχουμε. Δεν είναι όλα άσπρο-μαύρο. Πρέπει να είσαι με την ειρήνη, με τα παιδιά, με τις γυναίκες, ανεξάρτητα από το σε ποιο έθνος ανήκουν. Γιατί εν τέλει αυτό που όλες θέλουμε είναι το ίδιο: να ζούμε όλοι με ειρήνη και ελευθερία και να μεγαλώνουμε ήρεμα τα παιδιά μας. Δεν ξέρω τι θα κάνουν οι υπερδυνάμεις για τις οποίες μίλησε η Χιάμ, αλλά πράγματι πιστεύω ότι χρειαζόμαστε βοήθεια από τον κόσμο για να επιτύχουμε αυτήν την ειρήνη.
