Χρησιμοποίησα απλά το Google Translate για να μεταφράσω το σχέδιο συντάγματος από τα ισπανικά στα αγγλικά (το οποίο δούλεψε υπέροχα) και χρειάστηκα δύο ώρες για να το κοιτάξω. Δεν είχα ιδέα τι θα έβρισκα σε αυτό.
Για να ξεκαθαρίσω την άποψή μου: Πιστεύω ότι αυτό το σχέδιο συντάγματος είναι ένα από τα καλύτερα συντάγματα που έχω διαβάσει εδώ και πολύ καιρό, αν όχι το καλύτερο.
Πρώτον, το σχέδιο είναι πολύ εύκολο να κατανοηθεί, δεν υπάρχει νομική ορολογία όπως στη Συνθήκη της Λισαβόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είναι ποιητικό, όπως το γαλλικό σύνταγμα του 1793 ή η αμερικανική διακήρυξη της ανεξαρτησίας. Είναι σαφές και προσγειωμένο όπως το ελβετικό σύνταγμα του 1999. Είναι πράγματι μεγάλο και λεπτομερές και σε κάποια σημεία περιγράφει πράγματα που προκύπτουν από αυτά που έχουν δηλωθεί πριν και θα μπορούσαν, σε μια εύρυθμα λειτουργούσα δημοκρατία, φυσικά να επιβληθούν μέσω της χρήσης της δικαιοσύνης ή δικαστικών αποφάσεων. Παραδείγματα είναι ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα σε μια «διατροφικά ολοκληρωμένη και πολιτιστικά σχετική διατροφή» ή «σε αθλητισμό και σωματική δραστηριότητα». Αλλά τουλάχιστον αυτό το καθιστά σαφές και είναι συνολικά πολύ πιο σύντομο και κατανοητό από τους σωρούς των μεγάλων και αντιφατικών δικαστικών αποφάσεων που αποτελούν τα de facto βρετανικά και αμερικανικά συντάγματα.
Δεύτερον, το σύστημα που περιγράφεται είναι μάλλον απλό. Υποστηρίζει ένα αποκεντρωμένο κράτος με περιφέρειες που έχουν ισχυρή εξουσία, όπως οι Κάτω Χώρες, η Γερμανία και η Ελβετία, σε αντίθεση με το συγκεντρωτικό κράτος που είναι σήμερα η Χιλή (όπως η Γαλλία ή η Πολωνία). Μία από τις δύο συνελεύσεις αντιπροσωπεύει τις περιφέρειες, όπως στις Κάτω Χώρες, την Ελβετία ή τις ΗΠΑ.
Αναγνωρίζει και στηρίζει την ποικιλομορφία του Χιλιανού λαού και αναγνωρίζει μια ποικιλία ιθαγενών γλωσσών ως επίσημες γλώσσες της Χιλής, όπως το Βέλγιο, οι Κάτω Χώρες, η Σουηδία ή η Ελβετία. Σε αντίθεση με την αναγνώριση μόνο των ισπανικών ως επίσημη γλώσσα όπως είναι το τωρινό σύνταγμα (όπως η Γαλλία, η Ιταλία ή η Ισπανία κάνουν με την γλώσσα της πλειοψηφίας τους).
Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, έχει δύο συνελεύσεις και έναν πρόεδρο, αλλά δίνει στον πρόεδρο περιορισμένες εξουσίες, περισσότερες από ότι στην Ιταλία και τη Γερμανία, αλλά λιγότερες από ότι στη Γαλλία ή την Πολωνία, και πιθανώς λιγότερες από τις ΗΠΑ επίσης.
Το σύνταγμα δίνει επίσης χώρο στις πρωτοβουλίες πολιτών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μέσω συλλογής υπογραφών. Όταν 3% του πληθυσμού προτείνει ένα νόμο θα διεξάγεται δημοψήφισμα, και όταν 5% του πληθυσμού ζητά να απορριφθεί ένας νόμος θα διεξάγεται δημοψήφισμα. Αυτό σίγουρα δίνει ένα άρωμα Ελβετίας στο σύνταγμα αν και οι πρωτοβουλίες είναι λιγότερο διάχυτες από ό,τι στην Ελβετία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός και οι φόροι δεν μπορούν να καταψηφιστούν μέσω δημοψηφίσματος.
Συνολικά αυτό το σύνταγμα δεν εφευρίσκει πολλά, αλλά παίρνει πολλές καλές ιδέες από τα καλύτερα συντάγματα που γνωρίζω (είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι δεν παίρνει τίποτα από τα βρετανικά και γαλλικά συστήματα που είναι με τους δικούς τους τρόπους δύο μάλλον ανέμπνευστα μοντέλα). Αποκέντρωση και λαϊκή συμμετοχή, όπως η Ελβετία, κοινοβουλευτικό σύστημα δύο σωμάτων με περιφερειακή συνέλευση όπως οι Κάτω Χώρες. Διατηρεί έναν πρόεδρο με καθήκοντα κάπου μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας. Από την εμπειρία μου, υπόσχεται το καλύτερο για μια σταθερή χώρα και οικονομία μέσω μιας δημοκρατίας με ισχυρή συναίνεση. Με έναν πολύ νοτιοαμερικανικό τρόπο, παρουσιάζει κάτι σαν «αποκεντρωμένη Καλβινιστική» δημοκρατία σε αντίθεση με μια «συγκεντρωτική Καθολική / Αγγλικανική», η οποία από την εμπειρία είναι μια εγγύηση σταθερότητας.
Φέρνει όμως ένα σύνολο «σύγχρονων προοδευτικών ιδεών» που προσωπικά θεωρώ σημαντικές, αλλά που στους συντηρητικούς μπορεί να μην αρέσουν. Οι συνελεύσεις πρέπει να έχουν ισότιμα άντρες και γυναίκες. Δηλώνει ότι «η φύση έχει το δικαίωμα σε σεβασμό και προστασία» που είναι μια σοβαρή περιβαλλοντική δήλωση. Αναφέρει επίσης στο σύνταγμα ότι η έμφυλη βία πρέπει να εξαλειφθεί. Οι περισσότερες από αυτές τις «προοδευτικές ιδέες» αντανακλούν το γεγονός ότι η συνταγματική συνέλευση ήταν 50/50 άνδρες-γυναίκες.
Όπως προανέφερα, πιστεύω ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά ισχυρό σχέδιο που παρουσιάζει το καλύτερο που θα μπορούσα να αναμένω από ένα σύνταγμα για την οικοδόμηση ενός σταθερού κράτους και οικονομίας με μια ειρηνική κοινωνία των πολιτών. Δείχνει ότι η συνέλευση έχει κάνει κάτι περισσότερο από μια σοβαρή δουλειά. Νομίζω ότι είναι στο ίδιο επίπεδο με το ελβετικό σύνταγμα που είναι το καλύτερο που γνωρίζω (γνωρίζω κυρίως ευρωπαϊκά συντάγματα) και είναι πιθανώς καλύτερο. Πιστεύω ότι θα υπερψηφιστεί αν το διαβάσει ο κόσμος. Ορισμένα τμήματα είναι κάπως περιττά, οπότε χρειάζεται βελτίωση σε κάποια σημεία και χρειάζονται καλύτερη τυπογραφική δουλειά, αλλά εκτός αυτών, ζηλεύω τους Χιλιανούς.
Ραούλ,
Άρνεμ, Κάτω Χώρες
Μετάφραση από τα αγγλικά: Pressenza Athens
