Περίληψη των δηλώσεων της Εκπροσώπου Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας, Shabia Mantoo, στην οποία μπορεί να αποδοθεί το κείμενο, κατά τη σημερινή ενημέρωση Τύπου στο Palais des Nations στη Γενεύη. [29.04.2022]

Περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή της ή αγνοούνται στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη την περασμένη χρονιά, διασχίζοντας την κεντρική και δυτική Μεσόγειο και τον Ατλαντικό. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνονται σε μια νέα έκθεση που δημοσιεύει σήμερα η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΑ για τους Πρόσφυγες, η οποία απευθύνει έκκληση για επείγουσα δράση με στόχο την αποτροπή των θανάτων και την προστασία των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο που επιχειρούν ριψοκίνδυνα ταξίδια μέσω της ξηράς και της θάλασσας.

Από το συνολικό αριθμό όσων χάθηκαν το 2021, οι 1.924 άνθρωποι πέθαναν ή αγνοούνται στα περάσματα της κεντρικής και δυτικής Μεσογείου, ενώ άλλοι 1.153 έχασαν τη ζωή τους ή αγνοούνται στη θαλάσσια οδό της βορειοδυτικής Αφρικής με κατεύθυνση τα Κανάρια Νησιά. Ο αριθμός των θανάτων που καταγράφηκε το 2020 σε αυτά τα τρία περάσματα ήταν 1.776. Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό ότι φέτος από την αρχή της χρονιάς, άλλοι 478 άνθρωποι έχασαν επίσης τη ζωής τους ή χάθηκαν στη θάλασσα.

Τα περισσότερα θαλάσσια ταξίδια έγιναν χρησιμοποιώντας υπερπλήρεις, ακατάλληλες, φουσκωτές βάρκες, πολλές από τις οποίες βούλιαξαν ή ξεφούσκωσαν προκαλώντας απώλειες ανθρώπινων ζωών. Το θαλάσσιο ταξίδι από τα παράκτια κράτη της δυτικής Αφρικής, όπως η Σενεγάλη και η Μαυριτανία, προς τα Κανάρια Νησιά, είναι μακρύ και επικίνδυνο και μπορεί να κρατήσει μέχρι και 10 μέρες. Πολλές βάρκες έχασαν την πορεία τους σε αυτά τα νερά ή χάθηκαν με άλλο τρόπο χωρίς να αφήσουν ίχνη.

Οι χερσαίες διαδρομές εξακολουθούν επίσης να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Ακόμα περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να έχουν χάσει τη ζωής τους σε ταξίδια μέσω της ερήμου Σαχάρα και σε απομακρυσμένες παραμεθόριες περιοχές, σε κέντρα κράτησης ή ενώ βρίσκονταν αιχμάλωτοι στα χέρια διακινητών ή εμπόρων ανθρώπων. Οι άνθρωποι που έχουν ακολουθήσει αυτές τις διαδρομές αναφέρουν μια πληθώρα κακοποιητικών πρακτικών όπως εξωδικαστικές εκτελέσεις, παράνομη και αυθαίρετη κράτηση, σεξουαλική και έμφυλη βία, καταναγκαστική εργασία, δουλεία, αναγκαστικούς γάμους και άλλες κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η πανδημία του COVID-19 με το επακόλουθο κλείσιμο των συνόρων που συνεχίστηκε το 2021 επηρέασαν επίσης τις μετακινήσεις προς τη βόρεια Αφρική και τις ευρωπαϊκές παράκτιες χώρες, καθώς πολλοί απελπισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες στράφηκαν σε διακινητές για να επιχειρήσουν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια.

Η Ύπατη Αρμοστεία προειδοποιεί ότι η συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια και οι συγκρούσεις, η επιδείνωση των κοινωνικοοικονομικών συνθηκών καθώς και ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής μπορεί να αυξήσουν τον εκτοπισμό και τις ριψοκίνδυνες δευτερογενείς ροές.

Καθώς δημοσιεύει μια επικαιροποιημένη στρατηγική για την προστασία και την εξεύρεση λύσεων για τους πρόσφυγες που ακολουθούν επικίνδυνες διαδρομές προς την Ευρώπη μέσω της κεντρικής και δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κάνει έκκληση για 163,5 εκατομμύρια δολάρια με σκοπό να βοηθήσει και να προστατεύσει χιλιάδες πρόσφυγες και άλλους ανθρώπους.

Η έκκληση για υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας έχει στόχο να βοηθήσει στην παροχή ουσιαστικών εναλλακτικών λύσεων σε αυτά τα ριψοκίνδυνα ταξίδια και στο να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να πέσουν θύματα στα χέρια των διακινητών. Αυτή η προσέγγιση περιλαμβάνει την παροχή αυξημένης ανθρωπιστικής βοήθειας και υποστήριξης και την εξεύρεση λύσεων για τα άτομα που χρειάζονται διεθνή προστασία και όσους έχουν επιζήσει από βάναυσες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Έκκληση καλύπτει 25 χώρες σε τέσσερις διαφορετικές περιοχές που συνδέονται με τους ίδιους χερσαίους και θαλάσσιους διαδρόμους τους οποίους ακολουθούν μετανάστες, αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες. Περιλαμβάνονται χώρες προέλευσης, αναχώρησης, πρώτες χώρες ασύλου, διέλευσης και χώρες προορισμού.

Παράλληλα, η Ύπατη Αρμοστεία προτρέπει τα κράτη να δεσμευτούν ότι θα αναλάβουν πιο σθεναρή ανθρωπιστική, αναπτυξιακή και ειρηνευτική δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν στην παροχή προστασίας και την εξεύρεση λύσεων.

Η Ύπατη Αρμοστεία καλεί επίσης τα κράτη στην περιοχή – τόσο στην Αφρική όσο και στην Ευρώπη – να ενισχύσουν το νομικό πλαίσιο και την επιχειρησιακή τους ικανότητα στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα, καθώς και στα αστικά κέντρα, και να εξασφαλίσουν αξιόπιστες εναλλακτικές οδούς στα επικίνδυνα ταξίδια μέσα από δράσεις ένταξης, ενισχυμένα προγράμματα για τους νέους και τοπική ανάπτυξη που να βασίζεται στις κοινότητες.

Τα κράτη θα πρέπει να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας για την παροχή βασικών υπηρεσιών στους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνηση ή εγκλωβισμένοι καθ’ οδόν, που εντοπίζονται στη θάλασσα ή κρατούνται σε κέντρα κράτησης, καθώς και να καθορίζουν εάν έχουν ανάγκες διεθνούς προστασίας.

Σε αντίθετη περίπτωση, οι πρόσφυγες, οι αιτούντες άσυλο, οι εσωτερικά εκτοπισμένοι και άλλοι άνθρωποι θα συνεχίσουν να μετακινούνται περαιτέρω επιχειρώντας επικίνδυνα ταξίδια σε αναζήτηση ασφάλειας και προστασίας. Άλλα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών, θα μετακινούνται επίσης αναζητώντας μια καλύτερη ζωή, με την ελπίδα να βρουν εργασία ή ευκαιρίες εκπαίδευσης αλλού, ελλείψει επαρκών εποχιακών ή μακροπρόθεσμων νόμιμων οδών για ασφαλή και οργανωμένη μετανάστευση.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο εδώ: https://reporting.unhcr.org/document/2247