Η τροφή, λόγω της εμπορευματοποίησης, της βιομηχανικής και χημικής γεωργίας, της παραγωγής μακριά από την κοινότητα, έχει υποστεί αλλαγή της μορφής και της σύστασής της, με αποτέλεσμα να θεωρείται επιβαρυντικός παράγοντας για την υγεία μας. Αυτό σημείωσαν μέλη του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης, μιλώντας την Παρασκευή, σε εκδήλωση στο Δεκαήμερο Αγώνα και Ελευθερίας, που συνεχίζεται στο δάσος των Σκουριών, με θέμα: «Διατροφή και περιβάλλον. Η τροφή του φτωχού βλάπτει την υγεία». Όπως ανέφεραν, συντηρητικά και συστατικά που οι βιομηχανίες των τροφίμων χρησιμοποιούν για να υποκαταστήσουν την πραγματική τροφή, με σκοπό το κέρδος, ενοχοποιούνται για πολλές ασθένειες. Το πλαίσιο της βιομηχανικής γεωργίας έχει γίνει ακόμη πιο αρνητικό, μετά την απόφαση των εταιριών που επιβάλουν τους σπόρους-υβρίδια και, σε αρκετά μέρη του πλανήτη, μεταλλαγμένους σπόρους, να συμπράξουν με τις φαρμακοβιομηχανίες και τις εταιρίες φυτοφαρμάκων.
Όπως ανέφεραν οι υγειονομικοί που μίλησαν, όσο πέφτει η ποιότητα της τροφής αυξάνεται η παχυσαρκία στην κοινότητα. Η κατανάλωση αυξάνεται στα επεξεργασμένα κρέατα, ζαχαρώδη και άλλα επιβαρυντικά τρόφιμα πλούσια σε λίπη και φτωχά σε φυτικές ίνες. Τα περιστατικά αρτηριακής πίεσης, που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, αυξάνονται. Τα περιστατικά διαβήτη τύπου Β εκτιμάται ότι τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν κατά 20%. Σε όλα αυτά, η διατροφή θεωρείται ότι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο.
Τα μέλη του ΚΙΑ σημείωσαν ότι «η διατροφή του φτωχού κάνει κακό στην υγεία». Η ταξικότητα του προβλήματος αναδεικνύεται από το ότι όλο και πιο πολλοί δεν έχουν πρόσβαση σε καλή τροφή, κυρίως λόγω έλλειψης χρημάτων αλλά και χρόνου για την ανεύρεσή της. Ωστόσο, οι νεοφιλελεύθερες κυβερνητικές πολιτικές αντί να στηρίξουν την πρόληψη στη δημόσια υγεία, καθιστούν τους ανθρώπους καταναλωτές τροφής κακής ποιότητας και φαρμάκων.
Ο αντίκτυπος στις τοπικές κοινότητες είναι καταστροφικός. Μην μπορώντας να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό της βιομηχανικής γεωργίας και την εκμετάλλευση από τις εταιρίες των τροφίμων, οι παραγωγοί αναγκάζονται να παρατήσουν τη γη. Κοινότητες που άλλοτε ήταν αυτάρκεις στην αγροτική παραγωγή, πλέον απευθύνονται σε σούπερ μάρκετ για να προμηθευτούν προϊόντα, που παλαιότερα καλλιεργούσαν σε κήπους και περιβόλια.
Όπως σημείωσαν αγρότες και κτηνοτρόφοι, που πήραν μέρος στη συζήτηση, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί οδηγεί πολλούς στην απόφαση να σταματήσουν την παραγωγή τροφής και να παραχωρούν τις εκτάσεις τους για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, με αποτέλεσμα αφενός να μειώνεται η διαθέσιμη ποιοτική τροφή, αφετέρου να αυξάνεται η αρπαγή της γης για κάθε χρήση από τις εταιρίες.
Στη διάρκεια της συζήτησης, τονίστηκε ότι η βιωσιμότητα της διατροφής είναι αλληλένδετη με τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινοτήτων και την ελεύθερη πρόσβαση στη γη και το νερό, χωρίς την απειλή εταιριών που αρπάζουν τα κοινά αγαθά. Και ότι η εξασφάλιση της πρόσβασης όλων σε προσιτή, ποιοτική τροφή, είναι σημαντική για την αυτάρκεια και την ανθεκτικότητα της κοινωνίας. Κι αυτό, γιατί μεταξύ άλλων, οδηγεί στη συνειδητοποίηση ότι η διατροφή και η υγεία δεν είναι μόνον ατομική ευθύνη ή προσωπική επιλογή αλλά κυρίως αποτέλεσμα των πολιτικών που εξυπηρετούν τις εταιρίες. Με αυτό τον τρόπο, η διατροφή συμβάλει στην αναγνώριση των σοβαρών προβλημάτων και κινδύνων της εμπορευματοποίησης, στην ολιστική προσέγγιση της υγείας, στη σύνδεση των ανθρώπων που τρώνε με τους ανθρώπους που παράγουν την τροφή, στην ανάπτυξη σχέσεων και αλληλεγγύης, στο σεβασμό των δικαιωμάτων όλων όσων εργάζονται στην αγροτική παραγωγή και σε μια κοινωνική, συλλογική ζωή μακριά από τον ανταγωνισμό, την εντατικοποίηση, την περιβαλλοντική καταστροφή και την πατριαρχία.
Όπως ειπώθηκε στις τοποθετήσεις και παρεμβάσεις που έγιναν, αλληλένδετα με τα παραπάνω είναι η τοπικότητα – παράγω και τρέφομαι με τοπικά προϊόντα όσο είναι εφικτό, η επανασύσταση της κοινότητας και η αυτονομία γύρω από την παραγωγή τροφής. Και αυτά είναι πεδία όπου οι από τα κάτω δράσεις, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο για την επίτευξη της συλλογικής αυτάρκειας, της συλλογικότητας και της έμπρακτης αντίστασης μέσα από τη δημιουργία νέων κοινοτήτων.
