Ανακοίνωση της «Υποστήριξης Προσφύγων στο Αιγαίο» (RSA)
«Πάγωμα» των διαδικασιών ασύλου έχει δημιουργήσει ανά την επικράτεια η αναβάθμιση της «Αλκυόνης», της βάσης δεδομένων που τηρεί η Υπηρεσία Ασύλου, από τις αρχές Μαΐου. Οι καταγραφές αρχικών αιτημάτων, συνεντεύξεων και λοιπών αναγκαίων ενεργειών για την προστασία των προσφύγων στη χώρα, όπως η ανάρτηση, χορήγηση και ανανέωση εγγράφων, ακόμη και δελτίων αιτούντων άσυλο, αναβάλλονται αιφνιδιαστικά επ’αόριστω.
Μετά τις αρχικές εξαγγελίες του για την έναρξη λειτουργίας της «Αλκυόνης ΙΙ» στις αρχές του 2022, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δεσμεύτηκε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εκκίνηση του νέου συστήματος «Αλκυόνης ΙΙ» μέχρι τον Ιανουάριο του 2023.¹ Ωστόσο, μόλις στις 5 Μαΐου 2023 ξεκίνησε η αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος, ενόψει της οποίας ανακοινώθηκε η «αναδιοργάνωση των προγραμματισμένων ενεργειών» στην Υπηρεσία Ασύλου μέχρι νεοτέρας χωρίς ωστόσο να δίνονται περαιτέρω πληροφορίες ή διασαφηνίσεις.
Έκτοτε, κρίσιμες υπηρεσίες παραμένουν σε αναστολή για διάστημα σχεδόν ενός μήνα, καθόσον οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας Ασύλου δεν έχουν πρόσβαση στο πληροφοριακό σύστημα και στους ηλεκτρονικούς φακέλους των αιτούντων άσυλο και αναγνωρισμένων δικαιούχων προστασίας μέχρι την αποκατάστασή του.
Οι άνθρωποι, ωστόσο, δεν ενημερώνονται εγκαίρως από τη Διοίκηση για την αναβολή των παραπάνω ενεργειών στις υποθέσεις τους. Υποχρεούνται, δε, να προσέρχονται αυτοπροσώπως «σε κάθε στάδιο της διαδικασίας»² και δη στα προγραμματισμένα ραντεβού τους στην Υπηρεσία Ασύλου, με ίδια μέσα και συχνά με πολύωρη και κοστοβόρα μεταφορά από απομακρυσμένους καταυλισμούς ανά την ενδοχώρα. Γυναίκες που εκπροσωπεί η RSA στην Αττική που προσήλθαν αυτή την εβδομάδα στην Υπηρεσία Ασύλου για τις προγραμματισμένες συνεντεύξεις τους, ενημερώθηκαν προφορικά μετά από πολύωρη αναμονή ότι αυτές δεν θα πραγματοποιηθούν, χωρίς καμία προηγούμενη ενημέρωση και παρά τις γραπτές απευθύνσεις των δικηγόρων της οργάνωσης.
Η δε στην πράξη αναστολή των καταγραφών των αιτημάτων και η αδυναμία χορήγησης δελτίων ή άλλων ταυτοποιητικών εγγράφων εκθέτει τους αιτούντες και τις αιτούσες σε κίνδυνο κράτησης και απέλασης και παραβιάζει το δικαίωμα πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου, το οποίο σημειωτέον ήδη περιορίζεται σημαντικά στην ενδοχώρα με την διαχείριση όλων των καταγραφών των νέων αιτημάτων σε μόνο δύο κέντρα καταγραφής.
Μόλις το 2022, χιλιάδες άνθρωποι είχαν βρεθεί ανυπαίτια χωρίς ταυτοποιητικά έγγραφα για πολύμηνο διάστημα, λόγω έτερου «τεχνικού προβλήματος» που αντιμετώπιζε η Υπηρεσία Ασύλου στη χορήγηση Δελτίων Αιτούντος Διεθνή Προστασία παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και της κοινωνίας των πολιτών. Παράλληλα, από τις αρχές Φεβρουαρίου οι σοβαρές ελλείψεις σε υπηρεσίες διερμηνείας εντείνουν την ανασφάλεια και δημιουργούν περαιτέρω καθυστερήσεις, ενώ η αποκατάσταση τους δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα.
Η αδυναμία των αρχών να διασφαλίσουν την εύρυθμη λειτουργία των διαδικασιών ασύλου και κατ’ελάχιστον την ορθή και έγκαιρη ενημέρωση των ενδιαφερομένων στις παρούσες συνθήκες υπονομεύουν τη συνεργασία που απαιτεί η Διοίκηση από τους αιτούντες στη διαδικασία ασύλου και παραβιάζουν τις υποχρεώσεις της.
Σημειώσεις
¹ Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Task Force Migration Management Mission Report – Athens/Lesvos – December 2022, Ares(2022)8851878, Δεκέμβριος 2022, 3. ↑
² Άρθρο 74, παρ. 2, περ. δ΄ Κώδικα Ασύλου. ↑
