Έχουν περάσει εννέα χρόνια αφότου η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (απόφαση 68/32) καθιέρωσε την Διεθνή Ημέρα για την Οριστική Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων. Η διεθνής κοινότητα με την σημαντική συνδρομή της κοινωνίας των πολιτών και κυρίως μέσω της Διεθνούς Εκστρατείας για την Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων (ICAN – Νόμπελ Ειρήνης 2017), κατάφερε να θέσει σε ισχύ την Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων (ΣΑΠΟ – TPNW) από τον Ιανουάριο του 2021.
Η ύπαρξη και μόνο των πυρηνικών όπλων, καθιστά διαρκή απειλή για όλους τους ανθρώπους και κάθε άλλη μορφή ζωής στον πλανήτη. Η κατοχή, η έρευνα και ανάπτυξη, η φιλοξενία, η χρηματοδότηση και η απειλή χρήσης τους, είναι πράξεις καταδικαστέες ως ανήθικες και με την ΣΑΠΟ καθίστανται επιπλέον παράνομες στο διεθνές δίκαιο.
Η ΣΑΠΟ μετράει ήδη 91 χώρες που την έχουν υπογράψει και άλλες 68 που την έχουν επικυρώσει στα εθνικά τους Κοινοβούλια. Ωστόσο, οι 9 χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα, μαζί με τις χώρες του ΝΑΤΟ και άλλες που επηρεάζονται πολιτικά, εξακολουθούν να αρνούνται να την επικυρώσουν, συνεχίζοντας να χρησιμοποιούν ρητορική του Ψυχρού Πολέμου. Όπως και οι ίδιες έχουν πρόσφατα παραδεχθεί (και που κάθε λογικός άνθρωπος κατανοεί εύκολα), δεν υπάρχουν νικητές σε περίπτωση μιας πυρηνικής αναμέτρησης. Παρόλα αυτά, συνεχίζουν τα προγράμματα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του πυρηνικού τους οπλοστασίου, στερώντας δισεκατομμύρια δολαρίων από τομείς όπως η δημόσια υγεία, η δημόσια εκπαίδευση και η ποιότητα ζωής των πολιτών τους.
Οι χώρες που εξακολουθούν να στηρίζουν τις πυρηνικές δυνάμεις, έχουν τις ίδιες ηθικές και πολιτικές ευθύνες, κάθε φορά που τα πυρηνικά όπλα χρησιμοποιούνται ως μέθοδος πίεσης και όργανο διπλωματίας. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένας νομικός περιορισμός για τις χώρες του ΝΑΤΟ να επικυρώσουν την ΣΑΠΟ και έτσι να περιορίσουν σημαντικά την διπλωματία του αφανισμού. Η Ελλάδα, αν και αυτή τη στιγμή επίσημα δεν φιλοξενεί πυρηνικά όπλα στο έδαφός της, δυνητικά θα μπορούσε πολύ γρήγορα στην βάση του Άραξου.
Η διπλωματία της Ειρήνης, με την Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων, έχει κάνει ήδη αισθητή την παρουσία της, μέσα σε μόλις 18 μήνες πλήρους νομικής ισχύος.
Πάνω από 100 διεθνή κέντρα διαχείρισης κεφαλαίων, έχουν δηλώσει ότι σταματούν να χρηματοδοτούν εταιρείες που εμπλέκονται στην έρευνα, ανάπτυξη και κατασκευή πυρηνικών όπλων, κρατώντας περισσότερα από 14 τρις δολάρια μακριά από την βιομηχανία του ολέθρου. Η περιοχή δε της Κεντρικής Αμερικής, είναι η πρώτη όπου όλες οι χώρες της έχουν γίνει πλήρη μέλη της ΣΑΠΟ. Τα πυρηνικά όπλα και η μόνιμη απειλή για κάθε μορφή ζωής που αυτά εκπροσωπούν, μας αφορούν όλες και όλους. Ας αναλογιστούμε μόνο τι θα σκεφτόμασταν αμέσως μετά το άκουσμα της είδησης ότι ένα πυρηνικό όπλο εξερράγη οπουδήποτε στον κόσμο.
Είναι ανάγκη να δημιουργηθεί και στην Ελλάδα ξανά, ένα ευρύ αντιπυρηνικό και φιλειρηνικό κίνημα, που θα προτάσσει το δικαίωμα της ζωής απέναντι σε οποιαδήποτε καταστροφή, από πυρηνικά ή συμβατικά όπλα, απέναντι σε οποιαδήποτε απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων. Ένα ευρύ κίνημα από οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, φορείς του Πολιτισμού και της Εκπαίδευσης και απλό κόσμο, που θα καλλιεργήσουν από κοινού τις αξίες της Ειρήνης και της Μη Βίας, θα τοποθετούν τον Άνθρωπο ως κεντρική αξία και θα πιέσουν την Ελληνική Κυβέρνηση να υπογράψει και να επικυρώσει την Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων.
Η αρχή έχει ήδη γίνει με τους 48 δήμους και την ΚΕΔΕ που υποστηρίζουν την εκστρατεία #σώσετηνπόλη, υιοθετώντας το ψήφισμα της ICAN και του Κόσμου Χωρίς Πολέμους και Βία, καλώντας την Ελληνική Κυβέρνηση να υπογράψει και να επικυρώσει την ΣΑΠΟ. Όσο αυτό δεν συμβαίνει, η Ελληνική Πολιτεία είναι υπεύθυνη για την πιθανή κλιμάκωση της υποστήριξης της διπλωματίας του πυρηνικού ολέθρου αντί για την διπλωματία της Ειρήνης. Είναι υπεύθυνη για πιθανή μελλοντική εκ νέου πυρηνικών όπλων στο Ελληνικό έδαφος, ενάντια σε κάθε λογική περιορισμού και εξάλειψης των πυρηνικών και της απειλής που αυτά εκπροσωπούν.
Στην πρώτη συνάντηση των κρατών μελών της ΣΑΠΟ που έγινε στην Βιέννη τον περασμένο Ιούνιο, το τελικό κείμενο καταλήγει: «Δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να προσχωρήσει και το τελευταίο κράτος στη Συνθήκη, να αποσυναρμολογηθεί και να καταστραφεί και η τελευταία πυρηνική κεφαλή και να εξαλειφθούν πλήρως τα πυρηνικά όπλα από τη Γη». Ας μην δίνουμε χώρο στην απαισιοδοξία. Είμαστε στην αρχή του τέλους των πυρηνικών όπλων και δεν θα σταματήσουμε, μέχρι να μπορούμε να πούμε «πυρηνικά, πουθενά!».
