Η εκεχειρία που συμφωνήθηκε στην ένοπλη σύγκρουση στην Υεμένη μεταξύ του συνασπισμού υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας και των κυβερνώντων δυνάμεων Χούθι εισέρχεται τώρα στην τρίτη εβδομάδα της.
Η κατάπαυση των εχθροπραξιών, που ήρθε με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ, η οποία αρχικά είχε προγραμματιστεί να διαρκέσει τουλάχιστον δύο μήνες με δυνατότητα ανανέωσης, τέθηκε σε ισχύ τη Δευτέρα 4 Απριλίου, ημερομηνία που συνέπεσε με την έναρξη του μουσουλμανικού ημερολογιακού μήνα Ραμαζάνι 1443.
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Χανς Γκρούντμπεργκ, Σουηδός, δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ την περασμένη Πέμπτη ότι πρόκειται για “φως στην άκρη του τούνελ” και για τη δυνατότητα μιας διαρκούς ειρήνης. Σύμφωνα με τον ιστότοπο ειδήσεων του ΟΗΕ, ο διαμεσολαβητής δήλωσε ότι υπήρξαν “ενθαρρυντικά σημάδια” με σημαντική μείωση της βίας.
“Όλες οι γυναίκες, οι άνδρες και τα παιδιά της Υεμένης, που έχουν υποφέρει πάρα πολύ κατά τη διάρκεια περισσότερων από επτά ετών πολέμου, δεν περιμένουν τίποτα λιγότερο από τον τερματισμό αυτού του πολέμου. Τα εμπλεκόμενα μέρη δεν πρέπει να δεσμευτούν για τίποτα λιγότερο”, δήλωσε ο Γκρούντμπεργκ κατά την οριστικοποίηση της εκεχειρίας.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε με αυτή την αφορμή ότι “η παύση των μαχών, σε συνδυασμό με την είσοδο πλοίων με καύσιμα και τη χαλάρωση των περιορισμών στην κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών εντός και εκτός της χώρας, θα συμβάλλει στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ευνοήσει την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης”.
Το υπόβαθρο πριν από την έναρξη του πολέμου ήταν η λαϊκή εξέγερση του 2011, στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης, κατά του δικτάτορα Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, ο οποίος κυβερνούσε τη χώρα αδιάκοπα επί 30 χρόνια. Αφού εγκατέλειψε τη χώρα για τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Ιανουάριο του 2012, τον διαδέχθηκε ο αντιπρόεδρός του Άμπντ Ραμπού Μανσούρ Χάντι, ο οποίος είχε προηγουμένως διατελέσει διοικητής των ενόπλων δυνάμεων της Υεμένης.
Δυσαρεστημένοι με τη συνέχεια των προηγούμενων πολιτικών, και πάλι στο πλαίσιο μαζικών λαϊκών διαδηλώσεων, οι σιιτικές ομάδες Χούτι, που βρίσκονταν σε εξέγερση εδώ και μια δεκαετία, κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά, αναγκάζοντας τον Χάντι να παραιτηθεί τον Ιανουάριο του 2015, και να αναζητήσει καταφύγιο στη Σαουδική Αραβία. Στη συνέχεια, ένας συνασπισμός υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας με την υποστήριξη των ΗΠΑ, της Βρετανίας και άλλων δυτικών κρατών, εξαπέλυσε στρατιωτική επίθεση εναντίον της Υεμένης, δημιουργώντας μια νέα ανθρώπινη τραγωδία.
Το γεωπολιτικό υπόβαθρο της σύγκρουσης είναι η πρόθεση της σαουδαραβικής μοναρχίας και των δυτικών συμμάχων της να εμποδίσουν το Ιράν, τον κύριο υποστηρικτή της παράταξης Χούτι και έναν από τους κύριους συμμάχους της Κίνας και της Ρωσίας, να έχει αποφασιστική επιρροή επί του εδάφους της Υεμένης στο νότιο τμήμα της αραβικής χερσονήσου, το οποίο έχει στρατηγική θέση στο στενό Μπαντ Ελ Μαντέμπ, που συνδέει τον Κόλπο του Άντεν με την Ερυθρά Θάλασσα.
Το στενό αυτό, μήκους περίπου 115 χιλιομέτρων, είναι ένας από τους κύριους θαλάσσιους δρόμους για το εμπόριο και τις προμήθειες πετρελαίου, καθώς βορειότερα, μέσω της διώρυγας του Σουέζ, η Ερυθρά Θάλασσα συνδέεται με τη Μεσόγειο Θάλασσα, ολοκληρώνοντας έτσι τη σύνδεση μεταξύ των ακτών της Ασίας, της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Ως εκ τούτου, η άλλη πλευρά του στενού, το Τζιμπουτί, μια χώρα με μόλις ένα εκατομμύριο κατοίκους και έκταση μόλις 23.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, φιλοξενεί στρατιωτικές βάσεις πέντε διαφορετικών χωρών: Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ιταλία, Ιαπωνία και Κίνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο ΟΗΕ στο τέλος του 2021, τα θύματα της σύγκρουσης στην Υεμένη ανέρχονται ήδη σε 377.000 και θα μπορούσαν να φτάσουν το ένα εκατομμύριο ως αποτέλεσμα της σοβαρής ανθρωπιστικής κρίσης που έχει προκληθεί, η οποία σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αφορά περισσότερους από 20 εκατομμύρια ανθρώπους. Περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και είναι πλέον εσωτερικά εκτοπισμένοι, ενώ δεκάδες χιλιάδες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Εκπρόσωπος της UNICEF ανέφερε επίσης ότι η σύγκρουση στην Υεμένη έχει οδηγήσει στο θάνατο περισσότερα από δέκα χιλιάδες παιδιά.
Δεν υπάρχει περιθώριο αμφιβολίας: η μόνη δυνατή διέξοδος είναι η μετατροπή της εκεχειρίας σε οριστική ειρηνευτική συμφωνία, η οποία μπορεί να παγιωθεί μόνο με σεβασμό στη διαφορετικότητα, ομοσπονδιακή πολιτική, χειραφέτηση από τις γεωπολιτικές πιέσεις και πνεύμα συμφιλίωσης μεταξύ του πληθυσμού της Υεμένης, που είναι θύματα – όπως και σε άλλα μέρη του κόσμου -της δίψας για στρατηγικό έλεγχο των αντίπαλων δυνάμεων.
Μετάφραση από ισπανικά: Pressenza Athens.
