Από τον περασμένο Δεκέμβριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να αντικαθιστούν τα πυρηνικά τους όπλα στο ευρωπαϊκό έδαφος με πιο σύγχρονα. Αντικαθιστούν τις θερμοπυρηνικές βόμβες B61-3, B61-4 και B61-7 με τις B61-12, οι οποίες έχουν γίνει το κύριο πυρηνικό όπλο που εκτοξεύεται από αέρος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Γράφει η Tica Font *
Πρόκειται για μια βόμβα ελεύθερης πτώσης εξοπλισμένη με συστήματα πλοήγησης τελευταίας τεχνολογίας και μια ευέλικτη κεφαλή που μπορεί να ρυθμιστεί σε τέσσερις εντάσεις, 0,3 κιλοτόνους (kt), 1,5 kt, 10 kt και 50 kt ανάλογα με τον στόχο, καθιστώντας την ένα όπλο χαμηλής έως μέσης ισχύος. Αυτός ο τύπος όπλου αναφέρεται ως όπλο «πρώτου πλήγματος». Η ύπαρξη ενός τακτικού πυρηνικού όπλου με μεγαλύτερη ακρίβεια και χαμηλότερη απόδοση θα μπορούσε να κάνει τους πολιτικούς λιγότερο απρόθυμους να το χρησιμοποιήσουν σε συμβατικές επιχειρήσεις και μας βάζει σε μια όλο και πιο επικίνδυνη πρώτη γραμμή αντιπαράθεσης μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.
Αυτά τα νέα πυρηνικά όπλα θα αντικαταστήσουν τα υπάρχοντα στο έδαφος του Βελγίου, των Κάτω Χωρών, της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Τουρκίας. Αλλά η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι θα τα τοποθετήσει και σε έδαφος του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτή τη φορά δεν πρόκειται για αντικατάσταση πιο ξεπερασμένων, καθώς το 2008 ανέφερε ότι τα πυρηνικά του όπλα είχαν αποσυρθεί από την Πολεμική Αεροπορία του Ηνωμένου Βασιλείου. Τώρα φαίνεται ότι θέλει να τοποθετήσει και πάλι νέα πυρηνικά όπλα στα άδεια καταφύγια στο Λέικενχιθ.
Όλη αυτή η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων αποτελεί παραβίαση της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (ΣΜΔ). Η ΣΜΔ απαγορεύει στα συμβαλλόμενα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα σε οποιοδήποτε άλλο κράτος και απαγορεύει στα συμβαλλόμενα κράτη που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα να λαμβάνουν πυρηνικά όπλα ή να τα κατασκευάζουν ή να τα αποκτούν.
53 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της ΣΜΔ, βλέπουμε ότι δεν έχει χρησιμεύσει για την επίτευξη του πυρηνικού αφοπλισμού, ενώ μόλις πριν από δύο χρόνια, τον Ιανουάριο του 2021, τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ). Η ΣΑΠΟ απαγορεύει τα πυρηνικά όπλα και καθιστά παράνομο για τα κράτη που υπογράφουν τη ΣΑΠΟ να κατέχουν, να αναπτύσσουν, να αναπτύσσουν, να δοκιμάζουν, να χρησιμοποιούν ή να απειλούν να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα.
Ωστόσο, για την ισπανική κυβέρνηση η ΣΜΔ παραμένει ο «ακρογωνιαίος λίθος του διεθνούς καθεστώτος μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και του αφοπλισμού», θεωρώντας ότι η εν λόγω συνθήκη αποτελεί κατάλληλο και επαρκές μέσο για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και τον αφοπλισμό. Ως εκ τούτου, θεωρούν ότι η ΣΑΠΟ δεν είναι απαραίτητη, καθώς υπάρχει ήδη η ΣΜΔ.
Όμως τα γεγονότα δεν υποστηρίζουν τη θέση της ισπανικής κυβέρνησης. Εκτός από την ανάπτυξη νέων όπλων στην Ευρώπη, η νέα Στρατηγική Αντίληψη 2022 του ΝΑΤΟ, που εγκρίθηκε στη Μαδρίτη το περασμένο καλοκαίρι, αναφέρει ότι «η αποτρεπτική και αμυντική στάση του ΝΑΤΟ βασίζεται σε ένα κατάλληλο μείγμα πυρηνικών, συμβατικών και πυραυλικών αμυντικών μέσων (…) και ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει την αξιοπιστία, την αποτελεσματικότητα, την ακεραιότητα και την ασφάλεια της πυρηνικής αποτρεπτικής αποστολής».
Εν ολίγοις, φαίνεται ότι την ΣΜΔ την υπερασπίζονται μόνο όταν πρόκειται να επιβληθούν περιορισμοί στα πυρηνικά όπλα σε χώρες εκτός της σφαίρας επιρροής του ΝΑΤΟ (οι «άλλοι»), η συμμόρφωση με τη ΣΜΔ δεν ισχύει ούτε για τις ΗΠΑ ούτε για το ΝΑΤΟ, ενώ και οι δύο υπογραμμίζουν εκ νέου την αποτροπή και την πυρηνική απειλή. Αντίθετα, η ασφαλέστερη θέση, η θέση που θα αντανακλούσε καλύτερα τις προσδοκίες των πολιτών για την πλήρη καταστροφή των πυρηνικών όπλων, είναι να αποφασίσει η Ισπανία να προσχωρήσει στη ΣΑΠΟ, να συμμετάσχει η ισπανική κυβέρνηση στις συναντήσεις των κρατών-μελών της ΣΑΠΟ, να δείξει πραγματική υποστήριξη στην αποπυρηνικοποίηση.
Η παρούσα δημοσίευση αποτελεί μέρος της εκστρατείας της Συμμαχίας για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό, η οποία ενώνει οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε κρατικό επίπεδο, μέλος της οποίας είναι η Pressenza, με στόχο την ένταξη της Ισπανίας στη Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ), η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 22 Ιανουαρίου 2021.
* Η Tica Font είναι μέλος του Κέντρου Delàs και της WILPF Ισπανίας.
Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens
