Ο ενισχυμένος θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων θα μπορούσε να αποτελέσει μια λύση και για το ζήτημα της ενεργειακής κρίσης; Μια συμμαχία δεκαπέντε ενεργειακών κοινοτήτων και οργανισμών, μεταξύ των οποίων και η Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Κρήτης, έστειλε επιστολή στο Υπουργείο Ενέργειας με προτάσεις βελτίωσης και θωράκισης των συμμετοχικών ενεργειακών σχημάτων, δηλώνοντας -μεταξύ άλλων- και τα παρακάτω:
Ως εκπρόσωποι ενεργειακών κοινοτήτων και σχετικών εθνικών και ευρωπαϊκών υποστηρικτικών φορέων, αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία να αποστείλουμε την παρούσα ανοιχτή επιστολή θέλοντας να αναδείξουμε τον κρίσιμο ρόλο τους για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και τη συμβολή τους στη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση της χώρας επιδιώκοντας να συμβάλλουμε στο έργο για την ενίσχυση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων. Ενός θεσμού που με βάση και το πακέτο μέτρων REPower EU είναι απαραίτητος για ένα δίκαιο μέλλον χωρίς ορυκτά καύσιμα.
Έχοντας πλήρη επίγνωση, τόσο των δυνατοτήτων, όσο και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι υφιστάμενες ενεργειακές κοινότητες θέλουμε να εκφράσουμε τον προβληματισμό και την ανησυχία μας για τις σημαντικές καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις διαδικασίες της πλήρους και αποτελεσματικής ενσωμάτωσης των Oδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορούν στις ενεργειακές κοινότητες (RECs και CECs), καθώς και να επισημάνουμε κάποια ζητήματα κρίσιμα για την περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου τους.
Σημειώνουμε πως οι ενεργειακές κοινότητες δύνανται να επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση με δημοκρατικό και δίκαιο τρόπο, με τους πολίτες να βρίσκονται στο τιμόνι. Ειδικά εν μέσω ενεργειακής κρίσης και πολλαπλών κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων, η υποστήριξη ενός “εργαλείου” που φέρνει λύσεις κρίνεται απαραίτητη. Από την εμπειρία μας και ύστερα από διαβούλευση στην επιστολή συμπεριλάβαμε προτάσεις που αφορούν α) στην υποστήριξη ενεργειακών κοινοτήτων που καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες των μελών τους ή της τοπικής κοινωνίας πραγματοποιώντας έτσι κοινωφελές έργο, β) στην καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας μέσω του θεσμού, γ) στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και δ) στην προστασία και ομαλή λειτουργία του εικονικού συμψηφισμού.
Οι πρόσφατες μάλιστα ευρωπαϊκές εξελίξεις “σπρώχνουν” την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και βάζουν στην εικόνα τις ενεργειακές κοινότητες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 18 Μαΐου 2022 δημοσίευσε το πακέτο μέτρων με τίτλο ‘REPowerEU Plan’, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την στρατηγική για την ηλιακή ενέργεια και μια έκθεση με συστάσεις σχετικά με την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το πλάνο αυτό αναγνωρίζει τις ενεργειακές κοινότητες σαν μέρος της λύσης για την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα και αντιμετωπίζει την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στην αγορά ενέργειας ως έναν σημαντικό πυλώνα που θα ενισχύσει τον τοπικό ενεργειακό εφοδιασμό. Παρ’ όλη αυτή την αναγνωριση, η Ελλάδα δεν έχει ακόμα προχωρήσει με την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών οδηγιών που περιλαμβάνουν διατάξεις για τις ενεργειακές κοινότητες.
Οργανισμοί / Φορείς / Ενεργειακές Κοινότητες
● Πανευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών (RESCOOP.EU)
● GREENPEACE
● ΙΝΖΕΒ ΑΜΚΕ
● Οργάνωση ELECTRA ENERGY
● Ερευνητική Ομάδα Smart RUE του εργαστηρίου Σ.Η.Ε., Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
● Energy Policy Unit, Εργαστήριο Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης, Εθνικό
Μετσόβιο Πολυτεχνείο
● Εργαστήριο Ανανεώσιμων & Βιώσιμων Εν. Συστημάτων, Πολυτεχνείο Κρήτης
● Ενεργειακή Κοινότητα Αττικής
● Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας (ΕΣΕΚ)
● Ενεργειακή Κοινότητα Collective Energy
● Ενεργειακή Κοινότητα Υπερίων
● Ενεργειακή Κοινότητα ΚοινΕργεια
● Ενεργειακή Κοινότητα Μινώα
● Ενεργειακή Κοινότητα Σίφνου
● Δίκτυο Ενεργειακών Κοινοτήτων Μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Δυτικής Μακεδονίας ΟΦΕΛΟΣ
