Η επίτευξη του παγκόσμιου πυρηνικού αφοπλισμού είναι ένας από τους παλαιότερους στόχους των Ηνωμένων Εθνών, καθώς αποτελεί το κεντρικό θέμα του πρώτου ψηφίσματος που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση το 1946 και αποτελεί μέρος της ατζέντας της από το 1959, μαζί με τον πλήρη γενικό αφοπλισμό. Το 2013, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε την 26η Σεπτεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Ολική Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων. Πρόκειται για ένα θέμα που ανέκαθεν απολάμβανε το διακηρυκτικό ενδιαφέρον και την υποστήριξη όλων των Γενικών Γραμματέων του ΟΗΕ.
Το 1945, η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι βομβαρδίστηκαν με πυρηνικά όπλα, δείχνοντας στον κόσμο μια φρίκη που δεν είχε γνωρίσει ποτέ πριν. Σήμερα, 77 χρόνια αργότερα, υπάρχουν 9 κράτη με πυρηνικά όπλα: οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο που αναγνωρίζονται ως «κράτη με πυρηνικά όπλα» στη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT), με βάση την ημερομηνία διεξαγωγής της πρώτης πυρηνικής δοκιμής. Υπάρχουν άλλα 4 κράτη με πυρηνικά όπλα που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη της ΝΡΤ: το Ισραήλ, η Ινδία, το Πακιστάν και η Βόρεια Κορέα.
Επιπλέον, 5 άλλα κράτη φιλοξενούν πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ: η Γερμανία, η Ιταλία, το Βέλγιο, οι Κάτω Χώρες και η Τουρκία. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, υπάρχουν περίπου 13.000 πυρηνικά όπλα. Κατά την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει πολυάριθμες εκθέσεις σχετικά με τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις των πυρηνικών όπλων.
Επιπλέον, οι επενδύσεις σε νέα και ολοένα και πιο εξελιγμένα όπλα αυξάνονται σε οικονομικά επίπεδα που δεν έχουν φτάσει ποτέ πριν. Φέτος, η πρώτη συνάντηση των κρατών μελών της Συνθήκης Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ) υιοθέτησε τη «Διακήρυξη της Βιέννης», η οποία επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα να επιτευχθεί η πλήρης εξάλειψη των πυρηνικών όπλων. Επιπλέον, εγκρίθηκε το «Σχέδιο δράσης της Βιέννης» για να διευκολυνθεί η αποτελεσματική και έγκαιρη εφαρμογή της Συνθήκης και των στόχων και σκοπών της.
Η Δέκατη Διάσκεψη Αναθεώρησης της Συνθήκης Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT) πραγματοποιήθηκε στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη από την 1η έως τις 26 Αυγούστου 2022.
Μετά από τέσσερις εβδομάδες έντονων συζητήσεων, η Δέκατη Διάσκεψη έληξε χωρίς τελικό έγγραφο, επειδή η Ρωσία διαφώνησε με ένα κείμενο που αμφισβητούσε τον ρωσικό έλεγχο των ουκρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων. Την ίδια περίπου εποχή η Λιζ Τρας, η σημερινή πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι είναι «έτοιμη να πατήσει το κουμπί των πυρηνικών» στο πλαίσιο της κυβέρνησής της, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι αυτό θα μπορούσε να σημαίνει «παγκόσμιο αφανισμό».
Ο Tony Robinson, ανθρωπιστής και ακτιβιστής για την ειρήνη και τη μη-βία, δήλωσε στη συζήτηση που μεταδώσαμε τον περασμένο Αύγουστο για την 77η επέτειο της γενοκτονίας της Χιροσίμα, ότι «…μια εκστρατεία που ξεκίνησε από την ICAN και υποστηρίχθηκε από μια σειρά σημαντικών χωρών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αφοπλισμού, για τη ρητή απαγόρευση των πυρηνικών όπλων οδήγησε σε μια νέα συνθήκη που ονομάζεται Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ), η οποία απαγορεύει ρητά τα πυρηνικά όπλα για πρώτη φορά στην ιστορία του κόσμο, η οποία απαγορεύει ρητά τα όπλα αυτά για πρώτη φορά στο διεθνές δίκαιο, αν και η απαγόρευση αυτή μπορούσε ήδη να συναχθεί από άλλους τομείς του διεθνούς δικαίου, όπως το ανθρωπιστικό δίκαιο και το περιβαλλοντικό δίκαιο. Σήμερα, 60 κράτη είναι συμβαλλόμενα μέρη, 26 άλλα έχουν υπογράψει και άλλες 36 χώρες ενέκριναν το κείμενο όταν εγκρίθηκε από τον ΟΗΕ.
Όμως, η ΣΑΠΟ δεν έχει την υποστήριξη καμίας από τις κυβερνήσεις των κρατών με πυρηνικά όπλα, ούτε των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και άλλων στρατιωτικών συμμαχιών».
Προφανώς, από τις αξίες και τα συμφέροντα του πολιτικού κατεστημένου και του στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος, η εικόνα είναι άκρως ανησυχητική και επικίνδυνη.
Το δόγμα της πυρηνικής αποτροπής διατηρείται υπό την απειλή της καταστροφικής αμοιβαίας καταστροφής, μεταξύ χωρών με μεγάλο αριθμό πυρηνικών όπλων, η οποία θα έφερνε το ανθρώπινο είδος στα πρόθυρα της εξαφάνισης.
Ο Σίλο, ιδρυτής του Ανθρωπιστικού Κινήματος στο οποίο προειδοποιούσαμε για αυτόν τον κίνδυνο, είχε αναφέρει: «Για να αποφύγουμε μελλοντικές ατομικές καταστροφές, πρέπει να εργαστούμε για να ξεπεράσουμε τη βία: Να αποσύρουμε τα στρατεύματα εισβολής, να επιστρέψουμε τα κατεχόμενα εδάφη και να διαλύσουμε τα οπλοστάσια. Αυτά είναι τα επείγοντα ζητήματα αυτή τη στιγμή. Αυτός είναι ο σκοπός των θαρραλέων γυναικών και ανδρών».
Το μήνυμα αυτό έχει απόλυτη σημασία και σήμερα. Οι άνθρωποι θέλουν να ζουν ειρηνικά και θέλουν οι πόροι να επενδύονται προς όφελός τους και όχι για την πιθανή καταστροφή τους.
Και στις 18 Νοεμβρίου 2009, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του Νόμπελ Ειρήνης στο Βερολίνο της Γερμανίας, ο Σίλο δήλωσε: «Αυτό που επείγει είναι να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη για την ειρήνη και τον αφοπλισμό. Αλλά είναι επίσης απαραίτητο να αφυπνίσουμε τη συνείδηση της Ενεργής Μη-Βίας που μας επιτρέπει να απορρίπτουμε όχι μόνο τη σωματική βία, αλλά και όλες τις μορφές οικονομικής, φυλετικής, ψυχολογικής, θρησκευτικής και έμφυλης βίας. Φυσικά, ελπίζουμε ότι αυτή η νέα ευαισθησία μπορεί να ριζώσει και να κλονίσει τις κοινωνικές δομές, ανοίγοντας το δρόμο για το μελλοντικό Παγκόσμιο Ανθρώπινο Έθνος».
Οι ανθρωπιστές γνωρίζουν ότι η κοινωνία των πολιτών σε όλο τον κόσμο είναι αυτή που πρέπει να οικοδομήσει μια λαϊκή δύναμη που θα εκφράζει με δύναμη την επιθυμία της για ειρήνη και την υποστήριξή της για πυρηνικό αφοπλισμό ΤΩΡΑ! Χωρίς αυτή τη λαϊκή δύναμη δεν βλέπουμε να είναι δυνατόν να αλλάξει η καταστροφική πορεία των γεγονότων.
Μετάφραση από τα ισπανικά/επιμέλεια: Pressenza Athens
