Γκράφιτι και πολιτικό γκράφιτι. Ένας τρόπος έκφρασης τόσο καλλιτεχνικά όσο και πολιτικά. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κοινωνιολογίας, Πολιτισμού και Κοινότητας, Γιάννη Ζαϊμάκη, γκράφιτι έχουμε στην Ελλάδα στον Μεσοπόλεμο, από ομάδες που πρόσκεινται στο σοσιαλιστικό ή κομμουνιστικό χώρο, έχουμε στην κατοχή, στα χρόνια του εμφυλίου, της δικτατορίας. Έχουμε μια ιστορία αρκετά πιο πίσω λοιπόν από την έκρηξη του σύγχρονου γκράφιτι στη Νέα Υόρκη, τη δεκαετία του 1970. Υπάρχει γκράφιτι που συνδέεται με την ταυτότητα, άλλα που εμφανίζονται ως τοιχογραφίες (murals) με πιο αισθητικό αποτύπωμα και υπάρχουν και πολιτικά γκράφιτι (γκράφιτι διαμαρτυρίας, πρόσκλησης σε εξέγερση, συγκρουσιακά γκράφιτι μεταξύ διαφορετικών θέσεων ομάδων και υπαρξιακά γκράφιτι). Σήμερα συνομιλούμε με τον γκραφιτά D.a. για την έκφραση, τη διεκδίκηση, τη ζωή.
Tι σημαίνει το γκράφιτι για εσένα;
Το γκράφιτι για εμένα είναι μια τέχνη ελευθερίας ενός σχεδίου που δίνει χρώμα στην άψυχή μας καθημερινότητα αλλά προσπαθεί να περάσει και μηνύματα στο υποσυνείδητό μας για το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα που θέλει να συντρίψει τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις.
Τι μηνύματα περνάς μέσα από ένα γκράφιτι; Μπορεί να είναι και στίχοι από τραγούδι;
Μιλάμε με γρίφους χρησιμοποιώντας ακόμα και στίχους τραγουδιών. Θέλω αυτό να προκαλέσει ένα ταρακούνημα στο άτομο που θα επιχειρήσει να ψάξει τη σημασία αυτού του γρίφου. Μέσα από ραπ και γκράφιτι πενθούμε μια χαμένη ομορφιά. Την ομορφιά που είχε κάποτε η ζωή και η ελευθερία, την οποία μας έχουν περιορίσει πλέον διότι το χρήμα έγινε ο πρώτος παράγοντας που καθορίζει την ζωή μας.
Γιατί υπάρχουν πολλά συνθήματα κυρίως κατά των πολιτικών που εφαρμόζονται;
Οι πολιτικές ευνοούν συγκεκριμένους ανθρώπους, οι οποίοι δεν σκέφτονται ούτε καν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους που ζουν από την επαιτεία. Νιώθω ότι πρέπει κάπως να αφυπνίσουμε το υπόλοιπο σύνολο. Πρέπει να κάνουμε κάτι απέναντι στην σιωπή των ΜΜΕ, που δεν προβάλουν την σκληρή θέση στην οποία βρίσκεται ένας άστεγος, που ψάχνει μέρα νύχτα για το πώς να επιβιώσει. Πάμε κόντρα στον αέρα που φυσάει. Γι’ αυτό εξαπλώνονται τα συνθήματα κατά του συστήματος πάνω στους τοίχους. Θέλουμε να αφυπνίσουμε τα κοιμισμένα μυαλά και να μπορέσουμε με μια δυνατή φωνή και γροθιά να κάνουμε χώρο στην κοινωνία για τους ανθρώπους που ζουν στον δρόμο. Θέλουμε μια κοινωνία καλύτερη από αυτή που οι πολιτικοί υπόσχονται, μια κοινωνία στην οποία να μπορεί ξανά να ενταχθεί ένας άστεγος ή ένας εξαθλιωμένος άνθρωπος.
Το γκράφιτι θεωρείται παράνομη πράξη.
Φυσικά δεν θεωρείται μόνο, είναι παράνομη πράξη. Αλλά εδώ περνάμε νόμους για να νομιμοποιήσουμε τις παρανομίες, όπως για παράδειγμα τις εξώσεις, που αφήνουν συνανθρώπους μας στον δρόμο. «Νομιμοποιούμε» την ακρίβεια που κατάστρεψε μαζί με τον κορωνοϊό ανθρώπινες φιλίες και σχέσεις. Έχουμε ελαχιστοποιήσει την αγορά υλικών αγαθών για να επιβιώσουμε, πλέον είμαστε στα πρόθυρα της φτώχειας, ζούμε με κόκκινα δάνεια, είμαστε ένα βήμα πριν χάσουμε την στέγη μας. Οι γκραφιτάδες θεωρούνται αντικοινωνικά στοιχεία, γιατί η αλήθεια του γκράφιτι «μαστιγώνει».