Δεν ξέρουμε αν η ζωή στα αστικά κέντρα αποφέρει κάποιο κέρδος τελικά. Σίγουρα οι όποιες δουλειές υπάρχουν σε αυτά, είναι δυσεύρετες στην περιφέρεια. Είναι πιο εύκολη η πρόσβαση σε ό,τι έχει απομείνει από τη δημόσια υγεία και σαφώς υπάρχουν περισσότερες πολιτιστικές προτάσεις. Πότε όμως καταλαβαίνουμε τη ασφυξία που μας δημιουργούν οι ρυθμοί των αστικών κέντρων; Όταν καταφέρνουμε να βρούμε διεξόδους προς ήρεμους τόπους, λίμνες, θάλασσες, ποτάμια, βουνά. Εκεί που ξαναβρίσκουμε τον εαυτό μας. Έστω για λίγο.
Μια τέτοια δυνατότητα δόθηκε σε περίπου 200 ανθρώπους που επέλεξαν να παρακολουθήσουν την Ευρωπαϊκή Γιορτή Πουλιών, που γιορτάστηκε στο Βουρκάρι Μεγάρων, το Σάββατο 14 Οκτωβρίου. Την εκδήλωση συντόνισε κεντρικά για την Ελλάδα η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και ήταν μία από τις δεκάδες γιορτές που έχουν σχεδιαστεί και πραγματοποιούνται από τα τέλη Σεπτεμβρίου και για όλο τον Οκτώβριο. Η πρωτοβουλία στο Βουρκάρι υποστηρίχθηκε από τον φωτογράφο Στρατή Βαβούδη, την εικαστικό Βάσω Κουστέρη και μια σειρά από Συλλόγους: τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νέου Μελιού Μεγάρων «Αγία Τριάδα», τον Σύλλογο Αλμύρες Βουρκάρι, τον Σύλλογο Οικισμού Λάκκας Καλογήρου, τον Σύλλογο Περάματος Μεγάρων, την Εθελοντική Ομάδα Μεγάρων – Α.Ο. ΚΟΥΡΟΣ και τον Εξωραϊστικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Σχίνου Κορινθίας «Τα Γεράνεια».
Νωρίς το πρωί η εκδήλωση ξεκίνησε με παρατήρηση πτηνών και ενημέρωση γύρω από αυτά. Μικροί και μεγάλοι είχαν την ευκαιρία να δουν και να γνωρίσουν τους φτερωτούς φίλους και φίλες που βρίσκουν καταφύγιο για την επιβίωσή τους στον υγροβιότοπο των Μεγάρων: στο Βουρκάρι, εκεί που θέλουν να εκφορτώνουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Στη λεπτομερή απεικόνιση δύο μελετών που διεξήχθησαν στον υδροβιότοπο του Βουρκαρίου από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, καθώς και από παρατηρητές στην σελίδα του eBird, συνολικά έχουν καταγραφεί 212 είδη πτηνών, 9 είδη θηλαστικών, 17 είδη υδρόβιας πανίδας, 10 είδη ερπετών και 45 είδη χλωρίδας.
Στη συνέχεια η συζήτηση επικεντρώθηκε στο Τείχος της Αγίας Τριάδας των Μεγάρων. Με τις πολύτιμες γνώσεις του Θάνου Καργόπουλου, γνωρίσαμε το Τείχος που όλα δείχνουν ότι χτίστηκε το 1823 με σκοπό την προστασία των κατοίκων των Μεγάρων από τις Τουρκικές επιδρομές και συνδέει ακόμη και σήμερα τον υγρότοπο του Βουρκαρίου με το στενό και αβαθές πέρασμα που δημιουργείται μεταξύ της Σαλαμίνας και της χερσονήσου της Αγίας Τριάδας.
Φωτογραφία pressenza.
Είναι πραγματικά σημαντικό το γεγονός ότι σε μια τόσο όμορφη αλλά και επιβαρυμένη περιοχή κινήσεις συλλόγων και πολιτών επί δεκαετίες μόχθησαν για να κηρυχθεί τελικά το Βουρκάρι Περιφερειακό πάρκο, τον Μάρτιο του 2017 με Προεδρικό Διάταγμα – ΦΕΚ 72. Με αυτό το ΠΔ, περιγράφηκαν με σαφήνεια τα όρια του υγροβιότοπου αλλά και το καθεστώς προστασίας του. Όπως μας είπαν στην εκδήλωση αυτός ο χαρακτηρισμός ήταν μια ανακούφιση και για πολλούς μια εγγύηση ότι το κράτος ξεκινά πια να αντιμετωπίζει διαφορετικά την περιοχή, πιο κοντά σε ό,τι πολιτιστικά και περιβαλλοντικά της αξίζει. Όλα αυτά όμως σταμάτησαν – αν ποτέ ξεκίνησαν ουσιαστικά – με την υπογραφή του συμβολαίου μεταξύ του Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας και της ΔΕΣΦΑ, για το οποίο το πρακτορείο μας έχει γράψει λεπτομερώς. Σε ειδικό έντυπο που μοιράστηκαν οι Σύλλογοι με τους παρευρισκομένους παρέθεσαν πάνω από δέκα λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να επιτραπεί η διέλευση των βυτιοφόρων με το υγροποιημένο φυσικό αέριο από την περιοχή. Επίσης εξήγησαν ότι το Τείχος χρειάζεται εργασίες υποστήριξης και αναστήλωσης για να προστατευθεί από τη φθορά του χρόνου.
Η Ευρωπαϊκή Γιορτή Πουλιών ήταν μια υπέροχη ευκαιρία να τονιστούν ξανά τα αιτήματα και οι ανάγκες του Βουρκαρίου. Αν η πολιτική βούληση υποστηρίξει τον αγώνα των κατοίκων, το Περιφερειακό Πάρκο θα πρέπει να περιλαμβάνει κέντρο πληροφόρησης και παρατηρητήριο, ώστε να γίνει περιβαλλοντικός πόλος έλξης για όλες και όλους μας και να συνεχίσει να προσφέρει καταφύγιο διαχείμανσης στα πτηνά. Θα είναι μια σημαντική ευκαιρία να ανακουφιστεί μια ευρύτερα κακοποιημένη και επιβαρυμένη περιοχή της Δυτικής Αττικής και μια δικαίωση για τον αγώνα τόσων ετών. Θα είναι βέβαια και μια εκπλήρωση του χρέους που έχουμε προς το οικοσύστημά μας, ένα βήμα προς την κοινή λογική που λέει πως αν δεν φροντίζουμε τη συνύπαρξη με τη φύση, το μέλλον μας ως ανθρωπότητα θα είναι ζοφερό.
Νεαρό Φοινικόπτερο στον υγροβιότοπο του Βουρκαρίου Μεγάρων, φωτογραφία Σωτηρία Γιαννακοπούλου.
