Η Παγκόσμια Έκκληση για Δράση απέναντι στη Φτώχεια διοργάνωσε διεθνή συζήτηση για την κατάσταση που βρισκόμαστε παγκοσμίως ως προς το θέμα της πρόσβασης στις τεχνολογίες υγείας που αντιμετωπίζουν την πανδημία. Παραθέτουμε τοποθέτηση της Μαριανέλλας Κλώκα.
Χαιρετισμούς από την Αθήνα. Θα προσπαθήσω να ανταποκριθώ στο χρόνο που μου δώσατε. Ως Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την υπεύθυνη ‘Ερευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α) και τα οικονομικά προσιτά φάρμακα είχαμε την ευκαιρία – από την πρώτη ημέρα της πανδημίας – να τονίσουμε ότι “μια αποτελεσματική αντιμετώπιση απαιτεί όλα αυτά τα απαραίτητα ιατρικά εργαλεία να παρέχονται δωρεάν για όλους και ιδίως για τους ευάλωτους πληθυσμούς” και ότι “τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να ενσωματώσουν συλλογικές εγγυήσεις, όπως διαφάνεια όσον αφορά τις δημόσιες οικονομικές συνεισφορές, τις ρήτρες προσβασιμότητας και οικονομικής προσιτότητας και μη αποκλειστικές άδειες εκμετάλλευσης των προϊόντων που τελικώς θα παραχθούν, στις τρέχουσες και μελλοντικές προσκλήσεις χρηματοδότησης και στα όποια επενδυτικά σχέδια“.
Από την αρχή της πανδημίας, κυκλοφόρησαν διπλά μηνύματα μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών. Από τη μία πλευρά μίλησαν για “τα εμβόλια ως δημόσια αγαθά” και σε αρκετές περιπτώσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μίλησε για την παροχή βοήθειας στην πρωτοβουλία TAP του ΠΟΥ.
Όταν έφτασαν τα πρώτα σημάδια κλινικών δοκιμών των εμβολίων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιούργησε για πρώτη φορά έναν κοινό μηχανισμό προμηθειών προκειμένου να συζητήσει με τη δυτική βιομηχανία ως ενιαία αγορά. Αυτό ήταν το ένα και μοναδικό επίτευγμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τη διάρκεια της πανδημίας, που εφαρμόστηκε μόνο για τα εμβόλια. Αντί να τονίσει στη φαρμακοβιομηχανία ότι οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι αναλαμβάνουν το ρίσκο της έρευνας και της ανάπτυξης για αυτά τα νέα ιατρικά εργαλεία, οι τιμές και η ισοδυναμία μεταξύ δημόσιων επενδύσεων – δημόσιας απόδοσης δεν ήταν καθόλου διαφανείς και το θέμα των ευελιξιών TRIPS βρήκε ισχυρή αντίθεση μεταξύ των ηγετών της ΕΕ, ακόμη και την εποχή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε “υπέρ”. Ως αποτέλεσμα, οι χώρες της ΕΕ εμβολιάστηκαν μεν σε ποσοστό 75%, αλλά πελαγοδρομούν στις επιδράσεις των μεταλλάξεων, καλώντας τον κόσμο να κάνει ενισχυτικές δόσεις κάθε 3-6 μήνες και έχοντας τις χώρες τους μέχρι σήμερα υπό περιορισμούς. Μια έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύθηκε την περασμένη Πέμπτη, αποκαλύπτει ότι μόνο το 53% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι εγκρίνει ή εν μέρει εγκρίνει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ χειρίστηκε τη στρατηγική εμβολιασμού της και αυτό το ποσοστό θα πρέπει να κάνει τους πολιτικούς ηγέτες να προβληματιστούν.
Τον Μάρτιο του 2022 προέκυψε η τελευταία πρωτοβουλία της ΕΕ, των ΗΠΑ, της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής που αποφάσισαν επιτέλους να μιλήσουν για τις ευελιξίες TRIPS. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που έρχεται μετά από εκείνη των χωρών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) για τη δημιουργία του Κέντρου Έρευνας και Ανάπτυξης Εμβολίων BRICS, με κύριο στόχο την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και την ενίσχυση της πρακτικής συνεργασίας στην έρευνα, την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διανομή εμβολίων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η μεγαλύτερη διαθεσιμότητά τους, καθώς οι χώρες BRICS αντιπροσωπεύουν το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ως ευρωπαϊκές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών χαιρετίζουμε αυτή την καθυστερημένη μετατόπιση της ευρωπαϊκής ηγεσίας, όσον αφορά τις ευελιξίες TRIPS, παρόλο που η Γερμανία φαίνεται να συνεχίζει να είναι απρόθυμη. Πιστεύουμε ότι η πρωτοβουλία αυτή θα πρέπει να εφαρμοστεί για όλα τα ιατρικά εργαλεία (και όχι μόνο για τα εμβόλια). Έτσι, όπως δηλώνει και ο Dimitri Eynikel από τους ΓΧΣ, “καλούμε όλα τα μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου να παραμείνουν σε εγρήγορση για το γεγονός ότι αυτό το κείμενο που διέρρευσε περιέχει σημαντικούς περιορισμούς και πρέπει να βελτιωθεί επειγόντως“.
Τώρα όσον αφορά τις δράσεις εντός της ευρωπαϊκής γεωγραφικής περιφέρειας:
Καλώ τους κατοίκους της ΕΕ να υποστηρίξετε την εκστρατεία των Ευρωπαίων πολιτών “Όχι κέρδος από την πανδημία”, υπογράφοντας στην επίσημη ιστοσελίδα, προκειμένου να επιτύχουμε τον στόχο μας των 1.000.000 υπογραφών.
Σας ενημερώνω ότι σήμερα οι Γιατροί του Κόσμου υπέβαλαν στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας δύο παρατηρήσεις εναντίον δύο αιτήσεων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια COVID-19 της BioNTech. Οι ΓτΚΠιστεύουν ακράδαντα ότι και τα δύο αυτά διπλώματα ευρεσιτεχνίας είναι αδικαιολόγητα, δεδομένου ότι η BioNTech έχει εφαρμόσει άμεσα την υπάρχουσα γνώση από ήδη αναπτυγμένα εμβόλια για άλλους κορωνοϊούς αλλά και την ήδη πατενταρισμένη τεχνολογία των εμβολίων mRNA. Έτσι, λείπει σαφώς η εφεύρεση, δεδομένου ότι η επιστημονική τεχνογνωσία υπήρχε ήδη.
Τέλος, σας ζητώ να περιηγηθείτε σε αυτόν τον ιστότοπο, που δόθηκε στη δημοσιότητα από την οργάνωση HAI, και να τον μοιραστείτε με νομοθέτες, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές/τριες και το ευρύτερο κοινό σχετικά με το πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ευελιξίες TRIPS για να βελτιώσουν την πρόσβαση σε πατενταρισμένα ιατρικά εργαλεία. Οι πληροφορίες εδώ περιορίζονται επί του παρόντος στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επικεντρώνονται στη χρήση της υποχρεωτικής αδειοδότησης, αλλά το γεωγραφικό και θεματικό πεδίο θα διευρυνθεί με την πάροδο του χρόνου.
Κλείνοντας θέλω να πω ότι η αλληλεγγύη είναι μια κακοποιημένη έννοια και πολλές φορές την συγχέουμε με τη φιλανθρωπία. Απέχουμε πολύ από το να φέρουμε δομικές αλλαγές στο σημερινό σύστημα και να κατανοήσουμε τις κοινές μας προκλήσεις ως ανθρωπότητα, όντας σήμερα διαιρεμένοι και υποφέροντας από την ασθένεια των “προσωπικών συμφερόντων” των πλούσιων ανθρώπων και των “περιφερειακών συμφερόντων” των πλούσιων χωρών. Προσωπικά πιστεύω ότι αυτή η παγκόσμια συνείδηση, που τόσο πολύ χρειάζεται για να ξεπεραστούν οι παγκόσμιες προκλήσεις όπως οι πανδημίες, οι πόλεμοι, η πείνα, η κλιματική κρίση, η ενεργειακή κρίση, οι πυρηνικές καταστροφές, οι ζωές χωρίς νόημα, κ.λπ., θα πάρει σάρκα και οστά αργά ή γρήγορα, καθώς διαφορετικά δεν έχουμε μέλλον σε αυτόν τον πλανήτη. Έτσι, λέω συνέχεια στον εαυτό μου να παραμείνω θετική, να κάνω υπομονή και να δουλεύω σκληρά, διακηρύσσοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για όλους/ες, ανεξάρτητα από φυλετική, κοινωνική, σεξουαλική, θρησκευτική, οικονομική ή άλλη κατάσταση ύπαρξης.
Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή.
