Μπορούν τα παραδοσιακά αφρικανικά υφάσματα να μας πουν για πτυχές του παρελθόντος μας; Έχει απομείνει τίποτα από αυτή την πολύ πλούσια καλλιτεχνική και πολιτιστική κληρονομιά, η οποία θα μπορούσε επίσης να προσφέρει πολλές ευκαιρίες απασχόλησης; Ένα ταξίδι στο παρελθόν μπορεί να μας βοηθήσει να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα.
Ξεκινάμε το ταξίδι μας από την Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, όπου ζουν οι Akan, μια εθνοτική ομάδα που αποτελείται από διαφορετικούς λαούς, όπως οι Agni, οι Ashanti και οι Fanti. Ένας θρύλος μιλάει για έναν άνδρα που πήγε για κυνήγι και βρέθηκε παγιδευμένος σε ένα δέντρο από το οποίο έρεε ένα κολλώδες υγρό που έμοιαζε με κόλλα. Ο άνθρωπος το ανέφερε αυτό στον βασιλιά, ο οποίος χάρηκε πολύ γι’ αυτό, επειδή το δέντρο έπιανε τα ζώα γύρω από αυτό. Έτσι γεννήθηκε το Adingra, με το οποίο τυπώνονται υφάσματα με σύμβολα που αντιπροσωπεύουν προσευχές, κοινωνικές συνθήκες και ιστορικά γεγονότα διαφόρων πληθυσμών.
Ρούχα Akan
Το Bogolan βρίσκεται στη Δυτική Αφρική, ιδίως στο Μάλι. Πρόκειται για ένα χειροποίητο βαμβακερό ύφασμα που βάφεται με λάσπη, που έχει υποστεί ζύμωση, σύμφωνα με τεχνικές που μεταδίδονται εδώ και αιώνες από γενιά σε γενιά. Τα σχέδιά του αφηγούνται αρχαίες ιστορίες από τη μυθολογία των Dogon, τα οποία οι μυημένοι χρησιμοποιούσαν για να διδάσκουν τους νέους.
Αρχικά, τα υφάσματα bogolan τα φορούσαν κυνηγοί και θεραπευτές και χρησιμοποιούνταν για καμουφλάζ και προστασία. Η προστατευτική λειτουργία επεκτάθηκε και στις γυναίκες μετά τον τοκετό.
Τα υφάσματα Kuba λέγεται ότι ενέπνευσαν ορισμένα από τα έργα του Πάμπλο Πικάσο. Παράγονται ακόμη και σήμερα από διάφορες εθνοτικές ομάδες με αυτό το όνομα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Τα σχέδια δεν έχουν μόνο διακοσμητική λειτουργία, αλλά αφηγούνται ιστορίες χρησιμοποιώντας πολυάριθμα σύμβολα και είναι κατασκευασμένα με βαφές ορυκτής και φυτικής προέλευσης. Η επεξεργασία ξεκινά με ράφια, μια ίνα που λαμβάνεται από τον φοίνικα, ένα ιερό δέντρο για τους αφρικανικούς λαούς. Τα νεότερα φύλλα αποξηραίνονται στον ήλιο, στη συνέχεια συνθλίβονται σε λεπτές λωρίδες και στη συνέχεια υφαίνονται και κεντιούνται. Το Ntiak ήταν ένα ένδυμα που προοριζόταν για τους αριστοκράτες και τους βασιλιάδες, με διάφορα μοτίβα που αφηγούνταν ιστορίες ιστορικών προσώπων με τις νίκες και τις ήττες τους.
Etsy
Το βελούδο Kasai είναι ένα ύφασμα που παράγεται στην επαρχία Kasai της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό από τους Shoowa της εθνοτικής ομάδας Kuba, με πολύ σύνθετα γεωμετρικά σχήματα και ανάγλυφο αποτέλεσμα. Και πάλι, η επεξεργασία βασίζεται στις ίνες του φοίνικα Raphia Vinifera. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για την ταφή των νεκρών, αργότερα έγινε πιο δημοφιλής και χρησιμοποιήθηκε ακόμη και ως νόμισμα. Θεωρείται πηγή έμπνευσης όχι μόνο για τον Πικάσο, αλλά και για τον Κλέε και τον Ματίς.
Η τέχνη των Ndebele, μιας νοτιοαφρικανικής εθνοτικής ομάδας, βασίζεται σε όμορφα σχέδια που φτιάχνονται αποκλειστικά από γυναίκες, με τοιχογραφίες και ρούχα με πολύπλοκα γεωμετρικά μοτίβα, τα οποία εξακολουθούν να θαυμάζουν τουρίστες από όλο τον κόσμο. Λέγεται ότι τα σχέδια αυτά ήταν ένα είδος κώδικα ζωγραφισμένου στους τοίχους των καλύβων για τη μυστική ανταλλαγή πληροφοριών και την επικοινωνία. Οι Μπόερς εισβολείς δεν κατανόησαν τη σημασία τους ως πολιτιστική αντίσταση και τις ανέχτηκαν, θεωρώντας τις απλώς διακοσμητικές.
Humansdorpie, English Wikipedia
Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι η Αφρική είχε πάντα μια πραγματική υφαντική τέχνη, η οποία παρείχε απασχόληση και διατηρούσε τις παραδόσεις των λαών, αφηγούμενη γεγονότα που σβήστηκαν από τα βιβλία της ιστορίας και παραδόθηκαν από τους μυημένους. Αυτή η βιομηχανία συνεχίζεται μέχρι σήμερα- η πρόκληση τώρα είναι να εμπλακούν οι νέοι, ώστε η αφρικανική μόδα να μην είναι μόνο θέμα στυλ και χρώματος, αλλά και σύμβολο λύτρωσης, υπερηφάνειας και βαθιάς πολιτιστικής ταυτότητας.
Μετάφραση από τα ιταλικά: Pressenza Athens
Περισσότερα άρθρα της σειράς:
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 1- Οι μεγάλοι πολιτισμοί της νότιας Αφρικής
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 2- Μαύροι Φαραώ και οι Βασίλισσες της Μερόης
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη, μέρος 3 – Οι Δογανοί του Μαλί: Ένας ιδιαίτερος λαός
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 4- Η Χάρτα του Manden, τα ανθρώπινα δικαιώματα τον 13ο αιώνα
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 5 – Η αυτοκρατορία της Γκάνα
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη 6. Το βασίλειο του Κονγκό, η βασίλισσα Nzingha και ο αγώνας κατά της αποικιοκρατίας και της δουλείας
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη 7.Kimpa Vita, η Αφρικανή Ιωάννα της Λωραίνης
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 8 – Η Yaa Asantewa και ο πόλεμος του χρυσού σκαμνιού
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 9 – Από το Βασίλειο του Αξούμ στην Αυτοκρατορία της Αιθιοπίας
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 10 – Η φιλοσοφία του Ubuntu
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 11 – Τιμπουκτού, Πόλη της Γνώσης
Αφρικανικές ιστορίες προς ανακάλυψη. 12 – Το Κιλόμπο ντος Παλμάρες στην Βραζιλία
