Το 6ο Ευρωπαϊκό Φόρουμ Αριστερών, Πρασίνων και Προοδευτικών Δυνάμεων πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, 21-23 Οκτωβρίου, με πλούσια θεματολογία και τη συμμετοχή κινημάτων πολιτών. Στο πάνελ “Ενάντια στην επιστροφή του πολέμου – υπέρ της ειρήνης και του αφοπλισμού: προς μια νέα συλλογική ασφάλεια” τοποθετήθηκε η Δανάη Κολτσίδα, μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, επικεφαλής του Τομέα Διεθνών & Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και διευθύντρια του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, παραθέτοντας τρεις άξονες που κατά τη γνώμη της μπορούν να συμβάλλουν στην ειρήνη.
Πώς φανταζόμαστε την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη; Η ασφάλεια είναι πολυδιάστατη έννοια και έχει πολλές προϋποθέσεις. Σήμερα οι απειλές είναι πολλαπλές και οι πόλεμοι τείνουν να έχουν υβριδικά χαρακτηριστικά, οι δημόσιες υποδομές, η ενέργεια είναι στοιχεία της ασφάλειας, τα ισχυρά δημόσια συστήματα υγείας είναι στοιχείο ασφάλειας, η εφοδιαστική αλυσσίδα, η τεχνολογική κυριαρχία και η κυριαρχία επί των δεδομένων και των πληροφοριών επίσης. Παράλληλα λοιπόν με τις πιο παραδοσιακές συζητήσεις περί ασφάλειας, όπως πχ ο πυρηνικός αφοπλισμός, θα πρέπει να μην μας ξεφεύγουν και οι παραπάνω διαστάσεις.
Η δεύτερη παράμετρος ασφάλειας αφορά ένα ευρωπαϊκό σύστημα που στηρίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και όχι μόνο να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα των ισχυρότερων κρατών μελών, ούτε και να διαιωνίζει τις ανισότητες μεταξύ τους. Σημαντικό παράδειγμα εδώ αποτελεί το μεταναστευτικό. Με αφορμή την υποδειγματική αντιμετώπιση των προσφύγων από την Ουκρανία, ένα σύστημα ασφάλειας θα μπορούσε να σχεδιάσει μια συλλογική μεταναστευτική πολιτική, ένα νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου, βασισμένο στις αρχές της αλληλεγγύης και της κοινής ευθύνης των κρατών μελών, που δεν θα μετατρέπει τα κράτη εισόδου σε φύλακες μιας Ευρώπης φρουρίου, που θα στηρίζει τη μεταχείριση των ανθρώπων στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και θα έχει μηχανισμούς αναλογικής κατανομής μεταξύ των κρατών. Θα προχωρά ακόμα βαθύτερα: θα αντιμετωπίζει τις αιτίες της μετανάστευσης, θα μάχεται ενάντια στα κυκλώματα διακίνησης. Όλα αυτά γιατί δεν πρέπει οι άνθρωποι να εργαλιοποιούνται, ούτε να αντιμετωπίζονται σε πλαίσιο πιθανών υβριδικών απειλών.
Η τρίτη και τελευταία παράμετρος για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη είναι το ζήτημα της δικαιοσύνης. Η κυρίαρχη αντίληψη λέει ότι πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα στην ειρήνη και τη δικαιοσύνη. Κατά την προσωπική μου γνώμη η δικαιοσύνη δεν είναι αντιπαραθετική προς την ειρήνη, διότι η ειρήνη δεν είναι ουδέτερη, ούτε οι άνθρωποι που φωνάζουν υπέρ της είναι άνθρωποι που κρατούν ίσες αποστάσεις. Έχουμε επίγνωση ότι υπάρχουν επιτιθέμενοι και αμυνόμενοι, υπάρχει δίκαιο και άδικο και γι αυτό η ειρήνη και η διπλωματία έχουν στη βάση τους το διεθνές δίκαιο. Αναφέρομαι στην παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την προσάρτιση περιοχών, που καταστά αδιαπραγμάτευτη την αλληλεγγύη μας προς τον λαό της Ουκρανίας, ανεξάρτητα από κάθε άλλη ανάλυση και χωρίς αστερίσκους. Είναι αδιαπραγμάτευτη η συζήτηση περί τερματισμού των εχθροπραξιών και την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων ως τη βάση πάνω στην οποία θα δοθεί έδαφος στη διπλωματία με σκοπό να δοθεί ειρηνική λύση το συντομότερο δυνατό. Η ίδια βάση για την ειρήνη, το διεθνές δίκαιο δηλαδή και ο ρόλος των διεθνών οργανισμών και ειδικά του ΟΗΕ, πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στα βαλκάνια και στην ανατολική Μεσόγειο. Χρειάζεται σεβασμός στα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών της περιοχής, δεν μπορεί να στηριχθεί όταν τα κράτη απειλούν, όπως βλέπουμε να γίνεται στην όξυνση των σχέσεων με την Τουρκία, ούτε μπορεί να στηριχθεί χωρίς σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων – περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.
‘Ολη η τοποθέτηση της Δανάης Κολτσίδα στο βίντεο που ακολουθεί:
Στη συζήτηση, που συντόνισε η αντιπρόεδρος του ΚΕΑ, Μάιτε Μόλα (Ισπανία), συμμετείχαν επίσης οι: Νάταλι Μπένετ (βουλευτής, Green Party – ΗΒ) (μέσω Zoom), Ράινερ Μπράουν (διευθυντής του International Peace Bureau – IPB), Βίλλι Μέιερ (συμπεράσματα της συνόδου για την ειρήνη της Μαδρίτης), Λετίσια Σεντού (European Network Against the Arms Trade – ENAAT), Νεοκλής Συλικιώτης (μέλος του Πολιτικού Γραφείου, πρώην Υπουργός και πρώην Ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ – Κύπρος), Ιτσιάρ Ουζσόι (αναπληρωτής πρόεδρος του HDP, υπεύθυνος για τις εξωτερικές υποθέσεις, βουλευτής – Τουρκία), Μπιόναρ Μόχνες (ηγέτης του Red Party – Νορβηγία) (με βίντεο).
Παρακολουθείστε όλη τη συζήτηση με τίτλο “Ενάντια στην επιστροφή του πολέμου – υπέρ της ειρήνης και του αφοπλισμού: προς μια νέα συλλογική ασφάλεια” στο παρακάτω βίντεο:
