Είναι κοινή παραδοχή ότι, με την πάροδο των ετών, τα περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν προκαλέσει εκθετική αύξηση των αρνητικών επιπτώσεων στον πλανήτη. Προβλήματα όπως η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, η παραγωγή και η κακή τελική διάθεση των αποβλήτων, η αποψίλωση των δασών, μεταξύ άλλων παραγόντων, έχουν γίνει το “κέντρο” της προσοχής της επιστημονικής κοινότητας, διότι όταν επηρεάζεται ο πλανήτης, τίθεται σε κίνδυνο η ακεραιότητα και η σταθερότητα της ανθρώπινης ζωής καθεαυτής.
Γράφει ο Jhon Gregory Mendez Embús.
Καθημερινά αναζητούνται χίλιοι και ένας τρόποι για την εξεύρεση τεχνολογικών μεθόδων ή στρατηγικών για την αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να ελέγχει και να ρυθμίζει τα πάντα αποτελεσματικά και χωρίς επιπτώσεις. Σε γενικές γραμμές, αυτό συμβαίνει επειδή η σημασία της φροντίδας και της προστασίας του περιβάλλοντος εκτρέπεται και δίνεται προτεραιότητα στις οικονομικές πτυχές ή στα οφέλη για μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων.
Ωστόσο, ο πολιτισμός των αυτοχθόνων είναι μια θεμελιώδης πτυχή που θα είναι πάντα στενά συνδεδεμένη με την ιστορία και την ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Η κοσμοθεωρία ορισμένων αυτόχθονων λαών ανοίγει το δρόμο σε νέες έννοιες που αφορούν όλα τα αντικείμενα της επιστημονικής μελέτης και που επιδιώκουν να εξηγήσουν τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στον πλανήτη. Με αυτόν τον τρόπο, το να εισέλθουμε με σκοπό να κατανοήσουμε αυτούς τους πολιτισμούς συνιστά μια νέα μεθοδολογία κατανόησης και κοινωνικής ένταξης, που ευνοεί και εμπλουτίζει την ανθρώπινη γνώση.
Σαφές παράδειγμα αποτελούν τα έθιμα των ιθαγενών της Kággabba (Kokoi), μιας κοινότητας που βρίσκεται στη Σιέρα Νεβάδα της Σάντα Μάρτα και η οποία, σύμφωνα με το Υπουργείο Πολιτισμού της Κολομβίας, θεσπίζει ένα κοινωνικό σύστημα που βασίζεται σε έναν νόμο προέλευσης, δηλαδή σε έναν κανόνα που υπαγορεύει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη σχέση και τη συμπεριφορά ανθρώπου-φύσης.
Η περιοχή της Σιέρα Νεβάδα της Σάντα Μάρτα. Ιερός τόπος για τους ιθαγενείς Kogui.
Για τους Kággabba (Kokoi), όλα τα οικοσυστήματα είναι ζωντανά όντα που αποτελούν μέρος της μητέρας γης και συνθέτουν τη μητέρα γη – τα ποτάμια, τα φυτά, τα ζώα, η γη, ολόκληρο το περιβάλλον ως τέτοιο, είναι μέρος αυτού του εργαλείου μυστικισμού του πνευματικού κόσμου που αποκαλούν ¨aluna¨. Με αυτόν τον τρόπο οι Kággabba (Kokoi) διατηρούν στενή σχέση με τη φύση από τη γέννησή τους και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Στην πραγματικότητα, θεωρούνται οι φύλακες της φύσης και της αρμονίας στον κόσμο.
Η σύνδεσή τους με το περιβάλλον είναι τόσο ισχυρή που είναι σε θέση να κατανοήσουν πολλαπλές φυσικές, κλιματικές και οικολογικές διεργασίες χωρίς να απαιτείται προηγούμενη επιστημονική έρευνα. Ομοίως, έχουν την ικανότητα να προωθούν δράσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων που παρουσιάζονται. Όλες οι γνώσεις που κατέχουν έχουν αποκτηθεί και μεταβιβαστεί από τους προγόνους τους και διατηρούν σταθερά τη θέση τους ως πρωταρχικής σημασίας για τη μητέρα γη.
Και εδώ είναι που ο ιθαγενής μυστικισμός και η κοσμοθεωρία παίζουν θεμελιώδη ρόλο όταν μιλάμε για την προστασία, την αποκατάσταση και τη διατήρηση του περιβάλλοντος, κατανοώντας ότι ο πλανήτης είναι ένα σύστημα που αξίζει τον απόλυτο και πλήρη σεβασμό μας και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να ενεργούμε υπέρ και προς όφελός του έναντι οποιουδήποτε άλλου στοιχείου.
Οι κοινότητες των αυτοχθόνων μερικές φορές υφίστανται διακρίσεις και οι αντιλήψεις τους θεωρούνται γραφικές και δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τη λήψη αποφάσεων που συνεπάγονται άμεση ή έμμεση δράση στο περιβάλλον, επειδή δεν έχουν επιστημονική υποστήριξη. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που σταδιακά πρέπει να αλλάξει. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί η αξία που προκύπτει από τους δεσμούς που έχουν δημιουργήσει με τον πλανήτη μέσα από τον πολιτισμό τους. Οι κοινότητες των αυτόχθονων είναι σε θέση να δίνουν αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα, χωρίς να προτεραιοποιούν άλλου είδους συμφέροντα.
Το παρακάτω ντοκιμαντέρ είναι γυρισμένο στα αγγλικά (και έχει υπότιτλους σε 14 γλώσσες). Αφορά τον “aluna”, τον μυστικισμό ως προς τον πλανήτη που διατηρούν από γενιά σε γενιά οι αυτόχθονες Kággabba (Kogui). Έχει δημοσιευθεί στο YouTube με ελεύθερη πρόσβαση ως προς τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Περισσότερες πληροφορίες για το έργο μπορείτε να βρείτε εδώ.
Μετάφραση από ισπανικά: Pressenza Athens.
